1957 Hyri në shkollën fillore në vendlindje.
1968 Mbaroi gjimnazin në Podujevë dhe u regjistrua në Fakultetin Filozofik të Prishtinës. Nisi botimet letrare në Bota e re e në gazetat e revista të tjera. Mori pjesë në demonstratat e studentëve në Prishtinë. I ndjekur nga policia, disa muaj jetoi duke u fshehur te të dashurit e tij.
1972 Diplomoi me sukses të shkëlqyeshëm në Universitetin e Prishtinës, në gjuhë e në letërsi shqipe. Botoi veprën e parë letrare te Rilindja e Prishtinës. Regjistroi studimet pasuniversitare me temë “Poetika e re shqipe” në Universitetin e Sorbonës, në Paris, mirëpo për mungesë parash u kthye në Prishtinë.
1973 U martua me Kumrije Rugovën, moshatare dhe mike e studimeve. Hyn në punë në shtëpinë botuese Rilindja të Prishtinës. Nis studimet pasuniversitare në Fakultetin Filozofik të Zagrebit, të cilat studime i kreu pas dy vitesh.
1980 Për një vit akademik specializoi teorinë e formave letrare në École des Hautes Études en Sciences Sociales, në Paris. Mori Diplomën e Shkallës së Lartë për letërsi frënge e qytetërim frëng në Universitetin e Sorbonës në Paris.
1987 Doktoroi me temë nga letërsia bashkëkohore shqipe në Universitetin e Prishtinës.
1989 Hyn në lëvizjen për Pavarësinë e Kosovës, të prirë nga Ibrahim Rugova, mik i tij i studimeve. Më vonë, gjashtë herë me radhë (1992, 1998, 2001, 2004, 2007, 2010) u zgjodh deputet në Kuvendin e Kosovës, ndërsa nga viti 2006 është anëtar i Kryesisë së Kuvendit .
1993 Zgjidhet profesor i letërsisë shqipe në Universitetin e Prishtinës. Po ashtu ligjërues në studimet postdiplomike të letërsisë.
1995 Si anëtar i Komisionit Kombëtar punoi për njësimin e programeve shkollore të lëndëve nacionale dhe për hartimin e teksteve të përbashkëta për të gjitha shkollat shqipe.
Më 24 shtator 1998 persona të panjohur të Sigurimit të fshehtë serb i bëjnë atentat në shkallët e banesës së tij në Dardani të Prishtinës. E shpëtojnë mjekët shqiptarë me ndihmën e Zotit.
2000 Zgjidhet anëtar korrespondent i Akademisë të Shkencave e Arteve të Kosovës.
2008 Zgjidhet anëtar i rregullt i Akademisë të Shkencave e Arteve të Kosovës.
Sabri Hamiti jeton e punon në Prishtinë.
Veprat letrare
Poezi
- Njeriu vdes i ri, 1972
- Faqe e fund, 1973
- Thikë harrimi, 1975
- Trungu ilir, 1979
- Leja e njohtimit, 1985, 1985
- Lind një fjalë, përzgjedhje, 1986
- Kaosmos, 1990
- ABC Albetare për fëmijë të rritur, 1994
- Melankolia, 1999
- Sympathia, 2004
- Lulet e egra, 2006
- Litota, 2007
Roman
- Njëqind vjet vetmi (Sabri Hamiti), 1976
Drama
- Futa, 1988
- Misioni, 1997
- La Mission, 2007, Paris, Editions l’Espace d’un instant
Kritikë/Eseistikë/Studime
- Variante, 1974
- Teksti i dramatizuar, 1978
- Kritika letrare, 1979
- A-ZH, Romanet e Nazmi Rrahmanit, 1982
- Arti i leximit, 1983
- Njeriu kryengritës, 1987
- Vetëdija letrare, 1989
- Faik Konica: jam unë, 1991
- Tema shqiptare, 1993
- Poeti i nemun Bilal Xhaferri, 1996
- Letra shqipe, 1996
- Lasgushi qindvjeçar, 1999
- Bioletra, 2000
- Studime letrare, 2003
- Shkollat letrare shqipe, 2004
- Tematologjia, 2005
- Presidenti Ibrahim Rugova (Memento për Rugovën), 2007
- Letërsia moderne, Tiranë, 2009
- Albanizma, 2009
- Poetika shqipe, 2010
- Utopia letrare, 2013
- Zef Pllumi, 2013
Tekste shkollore
- Letërsia e vjetër shqipe, 1995,
- Letërsia moderne shqipe, 1998,
- Letërsia romantike shqiptare, 2004
Vepra komplete, 2002
- Vëllimi i parë: Poezi
- Vëllimi i dytë: Poezi
- Vëllimi i tretë: Poezi
- Vëllimi i katërt: Roman
- Vëllimi i pestë: Drama
- Vëllimi i gjashtë: Kritika letrare
- Vëllimi i shtatë: Letësia filobiblike, Letërsia romantike
- Vëllimi i tetë: Letërsia moderne
- Vëllimi i nëntë: Letërsia bashkëkohore
- Vëllimi i dhjetë: Letërsia bashkëkohore
Studime për veprën e Sabri Hamitit
- Dr. Ibrahim Rugova "Sistemi poetik i Sabri Hamitit", Tiranë 2013.
