Fran Tanushi

Fran Tanushi

Fran Tanushi, lindi në Gjakovë të Kosovës, me 7 mars 1963. Shkollen fillore dhe atë të mesem i përfundoj në vendlindje – Gjakovë. Mëpastaj studioi në Universitetin e Prishtinës, në drejtimin Filozofi - Soiologji, ku edhe reflektoj në levizjet e kohës, si dhe në botën letrare dhe artistike të atyre viteve. Për shkaqe subjektive u tërhoq nga atdheu,dhe nga viti 1989 u vendos në Bavari (Gjermani) .

Shkruan poezi dhe prozë; por e ka pasion edhe pikturën. Njëherit editon dhe drejton edhe revistën elektronike "Libertas". 
Jeton në Augsburg të Gjermanisë.

Veprat:

• Jeta e censuruar, poezi, 2011
• Ishulli im, poezi, 2013
• Shkarpa, poezi, 2015
• Shkalla e diellit, 2018

Poezi nga libriat "Shkarpa" dhe "Shkalla e diellit"


ZHVESHJA E TERRIT

Në agun e një dite të zymtë
u ngrys nga pagjumësia
e një nate të gjatë
duke hapur sytë e lodhur
rënduar nga barra  
e natës së fundit barsë

turpëruar
si një i gjetur në rrugë
lindur nga rastësia
e  punëve të pista
të një nate që nderin ia nxiu
u zhgënjye me vetën e tij

për t´i shpëtue mallkimit
e ndryni zemrën e plasur
në murin e hapur
pas një kthine të ngushtë
në dendësinë e territ
lakuriqësinë me mbulue 



PIKA E ZEZË

Pëllëmbë për pëllëmbë kërkova
fushës së mëllenjave
në kërkim të muranës së trimit 

në Gazimestan
pashë gazin e botës

Mirosh djalëmirin
e kujtonin të huajt 

në një pikë të zezë
të huajin nderonim ne

kryezot
na e kanë nxirë gjakun
farën na e kanë fëlliqur
thika e trimit na ka humbur  

e zeza të bardhën shëmtoi




URTËSIA E HESHTJES

Tej murit të madh vesh hapur
ndjeva këmbë që rend pas me rendin

me vellon e hijeve në errësirë              
dyshekun e natës muzgu e shtroi

shpirtrat e heshtur rënkojnë
në qetësinë e kohës së brishtë

i ,,dashuruar’’ në dhimbjet e shpirtit
urtësinë e heshtjes përqafoj




I DASHURUAR NË DHIMBJE

Ditët me shtojnë vitet
mandej më rritet dhe dioptria
bashkë me këto edhe dhimbjet
të cilat si për dreq
kam filluar edhe t'i dua
jam mësuar tani me këto
dhe po më huqin ndonjë ditë
e ndiej mungesën e tyre
e cila më vret në shpirt

s’di pse kështu më ngjan
por kam frikë t’i humbas
mbase nga bindja
se vetëm të vdekurit s’kanë dhimbje



VRASJA E (I)LIRISË

Kur i vranë lirinë - Ilirikut
emrin ia tjetërsuan
e quajtën Ballkan

e kthyen në vullkan,
në vend të llavës së valët
le të vjellë gjak thanë

lëkurën varur ia lanë,
e shtatin e mbushur me plagë
copë - copë ia ndanë

në magmën e vullkanit të zëmëruar
gurët e dhimbjes shkrijnë,

lulëkuqe të reja mbi krater mbijnë



KAH BIE UDHA PËR TE LIRIA

Në thellësinë e një nate të errët
ia prenë udhën
kur gjymtyrët i ishin të çala

ia mbyllën rrugën
për të hapur shtigje
shtati i mbushur me plagë

në dendësinë e territ të natës
kërkonte (dhe) yjet për t´i pyetur
kah i bie udha për te liria

agu (i vonuar) i ditës se re
natën e gjatë e treti

rruga shndriste nga dielli



NUSE MË KURORË DAFINASH

Nuse e ardhur nga legjendat
me kurorë dafinash
me stoli floriri e pajë

që në muajin e mjaltit
e mbetur me barrë

muajt u kthyen në shekuj
prej shtatzënisë me u çlirue

lindjet që me dhimbje vijnë
 ngjarje të dhimbshme kujtojnë

jeta e ngjizur në inkubator
kacavarur në ëndrrat e tua
në breg t’ujit të madh e kërkon fatin




POETIT

Kaherë ty s’të ha palla
të bjerrësh kohë
për të numëruar
ditë muaj dhe vite

ti vetëm hesht
e në heshtje shkruan
duke “harruar’’ dhimbjet
sfiduar vdekjen
jetës për t’i dhënë kuptim

lëngatën vendose në karantinë
(thoshte im atë)

mik
zgjidhe një ditë
nga jeta e poetëve
e grishi në tryezë
të shkruajnë poemën…!

mjeranët
i vrasin poetët




DITAR I PËRLOTUR

Më dhemb çdo pjesë e shtatit
shpirtin e brengosur rënkimi e këput 
përjetimet e rrahura nga erërat e fatit
tallazeve të jetës në trastë i fut

trazimi i qetësisë errësirën e shqetësoi
takim në ëndrra i kryqëzuar mbeti 
lindur me dhembjen e barrës së çastit  
shpirtin e harlisur peshë e ngriti  

në valixhen e kujtimeve mbërthyer
shpirt i trazuar e paloi mërzinë
klithma e kujtimit në heshtje dënesi
ditar i përlotur lindi poezinë...




SHKARPA

Shtegtar i tretur udhëve të botës
po të qiti udha ndonjëherë
me u kthye në Shkarpë
merre e ndize një shkarpë të terur
aty ku gurët e themeleve
me ndonjë ballë muri të mbetur
mirëseardhje të urojnë
në atë ambient heshtjeje
zërat e ikur shekujve
kanë me të përgjigj
lëshoje një thirrje të zëshme
të jehojë fuqishëm
atyre grykave të hapura
shtegtar i tretur moteve
nën rënkimin e truallit të bjerrë
mblidhi gurët e caranit
ndize një shkarpë në Shkarpë
për zërat e shkapërderdhur udhëve
për gjymtyrët e tyre të ngrira
rreth vatrës akujt të shkrijnë
                             


BARESHA

Në vapën e stinës së zhegut
zdirgjet si sorkadhe 
poshtë kullosave të bjeshkëve 
në lumenj të ftohtë ujë bore 
që të zbutë pak vapën 
e shtatit të përndezur 
nga zjarrmia e moteve rinore




LIQENET E SYVE TË SAJ

Me sy i kam parë
si uleshin yjet
në liqenet e syve të saj
atë kaltri të pafund

dhe kam ëndërruar
të bëhem yll
me ëndje të notoj
në ata liqene

magjepsur jam
në avullin e fushës së blertë
me vesë mëngjesi
kur ata sy i harkojnë

tani notoj i qetë
si fllad mbi fletë
fërfëllimë mbi lulishte
në freskinë e muzgut të zhegut




SYTË E SAJ

Sytë e saj rreznajë
me dritësim magjik
shkëlqim engjëllor
zbritur me rrezet e diellit 
si ylber në ujëvarë
lëngëzuar me shkumëzim
uji bardhësi bore                         
kristale kaltëroshe
me valëzim shpërndajnë



LETËR  

Fjalët e ndrydhura të zemrës
n’letër të bardhë i kam shkruar
mandej të mbyllura më shumë kujdes
në një kuvertë të trashë
më rrëshirën e pishës së moçme
vulosur e kam

kur të kesh hapur letrën
(po e grise kuvertën)
vulën e saj ruaje
do të të kujtoj adresën
e rrugëtimit të saj

nga ku zëri (i ngjirur) thërret




MAGJIA E BUKURISË

Një puhi nga gryka e Sharrit
freski sjell si rrallëherë tjetër
rrjedh Lumbardhi nën kala
në shoqërim të mikes së vjetër

flokët gështenjë mbi supe hedhur
nën ballukë shkëlqejnë dy sy
bulevardit nga kalon
merr qyteti hijeshi

kur më ec së urës gurit
n’vizëllimë të neonit
akordimin e valëve t’lumit
dirigjojnë zogjtë e krahërorit

lehtë mbërthyer nën këmishë të hollë
dy zogj të bardhë kërkojnë liri
pa e pyet kënd fluturimthi
erdhën hynë në poezi

një shtegtar i humbur moteve
kërkon vitet e rinisë
n'cep të urës mbet i hutuar

nga magjia e bukurisë





TI QË MË VJEN E IKËN ME NATËN 

Shfaqesh si një vetëtimë 
rrufe në qiell pa re
yll i shkëputur në mesnatë

Mbrëmë m'u diftove në ëndërr
mendova se të kam pranë
e mua më doli gjumi

Të kërkova gjithë ku munda 
t’i mbaja në mend vetëm sytë
humbe si një pikë uji në det

Ëndrrat i more me vete
brenda qiellit të syve tu
edhe sonte mbeta vetëm

Jeta s'qenka ëndërr
ëndrra një oqean i pafund
çelësin e portës dëshirave ua fsheh




PSHERËTIMË NË ERRËSIRË 

Në thellësinë e një nate të errët
yjet u tretën në lartësi

Për çudi dhe hëna ra të fle
kohë e mbytur në mërzi

Shpirti i parehatuar rrotullohet  
sipër një dysheku të ri  

Pabesisë iu vranë epshet
ëndrrat u zhveshën një nga një      

Psherëtimat e dhembjes rriten   
natës duke ia vrarë qetësinë



DUKE KËRKUAR NJË TITULL 

Me duar të zgjatura e mat hapësirën
si dhe zbrazëtinë e zemrës e mat

Në çast një rrapëllimë u dëgjua
nga vitrina ranë ca porcelanë

Pranverë e vonë u këput në mes
zbrazëtia e heshtur u mbush me zhurmë

Poeti që kafen e sosi pa sheqer
në shoqërim të saj e çoi një fernet




RITI I FLIJIMIT 

Rrugëve plot me gjemba mbushur
nën këmbë të zbathura gjakosur 
pluhurin moteve ua kam shkundur

Në uratim të fatit të (pa)shkruar
himnin e vdekjes mortit ia këndova
si të ishte këngë e fisit tim të lashtë

S'jam mësuar me ligjin e nënshtrimit 
nga erdh ai që mbolli këtë farë
trishtueshëm në vete e ndiej kujtimin

Koha e mbushur me përjetime
edhe lisat i plaku i bëri të brishtë
përballë motit t'sertë fatit iu përkulën

Kurrë s'do t'ia mësoj ritin flijimit
atë rit të lidhur me mëkatin jetim 
ku jeta vdes e vdekja lind



EKSODI 

Sa çuna qe ikën edhe këtë vit
pa bujë e pa zhurmë
prej qytetit tim të rralluar

E harruan nëpër bulevarde
njomakët e rrugëve të kalldrëmta
fëmijërinë e tyre plot gjallëri

Vrapuan strehëve të metropoleve
për një jetë me vasha veshur allafrënga
e minifunde të hapura në mes

Në kërkim të mollës së artë
prej kopshtit të fshehur nga dielli
të një vjeshte të ardhur vonë

Vajzat belholla përkundin ëndrrat
me mërzinë e pritjes së gjatë
të një kohe që nuk duket kund




KOHË E BRISHTË

Pranverë e ngecur mes stinëve 
buzëqeshje e ngrirë ndër vite  

Personazh i humbur moteve
shërbëtor i fatit në pritje

Kohët në ikje treten
gjethet e vjeshtës mblidhen

Përroskave të fryera nga reshjet
zhurmueshëm shushurima u ndihet   




DËSHTIMI 

Tërë natën e lume
malit iu ngjitën 
mëngjesi t'i gjejë në lartësi

Kur u bindën
se nuk munden
ta kapin qiellin me dorë 
të dëshpruar
zbritën nga andej

Mes turmave u kthyen përsëri




FALJA 

Të gjitha
falur ua kam
madje edhe ato
që ndërgjegjen e vranë
Por
nëse
dikur dikund 
rrugët tuaja
ngushtohen
kuptojeni
Qenka
diçka që nuk falet 





NJË QIRI 

Në vend të pëshpëritjeve 
të ndezim nga një qiri 
edhe shpirtrat e bjerrë
të gëzojnë me fytyra të qeshura
ta shohin njëri-tjetrin në sy

Me një kandil të ndezur - qiri
në këtë mot ngricash
të ndihemi vërtet njerëz
të shkrijnë akujt e zemrës 
edhe për mua dhe për ty




KOLEKSIONISTI 

Në udhëtimin e parë
të largët 
me sytë gacë
mbi krahë fluturash
mblodhi ca bimë
shumëngjyrëshe
për të krijuar një koleksion
të ri
me fytyra
kukullash të qeshura




KËRKIMIT TË KUJTIMEVE 

Në qoftë se je përmalluar
e do ta kujtosh atë kohë
mes adresave të humbura mbështjellur
kot kërkon sirtarëve të zbrazët
kujtimet e pashkruara për t‘i gjetur

Më kohë do t'i pushtonte harresa
nga një tis pluhuri mbuluar
madje dhe boja do t'u ishte tharë  
prej lotit të mallit munguar
kaherë do të ishin shpëlarë

Grithi pak kujtimet e tua
vragët e shpirtit për t‘i shpaluar
nëse vërtet i ke dashur
të paprekura do t‘i gjesh
madje të gjitha kanë për t'u kujtuar




KLITHËMA E SHPIRTIT 

Retë mrrolane hijëzuan diellin mbi krye
klithmë e shpirtit fshehur në dhimbje
në llucën e pistë zvarriten gjarpërinjtë
rrufe vetëtimash therin mes brinjëve

Strukur mes dhimbjeve plagë e hapur 
midis brinjëve të fshehura kohët   
kullojnë dhe përcjellin dritën e diellit  
mbas dushkut të blirit të moçëm  

Mbi gërmadha ngrehinë e rrënuar
retë e fryera zbrazin dëshpërimin
rrëshqitas mbi moçalin e rreshjeve të stinës
varkë e plasaritur vazhdon lundrimin      




I KAM PARË

më se njëherë 
me sy i kam parë
ata So(j)zi njerëzish
ngjizur në mitër epruvete
me fytyra të pudrosura
si gra domina
kur e fshehin shëmtimin 

vesa e mëngjesit
dhe rrezet e diellit
maskën ua çjerri
për t‘i bërë pastaj
jo vetëm të ngjasojnë
por dhe të këndojnë
zhurmueshëm

krrokamën e sorrave



NGUJIMI I KUJTIMEVE 

Në pemën e shpirtit e vari
mëkatin e pafajsisë 
që në ëndërr e kishte trazuar
mandej në drynin e zemrës 
kujtimet e harlisura
i ngujoi
sall mos t‘ia lëndoj
dhuratën e dhimbshme
(atij) që s'diti ta gëzojë



SHKALLA E DIELLIT

Në një vend
atje diku mes bjeshkëve
ku dielli lind vonë
e herët perëndon
është dhe një shkëmb
në formë të germës „V“
shkalla e diellit i thonë

Në kohët e lashta
kur nuk kishte kalendar
malësorët matnin motin
me diellin në shkallë

Dhe kur ajo „V“ binte 
te shkëmbi i rrëzuar
aty
kur dielli puthte atë rrëzimë
vendësit thonin 
erdh dita e ver‘s

Është e shtata ditë 
pas të shtatit mars
dita kur verë markja
nëna ime
u bë nënë



PENG 

Edhe
këtë herë    
nuk munda më ardhë 

Jo   
se nuk dua
me të pa

Veçse
një gur
që nga bjeshka ra
Udhën ma ka zënë