F A Q E T

Donnerstag, 4. Juli 2019

Ragip Ramaj

Ragip Ramaj

Ragip Ramaj u lind në vitin 1953 në fshatin Klinë e Poshtme të Skenderajt. Shkollën fillore e kreu në vendlindje. Kurse pak para se të përfundonte shkollën e mesme në Skënderaj,  e largojnë nga bankat e gjimnazit për bindjet e veprimtaritë e tij, pasi ishte arrestuar disaherë nga policia. I detyruar të lëshojnë Drenicën, u vendos në Prishtinë, ku kreu studimet për letërsi. Ka punuar gazetar në Programin për fëmijë të TVP-së. Pas demostratave të vitit 1981, e përfshinë vala e spastrimeve në TVP dhe për disa vjet i ndalohet puna e gazetarit në Televizionin e Prishtinës.
Me shkrime ka filluar të mirret si nxënës, duke bashkëpunuar me të gjitha gazetat e revistat në gjuhën shqipe që botoheshin në Prishtinë e Shkup.
Ragip Rama është fitues i disa konkurseve letrare dhe botues i revistës për fëmijë "Doruntina".


Veprat:
  • Do ta blej një gjysh, Rilindja 1982
  • Dy këmbë në një këpucë, Rilindja1987
  • Cicërrima të shqetësuara, Doruntina 1999
  • Atdheun e kam në Zemër, Doruntina 2002
  • Koridoret e Shpirtit, poezi për të rritur, Doruntina 2003
  • Mollë e Kafshuar, poezi për fëmijë, Doruntina 2003
  • Gjerdan Malli, poezi për fëmijë, Doruntina 2003



Poezi nga Ragip Ramaj


MOZAIKU I ATDHEUT

Ec e ec e ec - shtegtar malli.

Nata më përkund në djepin e atdheut
fle ngrohtë në gjirin e shtëpisë 
ku qava për herë të parë.

Në mëngjes
mbledh copat e ëndrrave të kujtimeve të fëmijërisë.

Bëj mozaikun
e portretit të dashurisë.



PËRQAFIMI I ATDHEUT

Sonte i kam duart
më të gjata se kurrë.

I zgjas mbi fusha, male, dete
e përqafoj atdheun.

E puthi në faqe
dëgjoj zjarrfikun¹) e prushit.

Shuaj blozën e buzëve
sa shumë kishin zjarrmi.

Lundroj në detin e mallit të tij
drejt Kepit të Shpresës.

Me duart e mia të gjata
sonte e përqafoj atdheun.

________
¹) Zjarrfiku - Zhurma që lëshon prushi, gaca etj. kur fiket me ujë, lëng apo mjet tjetër.



LIRIA E KOSOVËS I HA LUFTËTARËT E VET

Pas rrebesheve të shfrenuara
me lumenj gjaku dalë nga shtrati
mbi fusha, male, gërmadha
rigojnë rreze Dielli
nga qielli i vrarë i Kosovës.

Liria e Kosovës nuk është si liritë e tjera.

U nis kur u nis shekulli
(nuk) mbaroi kur mbaroi shekulli.

Liria e Kosovës nuk është si liritë e tjera.

Në liritë e tjera 
luftëtarit i qendisin gjoksin me medalje 
dhe shpallet hero
në lirinë e Kosovës 
luftëtari i saj gjithë vitet i kalon 
duke i shëruar plagët nëpër gjyqe e burgje
var veten në trekëndshin e skamjes
këputet si gjethi në vjeshtën e vonë
shtrihet mbi sofrën e varfër të fëmijëve
dhe u thotë
hani plagët e mia
Liria nuk më dha gjë tjetër.

Liria e Kosovës nuk është si liritë e tjera
Liria e Kosovës i ha luftëtarët e vet.



VETË LIRIA NA ERDHI MELEZE

Rrena i ka këmbët e shkurtëra
kështu që moti kanë thanë,
por se duart i ka të gjata
sa Kosova anë e mbanë.

Njëra dorë e shtrëngon n`fyt
as s`e lëshon, as s`e mbyt,
dora tjetër shumë e dëlirë
ka gjithçka, përveç mëshirë.

E shpëtuam nga gojë e ujkut
dritë i dhamë në krye të shekullit,
sot është kthyer në plaçkë tregu
rropollimë mes valëve t´detit.

Është fryrë lumi ka dalë nga shtrati
Ka vërshu` fushave t´Evropës
gjithë Kosova po ngel në pleq
janë ba bashkë melaqe e dreq.

Seç na u bë edhe jeta hibrid
vetë liria na erdhi meleze
Janë përzi` dreqi e i biri
rreth tryezes me mish e meze.

Qani fusha, rënkoni male
qaj Prekaz, dridhuni varre,
mbi Kosovë ka vu` kulm errësira
shkëlqimvrarë sot është Liria.

Ku ta gjej një plakë malësie
një vajtojcë zemërplasur,
t`i qajë hallin kësaj copë Shqipërie
që po e hanë tuj u gajasur.



LUFTËTARIT QË BËRI VETËVRASJE

(Të gjithë luftëtarëve, që pas luftës bënë vetëvrasje)

E ndiqte vdekja në istikame
në zjarrin e flakën që digjte Kosovën
në netët e akullta të robërisë
kur luftohej që dielli e hëna
të udhëtojnë lirshëm mbi qiellin e Kosovës
kur luftohej për krahun e thyer të fluturës
mbetur pengvarur në degëzën e një trëndafili
dhe kapërcyllin e vrarë në bulim.

Ai i sfidoi të gjitha vdekjet
që e ndiqnin hap pas hapi
deri maje Bregu
kur e pa Diellin që po e barte Lirinë
siç e sjellin krushqit nusen
dhuratë për tokën që kishte rënë
aq shumë shi i vakët
dhe kishin rrjedhur aq shumë lumenj gjaku
nëpër unazat e shekujve.

Ai kurrë nuk e kishte marrë me mend
se në Liri
sofrën e fëmijëve të tij
do ta shtrojë me mjerimin e tyre
e vdekja mund të fshihej
pas petaleve të luleve e Diellit në Pranverë.

Ai kurrë nuk e kishte marrë me mend
se do ta hajë, ah, ajo
për të cilën i sfidoi të gjitha vdekjet...


Liria!...




PLAGËT E KOSOVËS I SHPËRNDAJ NËPËR EVROPË

(E shkruar në një prej netëve pa gjumë)

Me trastën në krah mbushur plagë të Kosovës
çapis nëpër Evropë
dhe i shpërndaj 
nëpër tavolina bisedash e kuvendesh
nëpër salla konferencash
në festa e morde
në shkolla e biblioteka 
laboratoriume e muzeume.

Me plagët e Kosovës shtroj rrugët e Evropës
mbi të cilat delegacionet ngarendin për të marrë vendime
ua fus në çantë edhe komisioneve
të veçanta e të përbashkëta
ia hedh në tavolinë edhe Federica Mogherinit
që t´i njohin plagët e Kosovës
që të dinë ç´është plaga e Kosovës
ç´është dhunimi i rrezeve të diellit
nën hijen e hënës së përgjakur
fëmija i gjallë si nxirret me maje të thikës nga barku i nënës 
si thith fëmija qumështin e vdekjes nga gjini i nënës
si lufton një ushtri vrastare kundër pleqve, grave e fëmijëve
si ma kafshojnë tokën e babës nën dritën e vetëtimave 
me dhëmbët e shekujve të lakmisë
ua tregoj projektet e gjetura në varret masive
e si varroset i vrari në disa varre
se i vrari atje nuk e ka vetëm një varr
i them Evropës se e gjithë kjo dramë u lu´jt në teatrin tënd
me aktorë nga Akademia e Egër e Shkencave Karpatiane
dalë nga lluci i gënjeshtrave
nga liqeni i gjakut dhe pusi i pafund i etjes për toka të huaja.

Plagët e Kosovës mbulojnë fushat dhe qiellin e Evropës
hynë nëpër shtëpitë e reja e të vjetra
dhe flasin, ah, flasin e flasin
dhe klithin, ah, klithin e klithin
shpërndajnë gjëmat e nënave e motrave tona të dhunuara
klithmat e fëmijëve në gojë të hienave të vdekjes
flakët që djegun dhe tokën dhe emrin e gjakut tim.

Plagët e Kosovës pyesin Evropën
pse toka dhe emri im dergjen në qelitë e dhembjes e të pafundësisë
pse liria jonë nuk e ka ngjyrën e diellit dhe puhinë e pranverës
pse doni të ma kafshoni prapë trupin tim të cfilitur e të ndarë copa-copa
cili është mëkati im që nuk po e lajnë shekujt
Nuk po e lajnë as vrushkujt e lirisë dalë nga lumenjtë e gjakut...