- Dr. Nysret Krasniqi "Sabri Hamiti", Prishtinë 2011
- Muhamed Çitaku "Strategjitë e rrëfimit: romani Njëqind vjet vetmi i Sabri Hamitit", Prishtinë 2010
Tekste të Sabri Hamitit në gjuhën shqipe
- Sabri Hamiti: Shkollat letrare shqipe
- Sabri Hamiti: Monumentet e kulturës së identitetit shqiptar
- Sabri Hamiti: Fraza e pambaruar
- Sabri Hamiti: Njeriu meditant, njeriu militant
Tekste të Sabri Hamitit në gjuhë të huaja
- Sabri Hamiti: Albanian literary schools (Përkthyer nga Dr. Muhamet Hamiti)
- Sabri Hamiti: Les écoles littéraires albanaises (Përkthyer nga Dr. Halit Halimi)
- Poezi të Sabri Hamitit në anglishte (Përkthyer nga Dr. Robert Elsie)
Mirënjohjet
- Medalja e Artë e Lidhjes së Prizrenit
- Urdhri "Gjergj Kastrioti Skënderbeu"
- Çmimi kombëtar "Azem Shkreli", për vepër jetësore në fushën e letërsisë nga Ministria e Kulturës e Kosovës, 2010
- Çmimi i Madh për Letërsinë për vitin 2010 nga Ministria e Kulturës e Shqipërisë për veprën letrare "Poetika shqipe"
Biografia e autorit është marrë nga WIKIPEDIA
Poezi nga Sabri Hamiti
KURR MË
Ernesto Sabatos
E di: Kamy të donte shumë, e desha Kamynë.
Ti mik i llogarive të pastra si loti,
banor i Tunelit, që jetën e përbiron tinëz
shpirtkëputur në mes të Trimave e Varrtarëve
me pishë në dorë duke përmbysur terrin
zbret shkallë shkallë siç Zbritet në Ferr
shenjon të humburit numëron deri në nëntë mijë
e thur nëpërmjet dhembjesh librin Kurr më,
a e di: jetën e jeton secili veç e veç
deri në mbarimin e saj të pa marrë me mend,
nënat sillen në rreth në Shesh të Fitores
shenjat e bijëve i mbajnë përmbi zemra
e fotoset kraheqafe vetëm për të dëshmuar
se jeta ka qenë aty pranë e nuk është më
ato nuk do të lexojnë kurr librin Kurr më
se njohin vetëm jetën që jetohet në vetmi
duke i rrjetuar kujtimet me lotët në varg,
a e di: plaga sa një shpellë e zezë
po hyn në zemër e në bark të kujtesës,
më thuaj sa shigjeta kishe në zemër vetë
kur zbrite shkallëve nga libri në jetë?
O miku im i mikut tim të panjohur!
T E U T A
I kërkoj syte tu te kalter syte tu të zi
Qe kishin pare Diellin kur u mbyt ne det
Ushtari apo femija kush t`i zbuti gjijte
Kur dole lart ne Mal te gjuaje gjarpijte
Ishe e para si Nane po gjuhe a nuk pate
Per Yjet qe fiken diten si ne pike nate
As fjalen e vetme qe pres me shekuj Te dua
Kur kthetra te urrejtjes me zene per fyti mua
Si vdiset duke dashur si duhet duke vdekur
Vetem pernjehere apo perdit pak nga pak
Apo ne endrrat e gruas shihje vetem vere
Qe nuk di per Akullin qe do te vinte vrap
Ne gjirin tend te forte stoli ishte shpata
Aty fshihej zemra qe e pershkoi dashuria
Fryma i vret pleqet e si buzeqesh femija
Ne mynxyren e kohes ligjeron vete nata
Koha ta njohu emrin qaforen vare ne gushe
Hallhallen ne dore kohen trollin e shtepine
Une te desha gjithhere si grua me sy te zi
Qe jeten puthi ne ball e vdekjen puthi ne gji
E di se te kisha Nane se me kishe femije
Kur shkoje lart ne Mal te gjuaje gjarpij
Shenja Trup e Shpirt te mos mbeten huq
Kerkoj ta shoh syrin tend te zi te kuq
Qe kish pare Diellin kur u mbyt ne det
Kur femijeve te mocem koha u jipte jete
Thesari si pluhur Yjesh u derdhet nder duar
Flasin gjuhen plot me pezm gjuhen e zemruar
Teuta u te ta ata te u teta u tuta eu Teuta
Ilire e lire e liri truri turi uri te Teuta
Nga përmbledhja poetike Leja e Njohtimit 1985
EQREM CABEJ
Ku ndriqon plisi perthekon guna
Ku buka eshte buke e uji uje
Ku digjet qiriu e tymon una
Rrjedh lume Drini rrjedhe lume Buna
Hesht Ili Iliri flet vete Albani
Ne valle Lisi ku feston fisi
Merr ne thua e bie tirani
Ne male te bardha bardhon plisi
Ne naten e zeze del para Abeja
Ti thur ballin me kujtime e gjak
Midis krahrorit te shkrep rrufeja
Klithjen e moqme e zgjon ne prak.
Ku ndriqon plisi perthekon guna
Ku buka eshte buke e uji uje
Ku digjet qiriu e tymon una
Rrjedh lume Drini rrjedh lume Buna
Vallezon shqipja ne teatrin antik
Me bukuri te thurur fije me fije
Ne shi furtune kerkon nje mik
Per heshtje urti per bese e dije.
E shpresa syrin e hap ne diell
E ne naten me peshe te vone
Fjala fluturon flet vete ne qiell
Kengen e moqme e ben jehone
Ku ndriqon plisi perthekon guna
Ku buka eshte buke e uji uje
Ku digjet qiriu e tymon una
Rrjedh lume Drini rrjedh lume Buna
Ne vete thur vete-dijen e durimit
Si kengen e dhembjes se pafund
Ne boten e gjalle te humbjes shpetimit
I njohur rinjohur perdit pa mund.
Ku ndricon plisi perthekon guna
Ku buka eshte buke e uji uje
Ku digjet qiriu e tymon una
Rrjedh lume Drini rrjedh lume Buna.
Nga përmbledhja poetike Leja e Njohtimit 1985
FYTYRA E MIKES
Gabove kur më the mik
kur të thashë mikeshë
e duke njohur jetën
duke gërryer kujtimet
na u përzien këmbët
mi pive lotët në faqe
ta mbulova varrën tënde
duke mbajtur dhembjet
duke njehur klithmat
the po flet vetë jeta
zdeshe xhemperin e kuq
stolisur me dy shkronja
gjini të shtrëngoi këmishën
kokulur e i hutuar
shkela fletën e kujtimit
bashkë e hëngrëm udhën
detin dhe fushën
duke e tjerrë kohën
duke lodhur moshën
dolëm në ditën e parë
gabove kur me the mik
kur të thash mikeshë
e duke njohur jetën
duke gërryer kujtimet
na u përzien duart
sot jemi të sëmurë
nga kërkimi ynë
unë nga dashuria
ti nga xhelozia
ti moj mikeshë
Ti more mik!
Nga përmbledhja poetije "Litota", poezi të zgjedhura, Onufri, 2007.
SQARIM:
Poezitë e autorit Sabri Hamiti janë marrë nga faqe të ndryshme në internet dhe i kemi vendosur në Portalin tonë ashtu si i kemi gjetur. Ndaj, i kërkojmë falje autorit nëse na është përvjedhur ndonjë gabim. /Redaksia e Portalit "Ora shqiptare"/
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen