F A Q E T

Freitag, 31. Januar 2014

Pandeli Koçi

Pandeli Koçi, (emri letrar-Sazan Goliku), lindi në Vlorës më 6 janar 1942. Shkollën fillore, tetëvjeçare dhe të mesme i mbaroi në Vlorë. U diplomua në Universitetin e Tiranës, në Fakultetin e Historisë dhe Filologjisë, dega e gjuhë-letërsi. Ka kryer disa specializime në fushën e gazetarisë dhe botimeve. Ka punuar mësues, punonjës kulture, gazetar si dhe redaktor letrar në SHB "Naim Frashëri" e gjetkë.
Që nga viti 1970 është marrë me botimin e letërsisë shqiptare të botuar në Kosovë dhe ka qenë ligjërues i këtij krahu të letërsisë shqiptare në UT.
Nga viti 1981 deri në 2002 ka punuar në sektorin e shtypit të Kuvendit të Republikës së Shqipërisë.
Ka shkruar dhe vazhdon të shkruajë e të botojë poezi, prozë e publicistikë në shtypin shqiptar e sidomos në faqet e revistës "Krahu i shqiponjës". Vazhdon të shkruajë edhe letërsi për fëmijë dhe tekste këngësh. Është marrë me kritikë letrare, recensione dhe ese. Është fitues i disa çmimeve kombëtare dhe vendore.



Disa nga botimet e këtij autori:

"Im bir Artani", poezi, 1982 

"Aventurat e lirisë", tregime, 1995
 "Epidemi kozmike", poezi, 1996
 "Ëndërr dashurie", poezi, 1996
 "Komitët e Malit të Bardhë", roman, 1999
 "Petalet e rëna", poezi, 2001
 "Aventurat e një mëngjesi", poemë, 2002, ISBN 99927-54-43-5
 "Trekëndëshi i qiellit të zi", tregime, 2006, ISBN 99943-620-7-0
 "Turbull", poezi, 2007




Poezi nga Pandeli Koçi

 
ALIASLLANÇE PER ALI ASLLANIN
 
Me qerpikun e një vashe mbushur dritë e derdhur lot
thuri rrjetën mjeshtërore ky poet i brishtë, i fortë.
 
Me një krah pulëbardhe deti, me një pendë shqiponje mali
vargje shkroi e vargje gdhendi nëpër faqe derdhur ari.
 
Ku i gjeti, ku i vodhi ato fjalë që rrjedhin mjaltë?
Zemr' e tija fluturonte Labërisë atje lart.
 
Ku i mblodhi, si i torri ato vargje valëzore?
Nëpër shkrepa e sallone hoqën valle dorëpërdore.
 
Burokrati dhe poeti në kafaz të trupit tij
si dy tigra kokat hanin me urrejtje xhelozi.
 
Ç'armë pati, si qëlloi drejt në zemër vashërinë?
Me magjinë e bukurisë ndezi flakë dashurinë.
 
Nëpër rreshtat e ylberit, kuq e zi kur flakëronte,
ngrehej, ndrinte nder' i kombit: "Vlora! Vlora!" kur gjëmonte.
 
Trokëllinte mbi kalldrëm shkop' i thatë i zyrtarit.
Çelte sythe, hapte lule shkop' i gjallë i këngëtarit.
 
 
 
BALADË BUKURIE
 
Mbi një lule fushe kundroja një flutur.
Qenkish mrekulli e brishtë!
Ajo mblodhi krahët sipër
sikur donte të më thoshte: Kapëm!
Me dy gishtat - dridhshëm
e zura, e ngrita lart
me frikën mos më ikte
(pa e kuptuar se po prishja një magji,
pa e ditur se po mëkatoja).
 
Pluhuri shumëngjyrësh i krahëve nën diell
u daravit u shtjell ylber dashurie...
 
Flutura
pa ngjyrë
flatroi
rrugës
së bardhë
të asgjësë.
 
 
 
AFËR LARG
 
Ajo - vjedhësja e diellit
rrezet-flokë mbi supe hedh.
Nuk djeg supet mermer gdhendur,
sytë e mi i verbon krejt.
 
trëndelinë që derdh aromë
afër larg drejt zemrës qiellit.
 
 
STINË
 
Muaj shkurt ende nuk kishte dalë.
Në klasën e 5/C
nxënësi Adam puthi në buzë nxënësen Eva.
"Nuk ndjeva asgjë!" – tha ai.
Ajo ia ktheu me një shpullë.
"Nuk ndjeva asgjë!" – tha ai.
 
Muaj mars ende nuk kishte hyrë.
 
 
 
TRIPTIK
 
Vajzat e reja ende pa bërë dashuri
shkruajnë fshehurazi vargje
në fletoren e matematikës.
 
Në vorbullën martesore të fëmijërritjes
do t'i kenë harruar ato vargje
ndërsa thurin vargojtë e halleve.
 
Kur të plaken …eh, kur të plaken
do t'i kujtojnë
e do të qeshin dhimbtas me to.
 
 
 
TË NGORDHËSH NËN DIELL
 
Ethet e bukurisë më zunë nga sytë e tu
shëtitores me pluhur e zhaurima
                                                buburrecësh metalikë.
Ishte zheg i hirtë me diell të verbuar.
 
Ç'kërkon nga unë, o sëmundje e bukur?
O përbindësh që nuk të mund dot
me shpatën time të ndryshkur.
Bëhem dhe unë në ëndërr përbindësh
                                                që ngop dëshirat e tua
atje ku bashkohet e ndahet zanafilla.
 
Nuk e di kur do më lëshojë ky virus bukurie!?
Mbeta një vezë e thyer nga syri
                                                në gojë të nepërkës.
 
 
 
 
HAMENDJE
 
Nga rubineti i vjetëruar i banjës rrjedh e rrjedh
një curril i hollë uji.
Bëj ta mbyll e s'e mbyll dot.
Një curril dashurie rrjedh e rrjedh dhe tek unë.
Bëj ta ndal e s'e ndal dot.
 
Edhe atje te të pajetët,
do të rrjedhë kokëfortësisht
ky curril.
 
 
 
E PARATHËNA
 
Kujt ia ke vjedhur ngjyrën e syve,
qiellit engjëllor pa re
apo detit të egërsuar
në tërbim epshor?
Në muzg do të shuhesh si deti
pas fshehjes së diellit në horizont.
Në ag do të çelesh
me sytë e sat bije.
 
 
 
URDHRI I GJAKUT
 
Sterna Paradisea –
një shpend i vogël, më pak se njëqind gram,
dy herë në vit shtegton njëzet mijë kilometra
nga Spanja në Australi dhe anasjelltas,
veç për të bërë dashuri.
 
Nuk ka frikë nga grabitqarët fluturues,
aq më pak nga erërat e pabesa,
frikësohet vetëm mos e braktis
e dashura.
 
 
 
MAGJI 13
 
Kjo flutur e bardhë rreth portretit tënd
lëngun e buzëve qershi kërkon të gjerbë,
erëmimi i bukurisë e deh me xhelozi –
Jetëshkutëra ëndërron
 jetëgjatësinë tënde.
 
Deri kur kjo magji e bardhë
do t'i ngazëllejë ata që magjeps?
 
Pse m’u shfaqe ashtu mirazh
lakuriq lakuriq lakuriq
apo vetë zoti donte i tillë t’i fanepsej
njeriut mëkatar me sy estetikë?
 
Grabite shpirtra -
ende lëngojnë,
rrënove dëshira -
i flake përbuzshëm
në hone kotësie...
 
Cila fatthënë i këndoi të ardhmen
asaj që të lindi statujë të mermertë nga valët?
 
 
 
EKOLOGJIA E SHPIRTIT
 
Gurëzit e buzëdetit të vrisnin shputat e këmbëve
dhe ti kërceje ëndshëm vallen e dhimbjes gudulisëse.
Sa u zhyte në ujë,
u bëre delfinkë që kërkon delfinin.
 
Te puthja e njelmët
i ka rrënjët gjaku.
 
 
 
ELEGJI
 
Në "pub" duke kërcyer nën tingujt çmendurak
përleshur me vallen e dritave mashtruese,
tinëzisht djaloshi e puthi vajzën në sup,
bash aty ku qafa bardhoshe zgjatej krenarisht.
Ajo ngriu si lulja mes akujve,
dritat u shkrin n'errësirë,
në heshtje shurdhuese u kthye muzika,
buzët e djaloshit – dhëmb ujku në mish.
 
Diku në një luftë pa kuptim po jepte shpirt
i dashuri.
Në sytë pa jetë i ishte fiksuar fytyra e saj.
 
 
 
ZHGËNJIM
 
Pas shiut mbetën pika pika pika.
Petlat e luleve të ngopura
i vunë pikat si vadhë t'ia tregonin diellit
sa të delte befas pas reve.
Saora  dielli
shpërfillës i avulloi.
 
 
 
MAGJI 33
 
...të çelësh nën hënë
lule të zeza mishngrënëse
me polen helmi e dhëmb nepërke
dhe nesër në ag
të gdhihesh luleshqerë
vesuar nga drita
gjalluar nga ajri...
 
 
 
AKT 3
 
Ajo ia nisi nga bula e veshit.
Lëpi e kafsho, sharro e lëpi...
Ai dëgjonte rënkimet e shekujve -
vinin së thelli nga gryka e saj.
Dy pyjet e flokëve nisën të vallëzonin
mbi prushin e buzëve shndritur nga llava
që shtrihej e ngrihej së brendshmi
para shpërthimit zemërak.
Ai s'dëgjoi asgjë tjetër
veç urdhrit të pathyeshëm
të krijuesit misterioz.
 
 
 
XHELOZI
 
Trokëllinte tiktaku i takave...
Teksa  takonte të tjerë të ftuar
ajo i gëlltiste të gjitha bukuritë
veç njërës.
 
 
 
DEHJE
 
Buzëdetit mes dallgëve e shtrirë lakuriq
me bërrylat mbi zajet e bardhë farfuritës
ajo përplaste këmbët dhe
ujët shkumëzonte gëzueshëm.
 
Nga sipër kundroja, i dehur bukurie
sytë e saj dhe detin:
dhe të kaltër dhe të gjelbër,
dhe të hirtë dhe të yjëzuar.
 
Në thellësitë e syve,
në largësitë e detit
bluja e errët priste pa mëshirë si me sharrë
horizontin.
 
Vallja lozonjare e ngjyrave
prush e zjarr më ndezi
ashtu më këmbë nën teshat e bardha.
 
Së fundi u binda. Shpirti
nuk qenka tjetër veç trup.
 
 
 
TINGUJ
 
Tinguj pa zë
ylber para shiut
cijatjet e bravës
shkëndija që nuk shuhen
gonxhe
lule
një gotë verë për dashurinë
 
 
 
FATLUMET
 
Në rrjetën e merimangës në pyll
ranë
dy miza të çiftuara.
Sa afër dashuria e vdekja!
Përpëliteshin dridheshin zukatnin krahlehtat –
shumëkëmbëshja thurte epshin e vet.
Befas
një rreze dielli çau rrjetën mortore.
Mizat fatlume flatruan
njëra nga veriu e tjetra nga jugu dhe
nuk u kthyen më kurrë.
 
 
 
PARA TEJE...
 
Hape derën,
mos u druaj nga bukuria.
Nesër Afërdita e rrudhur
do t'i hapë vetë kanatat,
por ti s'ke për të hyrë.
Shkretëtira e verdhë do të shpaloset para teje...
 
Dhe në këpucët e tua me thembra të ngrëna
do të ketë hyrë rërë.
 
 
 
PA FILLIM E FUND
 
Misteri i dashurisë së verbër
pa fillim e fund
hekurosi si jakën e këmishës së larë
trutë e mi të dhjamur
njëqelizor.
 
 
 
DRAMA
 
I dashuri përplasi pjatën murit të xhelozisë.
U bë copa-copa.
Po dashuria e saj ishte kristal i rrallë.
U kthye në rërë të imët, të verdhë
që nuk ribëhet sërish zemër.
 
Ish i dashuri i ngjiti copat e pjatës së thyer.
Në të hodhi ashtu të pazier
mishin e plakur të dashnores së re.
I mbeti në fyt.
 
 
 
LARG TEJE
 
Në odën perëndimore
valët e mendimit kanë ngrirë.
Lulet e ndjenjave
shpërthejnë
me ngjyra
e aroma
demoniake.
 
Djallushi i dashurisë zgjati krahun e purpurt.
Në dorë mbajti diellin inatçor
që po turrej i etur mbi malet e kaltër,
gjersa u shuan flakët epshore
në fytyrën plot dritë të Afërditës.
 
Vdekja vëzhgonte ziliqare te vrima e çelësit
dhe tretej dhe shuhej dhe vdiste...
Mbi plepin karshi
sorrat krrokatnin pa pra -
muzgut të dridhshëm kërkonin
degën e dashurisë së humbur.
 
Në odën perëndimore
valët e mendimit vërshuan të liruara...
Hiri i ndjenjave – fir nëpër natë.
 
_________________
Biografia e autorit është marrë nga Wikipedias, kurse poezitë nga Revisata "Admet"

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen