 |
| Muhamet Mjeku |
Muhamet Mjeku ka ardhur në jetë me 12 prill 1943, në Shipitullë të Prishtinës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa Gjimnazin dhe Fakultetin Filozofik, në Prishtinë.
Fillimisht ka punuar si profesor në Shkollën Ekonomike në Prishtinë, pastaj në Shkollën e Mesme të Mjeksisë, ku jipte dy lëndë, shqip e latinisht. Dhe mëpastaj, në Gjimnazin “Ivo Llolla Ribar”, tash “Sami Frashëri”, aty ku më 1960/61 e kishte regjistruar klasën e parë. Aty Muhameti takoj edhe disa profesorë të kohës kur ishte nxënës, dhe nuk mund t’i besonte vetes se tash do të bëhesha kolegë me ta.
Ndërkohë atij iu shfaq dëshira qe të bëhej gazetar, sepse qysh si gjimnazist dhe më pas student në gazetën “Rilindja” kishte botuar disa shkrime dhe poezi në faqen e kulturës dhe në “Zanin e Rinisë”; ndërsa më herët në revistën “Pioneri”. Muhamet kishte besim në vete se mund ta kryente si duhet profesionin e gazetarit, që në atë kohe lakmohej nga shumëkush.
I bindur në këtë, në qershor të vitit 1971, pas një testi provues, filloi punë në të përditshmen “Rilindja”. Këtu punoj deri në maj të vitit 1974 prej nga kaloi në Televizionin e Prishtinës. Ndoshta për opinionin e sotëm është interesant se në rubrikën e kulturës të gazetës "Rilindja" në atë kohë punonte një elitë intelektualesh, si: Vehap Shita, Anton Pashku, Musa Ramadani, Gani Bobi, Mensur Raifi, Ibrahim Kadriu, Ali Podrimja, Jusuf Buxhovi, Dedë Mirdita, Nexhat Halimi, Sylë Osamani, Mensur Pozhegu dhe unë. Në Televizionin e Prishtinës ka punuar si gazetar, redaktor i lajmeve dhe udhëheqës i rubrikës së brendshme. Afro një vjet e gjysmë, derisa u adaptua ndërtesa e Televizionit të Prishtinës, ka përgatitur tri herë në javë ditarin (lajmet) nga studio e Televizionit në Beograd, prej nga emitoheshin lajmet në gjuhën shqipe.
Ka sajuar një numër të emisioneve dokumentare në Kosovë dhe jashtë saj. Ka realizuar disa dokumentarë nga një udhëtim atraktiv shumëditësh (45) në Afrikë, bashkë me gjiruesin e TVP- Urim Ukimerin. Po ashtu, ka realizuar edhe një deokumentar në Berlin në vitin 1975 me rastin e 30 vjetorit të ngadhnjimit mbi fashizmin.
Për shkak të “lëshimeve ideo-politike”, përballë konceptit të politikës së atëhershme serbe, është suspendur disa herë. Gjatë grevës së minatorëve të “Trepçës” është larguar nga procesi i punës për një vit bashkë me disa kolegë, dhe më pas është marrë gjashtë herë në biseda informative nga organet e sigurimit shtetëror të Federatës, Serbisë dhe Kosovës. Kur Sllobodan Millosheviq erdhi në Fushë-Kosovë në vitin 1989, për shkak të përgatitjes së një emisioni special kontestues që u emitua për tërë rrjetin jugosllav, u suspendua dhe iu ndalua hyrja për një kohë të caktuar në lokalet e televizionit, bashkë me kolegun Nuhi Bytyqi, me të cilin e kishin përcjellë ngjarjen. Shtypi serb dhe politika serbe këtë emision e anatemoi si diverzion kundër sistemit jugosllav, me theks të veçantë sulm mbi politikën e popullistit, Sllobodan Millosheviq.
Në Televizionin e Prishtinës ka punuar deri më 5 korrik 1990, kur ky institucion u okupua nga policia serbe dhe u nxorën dhunshëm të gjithë punëtorët shqiptarë, me përjashtim të ndonjë shqiptari të “ndershëm”, siç e shpiku këtë term asaj kohe politika në Beograd. Muhameti ka qenë redaktori i parë i ditarit të Televizionit të pavarur në Prishtinë, 1975 dhe redaktori i fundit i ditarit të orës 7:30 (lajmeve), 5 korrik 1990 kur policia serbe mbylli këtë institucion iformtivo-kulturor.
Pas mbylljes së televizionit botoi librin “Shaban Polluzha dhe Lufta e Drenicës”, që ishte libri i parë për një temë tabu. Ky libër u botua në 10.000 ekzemplarë. Më parë po në këtë temë kisha botuar një fejton në 13 vazhdime në revistën “ Zëri i Rinisë”. Libri është botuar dhe është shpërndarë fshehtas në Kosovë, Zvicër, Gjermani etj.
Pas botimit të këtij libri dhe mbylljes së Televizionit të Prishtinës, iu përgjigj thirrjes së veprimtarit dhe biznismenit të njohur, Harry Bajraktari për nxjerrjen e gazetës “Illyria” në New York, ku punoj si editor i parë i saj.
Përpos librave, ka botuar një seri artikujsh publicistik dhe disa fejtone me karakter politiko-historik. Njëherit, ka qenë pjesëmarrës në projektin “Kombi-rrugët e bashkimit kombëtar”, New York 1997. Ka në dorshkrim librin "Ditari i Luftës”.
Jeton në SHBA.
Disa nga librat e botuara
- "Lufta e Drenicës - Shaban Polluzha", Prishtinë 1991,
- "Vdekja në Bunker", Prishtinë 1996,
- "Pse sulmohet Drenica?", New York 1998
- "Kosova në dimrin e vitit 1945”, Prishtinë, 2003,
- "Shqiptarët 120 vjet pas Lidhjes së Prizerenit”, New York 1997,
- "Një jetë mes Kosovës dhe Amerikës”, New York 2008,
- "Binak Alia dhe Brezat pas tij", New York 2016.
- "Familja Mjeku-rrugëtimi i saj historik", 2019.
Fragment nga libri "Shaban Polluzha"
Gjenocidi
Një skenë, motiv që vetëm një film artistik mund ta përthekojë, e që tregon se si u ruajt kujtesa e një populli të shtypur dhe të robëruar në mënyrën më klasike, është ai i 30 janarit 1945, në Tërstenik të Drenicës, shkruan Ismail Syla, duke u ndalë në një fragment të librit tim :" Shaban Polluzha dhe Lufta e Drenicës".
Pas tmerrit që u bë në Tërstenik nga kriminelët serbë e malazezë, në fshat mbretëronte psikozë se mos po ktheheshin prapë e po vrisnin edhe ata që kishin mbetur. Ngse ishin ekzekutuar të gjithë burrat në lagjen e Spahiajve dhe lagjet tjera si dhe nga frika që ishte futur në mesin e grave e fëmijëve, bashkohen nga tri-katër familje në një shtëpi.
Në fillim të shkurtit 1945 kur u intensifikuan luftimet në mes forcave të Shaban Polluzhës dhe të partizano-çetnikëve, në Tërstenik u përhap lajmi se do të vijë një brigadë tjetër dhe do të vriste të gjithë ata që që i kishin shpëtuar masakrës së 31 janarit, thotë Hava Spahiu. Frika nga një terror i sërishëm, i detyroi shumë familje të këtij fshati të lënë plangë e shtëpi dhe nëpër borë e të ftohtë të niseshin për në Obri, ku mendonin të gjenin strehim për të shpëtuar jetën. Të ngarkuar me plaçka në shpinë, të lodhur e të tronditur nga terrori që kishin përjetuar, arrijnë deri në gjysmë të rrugës, ku takojnë hallën Sofi, gruan e Ukë Spahiut, që kthehej nga Obria.
Ajo u thotë kthehuni se andej kah jeni nisur, ka plot ushtarë që po djegin shtëpi dhe po vrasin njerëz të pafajshëm.
Pas këtij rrëfimi te ne ra heshtje pikëlluese. Në atë çast nuk dinim çka të bënim, thotë Mehaz Mjeku, i cli si fëmijë u gjind tek dajët e tij në Tërstenik. Deshem të niseshim në një drejtim tjetër por rrugët ishin të bllokuara nga bora e madhe dhe, në drejtim tjetër, nuk kishim kurrfarë sigurie. Fëmijët qanin, këmbët dhe duart na ishin mpirë nga acari, i vetmi qen që kishte mbetur, filloi të ulurinte dhe në ato çaste u krijua një gjendje e rëndë psikoze në mesin tonë, kujton ngjarjen Mehazi. Në rrethana të tilla vendosem të ktheheshim në shtëpitë tona, pa marrë parasysh se çka mund të na ndodhte më pas.
Erdhi edhe ajo mbrëmje e frikshme, si shumë mbrëmje që pasuan në shkurtin e atij viti të tmerrshëm(1945). Llambat e vajgurit nuk guxonim t' i ndiznim, se frikësoheshim që ato mund të jenë shkaktare që prapë, në atë hapësirë të izoluar dhe tërësisht të pikëlluar, të vijë dikush dhe të bëjë masakër tjetër. Ne fëmijët binim të gjumë, ndërsa gratë më të moshuara rrinin gjatë tërë natës në dritare duke këqyrë se mos po kthehej ndonjë brigadë çetnikësh e po na priste në gjumë...
Nga ditari im në Amerikë dhe gjatë bombardimeve të NAOTO-s në Kosovë
Vetëm një ditë pas masakrës në Likoshan dhe Qirez, gazeta më e famshme në Amerikë "The New York Times" e datës 1 mars të vitit 1998, botoi një artikull të gjerë, ku fillonte në faqen e parë dhe përfundonte në të pestën. Në faqen e parë ishte botuar edhe një fotografi e tre ushtarëve të UÇK-së me maska që, sipas gazetës, vendnodhja e tyre ishte në pjesën perëndimore të Çiçavicës, mbi fshatin Qirez. Ata, për këtë gazetë prestigjioze, deklaronin se"luftonin për lirinë e Kosovës dhe kishin nevojë të madhe për armë". Njëri prej ushtarëve, gazetarit i kishte thënë se duart e tij të zbrzëta presin një pushkë. “ Sytë i kemi nga Perëndimi”, shkruante The Neë York Times, duke vënë theksin në Washington.
Këtë artikull, në mesin e shumë shqiptarëve, e kishte lexuar edhe Agron Alibali, një intelektual i zhvendosur nga Shqipëria në Boston, nëse s’gaboj në vitet e 90-ta. Meqenëse për një kohë kisha mbajtur lidhje me të për shkak të një punimi të tij, botuar në librin "Kombi", të cilin e kishim përgatitur për botim me shkrimtarin Naum Priftin, me bëri një telefonatë dhe çuditërisht i shqetësuar me tha: "A po e shihni çfarë kompromitimi pa na bëjnë ata njerëz me maska në Kosovë". I habitur nga ky gjykim i tij i ngutshëm, i thashë se s’kishte informacione të mjaftueshme, duke ia bërë me dije se ata po luftonin për lirinë e Kosovës, por ai sikurse nuk u besonte fjalëve të mia. Nga biseda u ndamë ftohtshëm...