Adem Zaplluzha

Adem Zaplluzha

Adem Zaplluzha u lind më 1943 në Prizren, Shkollën fillore dhe të mesme i kreu në vendlindje, ndërsa Akademinë Pedagogjike në Prishtinë. Një kohë punoi si mësues nëpër fshatrat Studençan të Therandës (ish Suharekës) dhe Hoça e qytetit, afër Prizrenit. Ndërkohë punësohet si përkthyes në Korporatën Energjetike të Kosovës. Me shkrime filloi të merret kryesisht me poezi që nga mosha e fëmijërisë. Rrugën letrare e nisi me vjershën e parë për fëmijë të cilën e botoi në revistën “Pionieri”, më 1957. Si i punësuar në Korporatën Energjetike të Kosovës bashkë me shokët e punës dhe pendës themeloi grupin letrar “Lulëkuqet e Kosovës”. Në Kuadër të punës së këtij grupi letrar qe botuar përmbledhja “Ngjyra e kohës”, në të cilën u përfshi një numër i konsideruar i poezive të tij. Krahas krijimeve të publikuara në revistat për fëmijë, botoi edhe një serë shkrimesh nëpër gazetat e kohës që dilnin në Prishtinë dhe Shkup. Është anëtar i Lidhjes së shkrimtarëve të Kosovës, prezent në disa
antologji dhe në librin "Kosova letrare" të poeteshës Monica Mureshan. Është prezantuar në Leksikonin e Shkrimtarëve Shqiptarë 1501-1990, nga Hasan Hasani, në Leksikonin Shkrimtarët Shqiptarë për fëmijë 1872 - 1995 nga Odhise K. Grillo, si dhe në librin Portrete Shkrimtarësh nga Demir Behluli, Prishtinë, 2002. Në maj të vitit 2013 Klubi i Artistëve dhe i shkrimtarëve të Durrësit ia dha çmimin e karrierës për kontributin e dhënë në letrat shqipe. Jeton dhe krijon në Prishtinë.


BOTIME TË AUTORIT

1. “Puthje”, poezi, “Rilindja”, Prishtinë,1974.
2. “Ecjet e viteve të mëdha”, poezi, “Jeta e Re”, Prishtinë 1995.
3. “Çamarrokët e Thepores”, poezi për fëmijë, “Shkëndija”, Prishtinë 1996.
4. “Muret”, poezi, “Jeta e Re”, Prishtinë, 1997
5. “Morfologjia e dhembjes”, poezi, “Faik Konica”, Prishtinë, 2000
6. “Ai vjen nesër”, poezi, Qendra e Kulturës, KL “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2007
7. “Letër nga mërgimi”, poezi, Klubi letrar “Fahri Fazliu” Kastriot, 2007
8. “Letër nga mërgimi 2 “ poezi,Klubi letrar, “F. Fazliu”,Kastriot 2007
9. “Udhëndarja”, poezi, “Qendra e Kulturës”, KL ,“Fahri Fazliu”, Kastriot , 2008
10. “Thirrje e gjakut”, poezi,”Qendra e Kulturës”, KL, “Fahri Fazliu”Kastriot 2008
11. “Asgjë sikur molla”, poezi, “Qendra e Kulturës”, KL “F. Fazliu”,Kastriot, 2009.
12. “Vesa në lotin tim”, poezi, “Qendra e Kulturës”, Klubi letrar “Fahri Fazliu”, 2009,
13. “Puthja e gozhduar”, poezi, Klubi letrar, “Fahri Fazliu”, Kastriot , 2009.
14. “Kashelasha në vargje”, poezi për fëmijë,” Qendra e kulturës, Kastriot, 2009.
15. “Pema e bekuar”, E përkthyer, Rumani, 2010.
16. “Bajraktarët e vatanit”, poezi satirike, Klubi letrar, ”Fahri Fazliu” Kastriot , 2010.
17. “Hijet e ndryshkura”, poezi,”Qendra e kulturës”, Kastriot, 2010.
18. ”Stuhi në Kutulishte”, poezi, ”Qendra e kulturës”, Kastriot, 2010.
19. “Posa ikte nata”, poezi, “Qendra e kulturës “, Kastriot, 2010.
20. “Loja e myshqeve”, poezi,”Qendra e kulturës”, Kastriot, 2010.
21. ”Lumëbardhi dhe gjëma”, poezi,”Qendra e kulturës”, Kastriot, 2010
22. “Metafora e heshtjes”, poezi, “Qendra e kulturës”, Kastriot, 2010
23. ”Hyji në Prekaz”, poezi,”Qendra e Kulturës”, Kastriot, 2010.
24. ”Sinorët e hinores”, poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot 2010.
25. ”Don Kishoti dhe Rosinanti”, poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2010
26. ”Zjarri i dashurisë”, poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2010
27. ”Kur likenet vallëzojnë”, poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2010
28. “Ditari në vargje”, poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2010
29. “Tingujt që nuk përfundojnë”, poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2010.
30. “Shtegu i mallit”, poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2010
31. ”Korniza e thyer”’, Poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2010
32. “Zgjimi i gjëmës”, Poezi, Shoqata e Shkrimtareve, Kastriot, 2010
33. “Vallja mistike”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2010
34. ”Merre kodin”, Poezi për fëmijë, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2011
35. “Letër atdheut” poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2011
36. “Tejdukshmëria e shiut”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2011
37. “Përtej teje”, poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2011
38. “Sa afër e sa larg”, poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2011
39. “Vallja e zanoreve”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2011
40. “Ikja e eshtrave”, Poezi për të rritur, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2011
41. ”Kalorësit e mjegullave”, Poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2012
42. “Hingëllimat e shiut”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
43. “Kur pemët i ndërrojnë këmishët”. Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
44. “Mirëmëngjesi Imzot”, Poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2012
45. “Kafshimi i mikut”, Poezi satirike, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
46. “Atje tej maleve”, Poezi, Shoqata e shkrimtarëve , Kastriot, 2012
47. “Heshtja që del në shesh,” Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
48. “Portat e shpresës”, Poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2012
49. “Në dhomën time gjysmë të errët”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
50. “Kinse Lojë Shahu”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
51. “Për çdo dekadë nga një baladë “, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
52. “Fusha e mëllenjave”, Poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2012
53. “E kujt është kjo vetmi”, Poezi, Shoqate e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
54. “Mos pyet për adresën e lumit”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
55. “Stoli në parkun vjetër” Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
56. “Urori i stralltë”, poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2012
57. “Po të mos ishte fjala”, Poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot,2012
58. “Thyerja e urave”, poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2012
59. “Trokëllimat në gjumin e dallgëve”, Poezi, SHSH Kastriot, 2012
60. “Në flokët e dëborës”, poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2012
61. “Një grusht nostalgji”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
62. “Kur filluan të flasin njerëzit”, poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2012
63. “Kur stinët kapërcejnë fshehurazi”, poezi, SHSH Kastriot, 2012
64. “Lisi në rrënjët e veta” , Poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot 2012
65. “Eca ecëm dhe do ecim”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
66. “Fëmijët e erës”, Poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot 2012
67. “Çast në fund të stinës”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
68. “Si të flas me drurët”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
69. “Më pëlqejnë mendimet e tua”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot , 2012
70. ”Andej dhe këndej kohës”, poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot , 2012
71. “Zëri i heshtjes”, poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
72. “Kush i lexoi letrat prej erës”, poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
73. “Fluturimi i korbave në netët pa hënë”, prozë poetike, ShSH, Kastriot 2012
74. “Koha e ime dhe koha e jote”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot , 2012
75. ”Diku te një baladë”, Poezi, Shoqate e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
76. “Sonte çdo gjë po i përngjan lotëve”,Poezi, Shoqata e shkrimtarëve, Kastriot, 2012
77. “Ky def prej hëne”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, Kastriot, 2012
78. “Pyesni zogjtë në ikje ”,Poezi , Shtëpia botuese “Fahri Fazliu”, Kastriot 2013
79. “Fërfërimë gjethesh”, Poezi, Shtëpia botuese “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2013
80. “Refrene yjesh”, Poezi, Shtëpia botuese “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2013
81. “Te delta e mjellmave”, Poezi, Shtëpia botuese “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2013
82. “Rinjohja”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2013
83. “Diku në fund të një fillimi”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, “Fahri Fazliu”, 2013
84. “Mëkati i hijes”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve “ Fahri Fazliu”, Kastriot, 2013
85. “Një zog prej uji”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2013
86. ”Asnjë fjalë nuk frymon”, Poezi, SHSH “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
87. ”Daullet e një nate”, Poezi, Shoqata e shkrimtarëve “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
88. ”Sytë e gurtë të erës”, Poezi, SHSH “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
89. ”Kur dehen perënditë”, Poezi, SHSH “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
90. “Fjetëm njëqind shekuj” Prozë poetike, SHSH “Fahri Fazliu”, 2014
91. ”Krakëllimat e natës”, Poezi, SHSH “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
92. “Ndjekësit e enigmave”, Poezi, SHSH “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
93. “Atdheu i paçmuar”Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve “ Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
94. ”Psalm i harruar ”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, “Fahri Fazliu”Kastriot 2014
95. ”Për kë po bie moj kambanë”, Poezi Shoqata e Shkrimtarëve “Fahri Fazliu”, 2014
96. “Mbi flokët e ullukëve”, Poezi, SHSH “Fahri Fazliu” Kastriot 2014
97. “Menatë vijnë lejlekë”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve “Fahri Fazliu” Kastriot 2014
98. “Loti i gotës së dehur” , Poezi, SHSH “Fahri Fazliu” Kastriot 2014
99. “Stina asnjanëse”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve “Fahri Fazliu” Kastriot 2014
100. “Dëneste bashkë me erën” Poezi, SHSH “Fahri Fazliu” Kastriot 2014
101. “Druri i pikëlluar”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
102. “Një grusht dashuri”, Poezi, SHSH, “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
103. “Lëreni zërin tim”, poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
104. “Shi në qytetin tim”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
105. “Si trenat e verbër ”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
106. “Zjarri i malli tim ”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
107. “Kur teshtin era”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, “Fahri Fazliu”, Kastriot, 2014
108. “Mbi shpirtin e erës pagane”, Poezi, Shoqata e Shkrimtarëve, “Fahri Fazliu”, 2014
109. “Nëpër gjymtyrët e mjegullave”, Poezi, SHSH, “Fahri Fazliu”, 2014
110. ”Ajo nuk erdhi sonte” Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2015
111. “Një hënë e zhveshur”,Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2015
112. “Nëpër plasaritjet e mureve”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2015 
113. “Mes telave gjembor ”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND” ,Prishtinë, 2015 
114. “Të vizatosh një zog në mur”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2015
115. ”Nuk flenë as kuajt e dehur” Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2015 
116. ”Fluturojnë zogjtë e verbër ” Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2015 
117. “Një shi prej bryme” , Poezi, Shtëpia Botuese “TREND” , Prishtinë, 2015 
118. “Në prehrin e pemëve” Poezi,Shtëpia Botuese “TREND” , Prishtinë, 2015 
119. “Zëri i largët i shiut ”, PoeziShtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2015 
120. “Yjet e ngrira të kujtesës ” , Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2015 
121. “Thirrmat e hijeve”, Poezi, Shtëpia Botuese”TREND”, Prishtinë, 2015 
122. “Dritaret e verbëta ”, Poezi, Shtëpia Botuese”TREND”, Prishtinë, 2015 
123. “Përtej portave të mbyllura” , Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2015 
124. “Malli i etjes” Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
125. “Kur qajnë pemët ”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016
126. “Të dielave në qytetin tim ”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
127. “Nëpër brigjet e kujtesës” Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
128. “Rrugës qante një stërqok”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
129. “Kali im prej bore” , Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
130. “Përballë hijes së mollës ”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND “, Prishtinë, 2016 
131. “Jehu i zërave”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
132. “Në kujtesën e pemëve ”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND “, Prishtinë, 2016 
133. “Më mirë një gjysmë ëndrre ”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND “, Prishtinë, 2016 
134. “Një dry prej dylli ” Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016. 
135. “Në anën tjetër të mendjes”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
136. “Sa shumë ethe pat dimri sivjet”, Poezi, SHB “TREND”, Prishtinë, 2016 
137. “Enigmat e kashelashave ”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
138. “Nuk i them unë dot kësaj liri” , Poezi, SHB “TREND”, Prishtinë, 2016 
139. “Fluturat prej letre ”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
140. “Fluturimi i gjinkallës”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2016 
141. “Kumritë prej deltine”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë. 2016
142. “Më pritni te baladat e gurit”, poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2017. 
143. “Trenat këtu gjithmonë vonohen”, Poezi, SHB “TREND”, Prishtinë. 2017
144. “Lulëzojnë gjethet e ullinjve”, poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë, 2017
145. “Teatri antik i kujtesës”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë. 2017
146. “Portreti i lirisë”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2017
147. “Një stinë delikate”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2017
148. “Te ullishtat e vjetra ”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë. 2017
149. “Ishim të lumtur si gjinkallat”, poezi, SHB TREND”, Prishtinë, 2017
150. “Pikëllimet e rrënjëve”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë. 2017
151. “Telat e shirave ” poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2017
152. “Një stuhi prej bryme”, Poezi, Shtëpia Botuese “TREND”, Prishtinë. 2018
153. “Sonte s’ka dashuri ” poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2018
154. “I shëmbëllente pluhurit kozmik”, Poezi, SHB “TREND”, Prishtinë. 2018
155. “Llamburite atdheu i plagosur” poezi, SHB TREND”, Prishtinë, 2018
156. “Gurët e pjekur shtatë herë” poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2018
157. “Kur të dalë nga kjo stinë” poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2018
158. “Ishin thyer te gjitha urat ” poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2018
159. “Gjethi i këputur në vjeshtë ” poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2018
160. “Ti mundesh nëse do” poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2018
161. “Pëllumbat prej rrufeve”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2018
162. “Diku në zbrazëtinë e ndërgjegjes”, poezi, SHB TREND”, Prishtinë, 2018
163. “Retë e dendura të kujtesës ”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2018
164. “Pak diell e shumë acar”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
165. “Kur kyçen yjet e harresës ”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
166. “Nga pragjet e shtëpive”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
167. “Fluturat e djegura ”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
168. “Përtej asaj peme”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
169. “Kuajt e mjegullave”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
170. “Po të ishte ndryshe ”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
171. “Kur kthehen zogjtë e shiut ”, poezi, SHB TREND”, Prishtinë, 2019
172. “Mes gishtave të hijes”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
173. “kush i theu xhamat e shiut”, poezi, SHB TREND”, Prishtinë, 2019
174. “Poemat e dhenjekrenarisë”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
175. “Marsi i çmendur në dy kohës”, poezi, SHB TREND”, Prishtinë, 2019
176. “Kur dënesin varret”, poezi, Shtëpia Botuese TREND”, Prishtinë, 2019
177. “Mos më uroni udhë të mbarë”, poezi,

Tregime nga Adem Zaplluzha

AS SHTRATI I VJETËR

Sa herë që ke prekur lëkurën time, në gishtat e tua të holla i kërkoja po atë prekje të gjelbërimit, po atë frymëmarrje që shpeshtohej dhe rritej si dallgë deti kur mbyteshin korbat në krifat e kuajve të egër.
Sërish frymëmarrja,dehja e pranverës, puhiza që hynte dhe dilte nga rruazat e kuqe të mollëzave jeshile.
Dita hyri në gjakun e poreve, ne mbetëm si statuja, të ngrira , deshëm të ikim, nuk mund ti lëviznim këmbët. Ishte loja e parë, e para lojë që luanim me fijet e barit si me fijet e flokëve të tua.
Ne donim të jemi fëmijë, ashtu si të gjithë fëmijët pa brenga, të lozim me flokët e erës, pa u frikësuar nga shiu. Të lozim me lojën pa ja prishur gjumin barit.
Ty nuk të pëlqente rrënja e gjetheve as shkundja e flokëve të stinës.
Nuk të pëlqente asgjë, kur pimë musht nga duart e asaj plake që na e shikonte fatin në filxhan.
Të kujtohet kur të tha: se ti i ke shkelur hijet , për t’u shëruar duhet kohë besa edhe Lek, kurse ne nuk kishim se çka të shesim, përpos pjergullës që nuk jepte më fryte
Mua shumë mirë më kujtohet, kur merrnim frymë, kur na hynin gjethet e kalbura të pjergullës në shqisat tona të të nuhaturit.
Ishim një duet i papërsëritshëm.
Vetëm ne dhe gjelbërimi mund të dëgjonim frymëmarrjen e lisave .
Kalonim këmbëzbathur nëpër ëndrrën barit , herë, herë i shkelnim telat e qemanes së përgjumur, dhe këndonim si të dehur serenata Korçare.
Nuk na pengonte jorgani kur na ikte nga shpatullat, as shtrati i vjetër kur iu thyheshin këmbët e drunjta.
Neve asgjë nuk na pengonte, as ne , nuk i pengonim askujt, pinim ujë në shuplakat e gjetheve dhe flinim nën rrënjët e rrapit të vjetër.
Atë çast ndodhi diçka e papritur, në flokët e tua flinin gjethet, flinte çdo gjë, uji, bari, flinin edhe fluturimet e zogjve.
Gjumi zgjati disa shekuj. Më shumë se sa që mund të mendonim ne të vdekshmit. Fjetëm edhe atëherë kur filluan t’i matin hijet, hapat e përgjumur të vetëdijes, fjetëm se mu kështu na pëlqente, nuk donim të ja turbullojmë ujin komshiut, komshiut i cili që në burim ishte i tëri i turbullt në mendje.
Më duket se ne ende flemë 6 . Ky gjumë i përçudnuar i ka mbyllur të dy veshët, ka mbyllur mendjen, gozhduar kujtesën, ky gjumë i përdalë edhe sot fle, nuk i kujtohet sa vetvetja e as kafshimet e ujqërve.
Ky gjumë i përdalë, më duket se,kurrë nuk do të zgjohemi...


GJËMAT E NËNDHESHME

Me hapa të rënda kjo natë po m’i shkel këmbët.
Mizat, milingonat e kuqe, sterra ecën rrugicave të puqura me çatitë e mbuluara me kashtë thekre.
Prellishta skuqej si nën saçin e gjyshes kur piqnim mollët e kalbura, sepse koha nuk ishte e jona, as arat tona të begatë nuk mund t’i korrnim pa na dhënë leje njëfarë gabeli që vetëquhej zotëri.
Çmendurisht dheu rrëshqite nën këmbët e lodhura të magjes , me rrokullisjen e reve rrokullisej edhe qielli, kjo farë tollovie i përzuri edhe shirat.
Nga pallja e gomarëve dështuan shumë gra, dështoi edhe shtatzënia e ditës, ka kohë që janë rritur pemët e nuk japin fryte.
Paurti përherë gjente shkas për t’i shkundur kumbullat e të varfërve, i shkundte , sepse as që kërkonte për vete ndonjë punë të përshtatshëm.
Të gjithë ne e urrenim atë , edhe ai na urrente neve të gjithëve dhe kështu e kalonim jetën duke gjalluar nëse mund të quhet jetë urrejtja .
Ngjante që fshiheshim nën fustanet e nënave ose të grave tona, e vetmja rrugë për të mbërri deri te çezma ishte të mos e përfillnim të paurtinë , por ne nuk kishim guxim, shumë kohë më parë na i kanë larë dhe shpërlarë trutë.
Edhe vetëtimat humbën çdo interesim pas këtij dështimi tragjikë, gurtë e varreve po përdoren për renovimin e kishave.
Ka kohë që gjëmat e nëndheshme i tejkalojnë durimet njerëzore.
Një nënëloke e shqeu shaminë e kresë, nëpër rrugicat e ngushta të qytetit fluturuan flokët e thinjura, kalamajtë filluan me i gjuajt me gurë qentë kur ishin duke ikur, kurse , këtu ne jemi mësuar me ikjet dhe ndjekjet e qenve, jemi mësuar edhe me shpërnguljet dhe me rikthimet e përsëritshme , herë kanë ikur prej ndjekjeve e herë, herë pa i ndjekur askush, iknin duke kënduar dhe ktheheshim me sy të përlotur. Iknin me qerre të ngarkuara me përplot, mall , besa edhe me bagëti .
Ata e dinin se një ditë do të rikthehen , andaj edhe ktheheshin me nga një trastë pas krahëve , në sytë e tyre të skuqura dhe të përlotura fshihej djallëzia e kamotshme .
Kjo djallëzi ishte mësuar diku në podrumet e kishave dhe zbatohej me përpikëri më të madhe.
Iknin me araba, kuaj dhe gomarë të ngarkuar, kurse kur u vinte koha e përshtatshme me bisht ndër këmbë ktheheshin, as që kërkonin falje për krimet e bëra , kurse ne si çdo herë jemi treguar njerëz human , i hapnim dyert dhe zemrat për kafshimet e mëvonshme.


LARJA E DUARVE

I humba edhe këto duar. Në pafundësinë e xhepave mbetën thonjtë e prerë, mbeti e djeshmja dhe e sotmja me të dy egot e mia
Uni i im i sotëm, ky i sëmurë për çdo fjalë goje ngre kokën si gjarpri me zile, kërthndezet.
Sa herë që dua të ja mbylli gojën me një grusht gjethesh të kalbura, shkumon nga inati, ky zanat i vjetër flenë si relikte në vetëdijen e njeriut dhe herë ,herë,kur harrohet paraqitet me dy fytyra. Njëra e butë njerëzore kurse tjetra e egër shtazarake.
Kush jam unë ?
Pse zgjohet ai tjetri në mua?
Djalli dhe engjëlli qe disa shekuj kacafyten me hijet e zeza që fluturojnë si çafkat dhe krrokëritin në një kor të orkestruar, kush e di se nga kush.
Në disa raste të posaçme uni i njeriut kafshon unin tjetër, atë të fëmijërisë, bënë të pamundurën, për një spec djegës është në gjendje me e zhduk botën si mizën nga tepsia e palarë.
Thonë se i tillë ka qenë Neroni pasi që e gjeti fajtore të dashurën, kinse nuk i ka krehur flokët sipas qejfit të tij ja ka vu flakën të dyzetë shtëpive të Romës.
Lëre që e dogji Romën ai Uni i tij i kalli flakë edhe legjendat , ua vuri zjarrin Zotave të Olimpit. Çdo gjë që mund të kallet dogji përpos egos së sëmurë .
Sot, pak më dhemb koka, kjo peshë e rënd e ditës nuk durohet, nuk durohen as fjalët që kundërmojnë , si lulet e kalbura nëpër vazot e kristalta, nuk durohet asgjë as ky mos durim i dhembjes paradoksale.
Për hiç gjë jemi në gjendje t’i kafshojmë nazalet, nuk na mbetet diçka tjetër përpos t’i kërkojmë kodet nëpër sarkofagët arkaik,
T’i kërkojmë në dhembjet tona ditët kur u plagosë .
Më dhemb çdo pjesë e trupi, të lutem mos e prek ajrin me ato duar të palara, ka disa shekuj që i kemi larë duart, qe dymijë vet e më shumë nuk kemi mundur t’i fshijmë ato mbeturina që na kanë mbetur mes gishtërinjve dhe thonjve.
Është koha ta harrojmë darkën e parë dhe të fundit , ne i përtypëm eshtrat e stërgjyshërve. Për një gllënjkë uji deshëm t’i shterim detet dhe lumenjtë . Nuk duhet të harrojmë ku jemi sot , nëse e bëjmë këtë, e djeshmja ka me mbetur diku pas valëve të tërbuara të kujtesës.
Nuk është koha që nëpër anijet e përmbytura t’i shpëtojmë peshqit e uritur, ne ende nuk po mund të kuptojmë se duart lahen vetëm një herë, edhe atë për herë të parë dhe të fundit.
Nuk është koha që t’i lëmë të çetë këto pak grimca pluhuri që kanë mbetur në hapësirë . Njerëzit thonë se i kemi larë duart, nuk ka mbetur më askund asnjë pikë uji. Unë them se koha është që t’i lajmë duart me këto pak grimca ajri që po pështillen si librat e vjetër nëpër kujtesën tonë të arnuar . Një korb i bardh fluturon tejpërtej qiellit...


VITRINAT

Mikut tim pa masë i pëlqejnë vitrinat. Ndalat pranë kukullave dhe i kreh flokët. I kreh edhe xhamat e pastruara si me gjuhë. Kreh erën, mjegullat .Kurrë nuk e heq pasqyrën nga dora, është i çuditshëm, i pëlqejnë mollët e sheqerosura, i pëlqejnë...

Ai ndalet edhe para kujtesës së vet, herë del me këmishë të kuqe e herë e provon kravatën e zezë.

E do shumë flamurin, por vetëm e do. Kur e grishi në një dasmë, nuk pati kohë. Më afër e kishte Bllacën se sa këmishën e kuqe me kravatë të zezë.

Miku im dhe miqtë e tjerë sot pështynë në hava, u pengon fluturimi i zogjve shtegtar, çdo gjë u pengon që nuk u përngjajnë atyre, që nuk janë si ata.

Njeri prej miqve të mi, le të jetë pa emër ky farë miku, edhe ashtu nuk meriton të ketë emër, ndalet para pasqyrës dhe bisedon me personin tjetër atje përtej ndryshkut të zhivës . Me orë të tëra grinden, pështynë njeri tjetrin sa që turpërohet edhe vetë korniza e përlyer e pasqyrës.

Nuk ngjanë asnjëherë që të del në qytet pa i hekurosur pantallonat ngjyrë meneksheje, ëndërron të krahasohet me trëndafilin, disa herë e kam takuar në prehrin e parkut të qytetit me një gjethe bagremi në dorë, duke i përsëritur fjalët:më do nuk më do, a më do a nuk më do?

Ky refren i përditshëm e mundon qe njëqind vite, kur i afrohet kukullave, të brendshmet i ledhaton me sy, me mendjen e sëmurë fotografon pluhurin , ua lyen buzët në xhamat e vitrinave, kështu i lyen të gjitha vitrinat e qytetit.

Ky farë burri del prej përrallës së vet dhe turr e vrap hyn në baladë, me gishtërinjtë e shkurtër përzien të kaluarën sepse i mungon e ardhmja. Sa herë që e kthen kokën mbrapa i thyen hundët, provon të kapërcej hijen e tejdukshmërisë, përpara i dalin vitrinat e ngjyrosura, dalin të veshurat e brendshme, rropullitë
e hienave të ngordhura, vegimet e së kaluarës, fantazmat e sotmes dhe ato të nesërmes.

Diçka e pashpjegueshme e mundon mikun tim, me thonjtë e pistë e grithë pasqyrën, i shkulë pendlat e pulave pa i prerë, ashtu për së gjalli, sa që në fund të qytetit ndihet kakarisja dhe gjëma e puplave ,zogjve ua prish foletë, as të vdekurit nuk i len të çetë në botën e tyre të nëndheshme.

Mikut tim pa masë i pëlqejnë vitrinat dhe kukullat e veshura me fustane ngjyrë meneksheje...


KUR NA VJEN ÇASTI I IKJES

Kur na ofrohet çasti i fluturimit. Bëhemi gati. I hapim duart, sërish ndalemi si çdo herë, ende nuk jemi përgatitur për një fluturim të pakthyeshëm, nuk na do qejfi por edhe hapësira nuk na pranon.

Ne jemi këndej oqeani, anijet janë fundosur, asnjë varkë apo kaike nuk ka mbetur në mol.

Si të kalojmë andej përtej ujit. Krahët na i thyen erërat, as që jemi gati të fluturojmë.

Kujt të ja lëmë molin, qytetin? S’do ta lëmë në vetmi bregun e kujtesës. Nuk do të pajtohemi me vetmin tonë,atje kush e di se çka na pretë, nuk kemi kohë t’i lajmë mëkatet,por ama as nuk kemi mundësi ta bartim barrën që na e ngarkon jeta.

Njeriu kokëfortësinë ka në gjak, asnjëherë nuk lëshon pe, e tjerrë perin deri sa të mos këputet, e kur këputet provon me e ngjitur me pështymë, i përngjan merimangës.

Vërejta se asgjë nuk ka ndër sqetull miku im, asgjë. Është i tejdukshëm, nga zbrazëtia i fërshëllen truri, nën papastërtinë e thonjve i fsheh të gjitha ato mëkate, edhe vet fshihet pas tyre, nuk di njeriu kurrë se kujt sa i ka borxh.

Kur i vjen çasti i ikjes, kur provojmë t’i hapim krahët, kur na pret atje përtej lumit e papritura, ulemi mbi një kërcu, thërrasim kujtesën nëse ka mbetur gjë prej saj, ditët që na vajtën në mos kthim nuk mund t’i ndalim ama as ne nuk jemi në gjendje të lëvizim.

Thërrasim pelerinën e qepur, thërrasim unin tonë të sëmurë, kur shterën thirrjet, kur na vjen momenti i ikje, askush, as vdekja e zezë, nuk mundet me na zënë.