Evropë
unë që të dhashë emër e gjuhë
që të dhashë nam histori e gjeografi
që të dhashë diell e shkëlqim
që të dhashë papë e perandorë
që të dhashë Skënderbeun e Shënjëtreshën Tereze.

Evropë
mos më shto dhembje të reja
pashë lumenjtë e gjakut tim
pashë klithmat nëpër shekuj!...

Mos ma kafsho prapë trupin tim të copëtuar!...

(Hameln, janar 2019)



SI TA GJEJ RRUGËN E ATDHEUT

Nëpër rrugët plot kryqëzime 
zigzage e me kthesa të Evropës
e kërkoj rrugën e AtDheut.

Gjurmoj nëpër tërë gjeografinë rrugore
kaloj të gjitha hyrjet e daljet
kot - s`e gjej dot 
as rrugën e Atit 
as rrugën e Dheut.

I pyes kalimtarët e rastit
hënën, yjet, qiellin
Universitetet, Akademitë, Parlamentet
heshtje
kot, ah, s´përgjigjen dot.

Ç`është kjo heshtje?
Ç`është ky ngurrim?
Ku është rruga e AtDheut tim?

Si quhet ajo rrugë?
Apo ndoshta Via Evropa
që kalon mespërmes këtyre fushave
e këtyre maleve
shtrihet deri në fund të Gadishullit Ilirik
atje ku deti takohet me det
e malet e larta me qiellin.

Eci mes për mes Evropës
sipër këtyre rrugëve 
shfaqet mizore historia
mbi kurrizin e këtyre rrugëve
janë shtrirë gurët e AtDheut tim
mbi të cilët lodrojnë: 
regjisorë
politikanë
ushtarakë
teologë
historianë
rrobaprerës
e
rrobaqepës
dhe kudo hasi
në kopsat e këmishës së AtDheut tim
të pëlcitura nga agushia
e tepërngushtësia deri në ngulfatje.

Mbi trupin e AtDheut tim
kryqëzohen rrugët e Evropës.

Ndanë rrugëve
rrjedhin lumenj gjaku dardanë e arbëror
e mbi ta tragjikisht noton historia.

Eci rrugëve të Evropës
e mbi to shtrihen mijëvjeçarët
dhe dëgjoj thyerjen e shpatave
gurgullimën e lumenjve të gjakut
hingëllimat e kuajve
klithmat dardane e vajet e nënave
gërzh-gërzhin e gërshërve
që prejnë këmishën e AtDheut tim,
dëgjoj, ah, gjëmat e Arbërisë.

Kudo nëpër këto rrugë të Evropës
që unë sot eci i huaj
e fshij djersët që pikojnë 
në tokën e të parëve të mi 
nën Lisin Plak tek këmbët e qytetit Arber*
së bashku me artifakte AtDheu
gjithë natën e lume rrimë së bashku
në zjarre betejash
në klithma e britma fëmijësh e nënash
duke e shikuar AtDheun, ah, si tkurret
sikur një hartë plastike në zjarr
digjet edhe lëmshi i mendimeve të mia
që nuk tretën dot as në ëndërr 
sepse, ah, dikur këtej kanë ecur të parët e mi
me gjak, emër, flamur e tapi
mbi këto rrugë që nisin
aty ku takohen Germany e Illyricum
dhe shtrihen tejpërtej Evropës
deri atje ku puqet deti me det
e bjeshka me qiell
e maje bjeshke çerdhja e shqiponjës
me syrin pishë e shikimin diell.

Eci i huaj rrugëve të Evropës
mes gjëmave e thirrjeve 
kërkoj rrugën e AtDheut.

_______

* Arber (Großer Arber, Kleiner Arber), qytet në Bavari të Gjermanisë.




BUZË ELBES

Buzë Elbes
Unë, Vetmia e Zalli

Kujtimin e vret Etja
Etjen e kall malli.



HIJA

Iku robëria
si kudra me bisht ndër këmbë.

Hija e saj
përdridhet Atdheut.



KURBETI

Ai është zjarri
urna e tij jemi ne.

Flakëte tij prej malli
shkrumbojnë në ne.

Dhe askush nuk i sheh.



VETVETEN VRANË

Thanë:
do ti vrasim jasharët!
kështu vrasim drenicën!

nëse vrasim drenicën
kemi vrarë kosovën
dhe shqipen maje kreshtave!

as vranë jasharët,
as vranë drenicën,
as vranë kosovën,
as shqipen mbi kreshta
vetveten vranë!

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen