Ari Molliqi - Letër një kryetari



I nderuari Z. Kryetar

(i Komunes se Deçanit)

 

         Mora guximin t´iu drejtohem dhe të shpreh haptazi qëndrimin tim, sepse sot të drejtë të shkruajnë, kritikojnë, të shprehi mendimin e lirë e ka secili, prandaj në bazë të asaj lirie edhe po Ju shkruaj.

         E di se, Ju jeni i “pari” i Deçanit, më 180 metra katror (duke e llogarit edhe atë pjesën që dikush ia fali Manastirit), më 42 fshatra dhe afërsisht 50 mijë banorë.

         E di se, ju keni qenë një aktivist i mirë për liri dhe pavarësi, se keni punuar shumë për të sotmen që e gëzoni, edhe kjo është e vërtetë. E di se Ju jeni munduar edhe për Deçanin e, edhe për Kosovën si një luftëtar por, z. Kryetar kjo s'do të thotë se ju keni të drejtë të bëni ndasi aq të mëdha në mes të atyre që u sakrifikuan, e luftuan po për atë liri për të cilën Ju flisni.

         Z. Kryetar, kur e morët votën e deçanasve, (desha unë apo nuk desha), Ju u bëtë edhe kryetari imi. Unë e respektoj votën e sovranit! Natyrisht bindjet e mira Ju mi errësuat me dokumentarin Sh.K.A. “Jusuf Gërvalla” në Deçan.

         Jo vetëm mi errësuat, por pothuajse mi shuat të tërat?!...

         Dokumentari Sh.K.A. “Jusuf Gërvalla” në Deçan, regjisor; Kastriot Saqipi, producent; Valon Bujupi, xhirues; Fitim Saqipi, muzika; Ilir Shaqiri... Sinopsisi: Pallati i Kultures “Jusuf Gërvalla” Deçan. Në parkun e qytetit përmendorja e heroit Gjeneral Major Luan Haradinaj, pastaj ma andej përmendorja e Dëshmorit Mentor Tolaj,... Kamera dhe kryetari në Dubovik para Obeliskut të Nënës Ajshe, Jusuf dhe Bardhosh Gërvallës...”, etj. etj.

         Gjithçka në rregull. Për punën profesionale, anën artistike,  autenticitetit të dokumentarit nuk dua të flas, sepse ajo mbete si një çështje e syrit prej kritiku dhe artisti. Si qytetar, po të shkruaj, po, po bash si qytetar, i ati qyteti ku Ju jeni kryetar edhe i imi, por në dokumentar (në shfaqje) “rolin” kryesor e kishit Ju?!... Jo që më befasoj loja e jote, por u ndjeva i zhgënjyer se si mundet një kryetar të bëjë dallime aq përjashtuese për heronjtë e qytetit të vet. Dhe kjo bëhej para syrit të kamerës,  kur i dërguat lule dhe vizituat përmendoren e Heroit Luan Haradinajt, kurse 30 metra më andej as që u ndalët tek përmendorja e Heroit Sali Çekaj(?!) Vallë, si ka mundësi ta bëjë një linçim kaq të ultë Kryetari i Komunës sime, i cili duhet t’u shërbej njësoj qytetarëve, pa marrë parasysh se çfarë bindje politike e partiake kanë? Pastaj e vizituat përmendoren e dëshmorit Mentor Tolaj, obeliskun në Dubovik, por jo edhe atë të Salih Çekajt. E, nëse Heroi Salih Çekaj nuk ka pasur lidhje me SHKA “Jusuf Gërvalla”, në Deçan, atëherë ç´lidhje kishte Luani, Mentori...?!

         Ndoshta Ju mund të thoni se ajo ishte punë e skenaristit dhe regjisorit. Këtë e kuptoj. Por ishe Ju z.Kryetar që flisnit me aq kopetencë në atë dokumentar, po ashtu ju ishit edhe sponsorizues, apo jo?!... Ndryshe, s´di si të shpjegohet përjashtimi, pos; frikë nga prishja e rehatisë, nga frika se do të ikte kolltuku, nëse brenda atij dokumentari do të përmendej edhe heroi Salih Çekaj?!

         Ky përjashtim për heroin Salih Çekaj, në fund të fundt, le të mbetet në ndërgjegjen Tuaj zotëri Kryetar i Komunës së Deçanit!...

Arif Molliqi, shkrimtar

 

22. 02. 2014

 

 

Austri - Në Baden u kremtua 6-vjetori i pavarësisë

Nga Shoqata „17 Shkurti“ e Badenit të Austrisë

U KREMTUA DENJËSISHT
6-VJETORI I PAVARËSISË SË KOSOVËS.

Pikërisht me 15 shkurt, organizuar nga Shoqata „17 Shkurti“, në Baden të Austrisë u kremtua denjësisht 6-vjetri i i pavarësisë së Kosovës. Ishin tubuar atë ditë një numer i madh bashkatdhetarësh nga të gjitha viset shqiptare që jetojnë dhe veprojnë në Austri. Salla ishte veshur me petkun so...lemn dhe në fytyrat e të gjithëve vërehej gezimi dhe buzqeshja. Ishin të pranishëm edhe pëfaqësuesit e Ambasadës së Kosovës z. Blerin Canaj, znj. Zana Rugova, znj, Yllka Geci etj. Aty ishin edhe miqtë austriak, kryetari i qytetit të Badenit, z. Kurt Staska, nënkryetarja z. Dr. Helga Krismer dhe i ngarkuari për integrim z. Peter Ramberger. Me prezencën e tyre, manifestimin e kishin nderuar edhe shkrimtari turk, z. Zeki Metin dhe poetet shqiptarë të mërgatës Anton Marku, Besim Xhelili, Dan Kosumi, Haxhi Muhaxheri, Ragip Dragusha dhe intelektual e veprimtarë tjerë të shumtë.

 

Kosova është fati dhe mundësia jonë e përbashkët.

Manifestimin e hapi kryetari i shoqates, z. Tahir Turkaj. Ai pasi përshëndeti të pranishmit, tha se po e shënojmë këtë përvjetor më dëshirën e madhe për një të ardhme sa më të ndritur për të gjithë shqiptarët, më dëshirën për rujatjen e gjuhes, dokeve dhe zakoneve tona nga ne mërgimtaret që jetojmë me mallin e atdheut. Ai, mëpastaj tha se për as një të vetmin çast, nuk duhet harruar sakrificën që bën bijtë më të mirë të populli tonë, për ta çliruar Kosovën nga pushtuesi dhe për të na e sjellur lirinë që ne sot e gëzojmë. Për çdo përvjetor, duhet të kujtojmë me mburrje ideatorin dhe arkitektin e pavarësisë, prijësin tonë historik, Presidentin e nderuar, dr. Ibrahi Rugova. Poashtu, në këtë ditë të shenjtë, duhet kujtuar më respektin më të madh, edhe komandantin legjendar Adem Jashari. Në përmbyllje të fjales së tij, z. Tahir Turkaj i ftoj bashkatdhetaret që të investojnë në atdhe dhe kësisoj, të japin kontributin e tyre në zhvillimin ekonomik të vendlindjës.
Të pranishmit i përshëndeti sekretarja e Ambasadës, znj. Zana Rugova. Ajo ndër të tjera tha se Kosova është fati dhe mundësia jonë e përbashkët, prandaj ju ftoj të gjithë juve që të kontribuoni në zhvillimin e saj. Kurse znj. Yllka Geci tha se jemi në vitet e konsolidimit të shtetit dhe se kujtimi i vuajtjeve duhet të shërbej si kandil në rrugën tonë.

 

Program i pasur me këngë, valle e recitime.

Programi filloj më intonimin e himnit, për të vazhduar mëpastaj me një valle instrumentale të inetrpretuar mirë nga orkestra e shoqatës e prirë nga Agron Nuredimi. Me recitime u prezantuan Elona Shurdhani, Sara Jahelezi, Melisa Berisha, Vesa Shpati, Agnesa Hasi etj. Poeti shkodran Ragip Dragusha së bashku me Diellza Turkajn, deklamuan vargjet e poezisë „Zana e malit“, kurse poeti Dan Kosumi lexoj poezinë „Stinet shqiptare“.
Duhet thënë se programin e pasuruan vallet me motive nga trevat e ndryshme shqiptare, të përgatitura me koreografi të Diellza Turkut. Në funksion të programit ishte edhe Grupi i Burrave i përbërë nga Tahir Turkaj, Agron Nuredimi, Afrim Rukolli, Artan Imeraj dhe Valdet Imeraj, që interpretuan me sukses potpuri këngësh popullore dhe folklorike. Kësaj radhe u pëlqyen më së shumti këngët „I këndojmë 100 vjetorit“, „Tanë Kosova në plisa të bardhë“ dhe „Gjergj Elez Alia“. Ndërsa, voglushet Adea Aliu, Agnesa Hasi dhe Melisa Berisha, shkëlqyen me zërin e tyre dhe befasuan të pranishmit me intrpretimin e këngëve „Moj Kosovë sa fort të dua“ dhe „Xhamadani vija-vij. Sëkëndejmi, vlenë cekur manifestimi u moderuar me sukses nga Kaltrina Durmishi.
Pas programit zyrtar të shoqates, për disponimin e publikut kënduan këngëtarët e estradës Flora Gashi dhe Hamdi Hysenaj.
Sponzor kryesor i maniestimit ishte Firma IAT, me pronar vëllezërit Basri dhe Esat Miftaraj.

Haxhi Muhaxheri - Gëzuar Kosovë!

Haxhi MUHAXHERI

  

K O S O V Ë, 

GËZUAR 6-VJETORI

I PAVARËSISË !

 

     Pikërisht para gjashtë vitesh, më 17 shkurt 2008, u realizua një pjesë e ëndrrës së kahmotshme të shqiptarëve, u shpall pavarësia e shtetit të dytë shqiptar – Kosovës. Sikundër qe shpallur më 28 nëntor 1912 pavarësia e përgjysmuar e Shqipërisë, edhe kësaj radhe, jashtë kufijve te të dy shteteve shqiptare mbetën shumë troje tona, që padrejtësisht na jan marrur. Për këtë arsye, më të drejtë mund të themi se, më krijimin e shtetit të Kosovës u realizua ëndrra jonë e pjesëshme për bërjën e Shqiprisë natyrale, bashkimin e të gjitha tokave shqiptare në një të vetmën SHQIPËRI. 

 

    Ndaj, së bashku më përgëzimin tonë për gjashtë vjetorin e shpalljës së pavarësisë së Kosovës, urojmë edhe realizimin e ëndrrës së vërtetë të shqiptarëve, bashkimin e të gjitha trojeve në një Shqipëri me një gjuhë dhe një flamur.

 

Gëzuar festa miq, gëzuar të gjithë shqiptarëve kudo që ndodhën!   

Memetali Rexhepi - (SH)KRIMI

Ky tregim ka marrë çmimin e parë në Konkursin letrar të Manifestimit "Flaka e Janarit" 2014

 

Mehmetali REXHEPI ( Gjilan )

(SH) KRIMI

Perceptimi i pohimit të parë ishte ndotës. Si dukej, i pa qëmtuar, i ardhur kuturu, siç vjen jashtëqitja. E kishte ndier kundërmimin, madje dhe avullimin e mutit të sapodalë nga zorra e trashë, të një muti të madh, siç thuhej, sa sana. Kujtonte se ishte njëra nga metaforat më të zhveshura të poetit, se nuk i bënte nder kur pohoi “Liria është një mut i madh”
Metafora zbërthehej e përtrollitur.“Muti i madh” i lirisë nuk la as kë, sikurse Motin, pa e përmutur. Ajo përmute ëndrrat, djersët, gjakun, çiltërinë e kulluar, Pirgun e lartësuar mbi ato kulme, shkrumbin e buzëve grevave të urisë, afshin e derdhur nevojtoreve të mbikëqyrura... Lotsjellësin, pengun rinor zyrave ku shfrynin uraganet, gjallimin birucave të bezdisë së minjve...
Atëbotë, jashtë grilave dridhej ngjyra e verdhë e mallëngjimit...
Zhgënjimi e shpinte te shqetësimi e mallëngjimi. Pse ndeshej aq dendur me mallëngjimin? Ndoshta për t`i zbutur dy gjendjet e para? Ose ia lëshonin kryet e vendit njëra-tjetrës? Në diskursin mallëngjyes Moti shihte ligështinë. I dukej se këtë diskurs po e përmbushnin pafuqia, vogëlsia dhe zvetënimi.
Lëre pra, pa shkëlqim Pirgun e vetëmohimit! - Moti qortoi vetën e tij të pezulluar.
- Gojart, Pagëzoni tërësisht u tjetërsua. Dua të dëftoj se me gjoks jam duke i shtyrë ndeshtrashat e kësaj jete të zgjebur.
- Dëgjo: më tajit lëng i pelinit, si të ishte nikotinë, ndonëse duhanin nuk e kam pirë, marramendja m`i sjell shtjellat, rrjedhojë e mllefit të pa zbrazur...
- Dhe... Dhe... Një nyjë, e fshehtë, lidh vullnetin tim.
- Bacë, ç`është ajo nyje e padukshme? Kush mendon se do ta lidhte stoicizmin tënd?
- A?

Leximi i paragjykimit:

ditën e Shën Gjergjit, i thuhej, se është spërkatur shtëpia me pika gjaku e dheu varresh, ndërsa nën pragun e shtëpisë fshehkej një copëz letre me një (sh)krim të pa deshifrueshëm. (Sh)krimi deshifrohej pos nga sy të huazuar nga djalli, të atij peng vënësh që për çdo sy pranvere e njëzuaka shpirtin me qoftëlargun, për ta shituar Motin. Si i dukej atij, ishte pikërisht motra, personazhi që i vinte për t`ia qarë hallet mu në Shën Gjergj. Njëra dilemë i thoshte: je i lajthitur, ke shkalluar, tjetra: mos ia jep bukën gjithë kujt se buka jote të vret! Ajo s`ishte gjithë-kush. Bukën e jepte Moti, porse binte e zgjohej pa vullnet, i thyer, i fyer...
Rrjedha e jetës e mbërthente në vorbulla që nuk dukeshin askund. Me gjithë se, vorbullat e ndiqnin, ato nuk ishin të dukshme për çdo kokë. Të shumtët shihnin me sy, të paktët shihnin me mend. E thëna e shkruar diku ishte shkruar dhe për të, për të mos u lexuar nga ai. Leximi nuk e lante, as e shpëlante, as ia njomte kafshatat e thata. Të thënat e shkruara në letër peng i vjetër, mbetur i lakuar, urë me tri harqe, së cilës rrodhi, rrjedh dhe do t`i rrjedhin kumte fonemash, iluzionesh të ngazëllyera, nami i flluskuar... Përderisa rrotull kokës rrëmuja... Peng aty, peng këtu, peng mes fytyrash të shpërfytyruara. Ecejake të gjata grackave të buta për të mos rënë në gracka të forta. Tatim për, për, për... Paria e hipur mbi shpatulla njerëzish majmej nga vota e bekuar dhe nëmur. Era shpalonte faqet e librit të pashkruar... Diku nuk pranin mësymjet e bartjes së ajrit në Marsin e trillit të kuq.
Bindja e skajshme për dijen nuk i kishte dhënë shkas luhatjes nga magjia. Shkaset dymendjesh i vinin varg e vi: gjysmë-enigmatike, me doza të frikshme, ndjesi ngërthesash të brishta...
Moti i tundur sjellkej mes shkencës dhe alkimisë.
Arsyeja dhe ndjenja kishin humbur udhën tek njëra-tjetra. Çimentonte digën e së parës: çahej. I qasej së dytës: avullohej. Hidhej andej, kthehej këndej. Bindja i ngurtësohej si akull dhe i shkrihej po si akulli. Dogmës po të ishte letër do t`ia fuste flakën. E duhej kapur për diçka... Për çka? Le të hyj në vallen e neutroneve të atomit, si yjtë kapur pas orbitave, si vërdalla e joneve të afshit.
Assesi t`i paqësoheshin mëdyshjet për nyjat e lidhura të vullnetit. Por pengu i gjakimit nisej si plasaritje e zgjerohej në zgot. Zgotit tij frynin erëra të ftohta të dëshpërimit, zgjerohej zbrazësia e vullnetit. Moti i druhej dergjës së gjatë për Pirgun. Një jetë të tërë për ta forcuar e zbukuruar. Ai Pirg krejtësisht indiferent e minorë në mjedisin me arkitekturë marramendëse pirgjesh prej qelqi.

* * *

Kë ta shigjetonte për rropatjet e tija Moti? Motin pa stil pehlivani e pa fyt makiavelisti? Magjinë e zezë provinciale? Sedrën e mos vardisjes liderëve të shpifur? Mbylljen e ritmit në rrethin tematik? Fasadën e vjetër të Pirgut? Pagëzorët...?
Shtronte pyetje që nuk arrinin skajin e tij hermetik. Ai besonte se ende nuk iu kishte thyer Pirgu. Kur t`i thyhej Pirgu a do të mbetej ai? Çfarë do të mbetej nga ai? Ku do të mbetej ai? Kush do të mbetej ai? Së fundi zuri të reflektojë: përse të më mbetej ajo vlerë që as hahej, as pihej, as q..., as vishej dhe, po të vishej prishte etikë dhe estetikë.
Harkohej ditëve për të nxirë, harkohej netëve për të zbardhur si diell, mbi një grumbull letrash dhe një laps grafiti, për t`i gërvishtur kuptimet e fshehura dhe, kur zbardheshin disa sosh, trazimit i hiqej kapaku i vlimit.
Moti nxiroste portrete të përveçme pa përjashtuar veten. Shkopinjtë e zinj që qenë përplasur duarve, këmbëve, kurrizit, vitheve, krahëve, kokës, ende i vërtiteshin dhe i vareshin në varëse të rrotullueshme palltosh para fytyrës. Pritja sikur e ftonte trajtën e goditjes edhe kur qasej përkëdhelëse. Si të përqafej kobra demokratike me thimthin helmues të kollares lidhur për qafe? Rrudhej shpirti, rrudhej lëkura, mllefi fryhej dhe do të pasonte e çara.
Rastësia ia zbardhi Pagëzonin në trotuar, me kollare të zezë e këmishë të bardhë:
- Tungjatjeta Mot!
- Tungjatjeta Pagëzon krye-pari!
- E di Mot, e di.- Të bardhën e letrës e ke shkruar me të kuqen.
- Ke të meta mik. Nuk ke ditur t`i përulesh paqes së re.
- (M)ik?!
- Si t`i përulem paqes së re?
- Sipas masës tënde paska paqe të re dhe të vjetër?!
- Po ja: mbi letrën e bardhë praroje mitin e prijësit të ri.
- Shiko si po i grah Ai turmës së butë, për të kullotur aty, këtu dhe atje ku pritet ende të mbijë bari.
- Ku më shpika cinizmi yt Pagëzon krye-pari? - Ta nxiros Pirgun tim të bardhë, identitetin tim të artë?!
- Ha-ha-ha-ha... Ha-ha- ha... - “Nuk i them as po as jo/ mos e humb djalë-o...”
Tej këtij dy vargësi garues Moti nuk lëvizi... Iu duk se po e nëpërkëmbte moria e kominosheve me kazma, shatër e lopata, avuj djersësh, kor i çakorduar... Ai përtoi t`ia shthurte gardhin parfumit cinik të Pagëzonit. Kjo mynxyrë ia skuqi dhe përcëlloi faqet.
- Je mbyllur në dogmë Mot.
- Kush më thotë?
- A ke ndonjë koncept Pagëzon?
- Pirgun tënd...?
- Ç`është kameleoni për ty?
- Zvarranik me strategji jetese, talent i kamuflimit, gllabërues i viktimës së marrë.
- Zvarranik dinak e përvetësues pritash,si ti?
- Mot, dje, më dhimbeshe, jo sot.
- Pse dje, pse sot?
- Sepse të gjithë i fusin duart në gjepat e gjerë e të thellë të shtetit, dhe:
- Për çfarë të duhen ty ato të gjymtat duar? - Hë?
Deshi ta gjuante me një epitet të gurtë të idiotit, me gjithë atë ngjashëm qe etiketuar edhe nga Edlira e kurorës. Dendur i shtoheshin epitete të kësisoj mendësie. E priste diku një dorë të zgjatur; dorën e daljes nga izolimi, ndër këmba të pa dukshme dhe rrëshqitje në pikë të rrafshit, lajthitje të radhës... Shikonte, por nuk shihte. Assesi t`i shihte kurdisjet e hierarkive, dytësorëve, tremorëve. Në lojëra të tilla gjithnjë ishte humbës; ngase lojërat asnjëherë nuk luheshin me të njëjtin ritëm e në të njëjtin variant.
- Paska tumirje të papara të banditëve për hierarkinë e tyre!
Nuk kuptohej: i fliste Edlirës a largësisë tij.
- Ku je ti, Mot? - E pyeti Edlira kur po shtrihej Moti në shtrat, me vijëzimet e hirta të mërzisë në fytyrë.
- Jam aty ku kundërmuaka “e shenjta”, lavirja liri!
- Jam aty vetëm pas aktit të kryer të zbrazjes, për t`ia ndier athtësinë lavires! Dhe për të vështruar...
Moti ende e mbante në kafazin e kraharorit peng fluturimin e shqiponjës kryengritëse.
Goditej nga çdo anë:
- Si na zezove ati im në mjerim!
- Pse nuk i lyen fjalët me mjaltë, por i nxjerr pelin?
Heshtje vrastare e Motit.
- Pse nuk qëndis lajka, pse nuk sheqeros rrena? Ku i ke ngrykë-marrjet, rraha-shpinat, përqafimet, duartrokitjet, bekimet, lavdërimet... Harqet e lutjes nuk të janë taksuar, as varrosur? Së paku me një begati të tillë mbush gjepat, ati ynë!
Pezmi ironik i Galdimit i tymoste Motit lotin.

* * *

Pakëz, fare pakëz e përmbushte përditshmërinë materiale Moti, aq dhe asisoj sa nuk u mjaftonte të vetëve. Të vetët tundoheshin prej erë-ëndjeve të akëcilëve. Me buza-vajë, përderisa varësia nga Moti ishte fija e vetme ngrehje në skajin tjetër të litarit.

Protesta dhe laku:

me aq sa ngopej Moti nuk ngopeshin dot të tijtë. Ata donin sa e si akëcilët përreth. Mospasja i mbante të ndezura ngjyrat e protestave. Për çudi, në rrethin e zbrazët të mospasjes, i hynin kundrimet e së madhërishmes. Tashmë pajtohej me mynxyrën: më e lehtë do të ishte përballja me luanin e uritur, se sa me shijen e zmadhuar të bishës Galdim. Ai i pëlqente shkëputjet dhe pikë- nguljet e mendjes... Ato dhunti lozonjare, krejtësisht të tijat, pa tatim ia ruanin peshën e humbur në rendin e ndryshuar të shtëpisë. Në majën e dëshpërimit koka i mbështillej me përkufizime universale. Ndoshta pse ajo kokë mund t`i ndizej nga tendosja, mendja i fluturonte në universin e ftohtë. Njeriu është meteor që digjet shpejt dhe lë ose nuk lë prapa shkëndija. Secili njeri e ka meteorin e vet dhe, vijëzimet e shkëndijave të shkurta a paksa më të gjata. Mahnitjet e tija për gjithësinë e yjtë e shkëputnin nga bezdia e përtrollitur e së rëndomtës.
Mahnitja është dhunti hyjnore a çmenduri e shkëputur nga e rëndomta. E rëndomta, me duart e saja kanxha e të brishta petale, dhunshëm e me përkëdhelje e shkëpuste nga fluturimi dhe e gjuante në vorbullën e mjedisit të uritur. Kjo vorbull ia parashtronte rendin e gjërave të xhunglës: i lypte forcë, djersë, gjak, flijim, pendesë, kurvëri, shtrirje, lot, qeshje të ngrirë, arrati nga vetvetja, lojën e aktorit në skenën e shpifur, parime të rrotullueshme si rrotat e auto-makinës, fshirje të së djeshmes për evolucionin e të sotmes, ri(sh)krimin e jetë(sh)krimit...
Deri sa Galdimi për lek ia sjellke lakun në fyt e nuk e varte, ja pse e dëshironte vdekjen.
- Si u dëshiruaka vdekja ejani më pyesni mua? - kumtonte dëshpërimin Moti.

(Sh)Krimi:

si ta piketonte atë që i shkelte në vatër me këmbë të zjarrtë? Ndonëse përqafoheshin, por pse për çdo Shën Gjergj, kur vinte ajo, i lidhej nyjë diçka?! Përse ta meritonin lidhjen nyje pikërisht mendja, duart e këmbët e tija?
- Përse më ndjek kjo mynxyrë? Pse? Pse? Pse? - Shkundi dhimbjen Moti, sikur të shkundte një trung peme me fruta të kalbura që i binin kokës.
Moti pa dashje, mynxyrshëm u shty të merrej me magjinë, ndërsa magjiken e bartte si dhunti, si diamantin më me vlerë, të cilin nuk e varte në qafë e, ia praronin rrezet e çasteve, i mbyllej në një shqisë, të cilën ia kishte përjashtuar makutëria e jetës. Shkrimi i frymës saj lypte sytë e mendjes, thellësinë e gjerësinë e Magut, shqisën e dhjetë të tij, që do t`i shndërronte prekjet në magji.
- Ku është ai(sh)krim i (sh)krimit të fatit tim?
- Shfletoje Librin e Urtarëve, ngase i mungon Pirgut tënd e, do ta gjesh aty - pleqëroi Magu. 

 SHIFRA: LIRIA PËR TY

Lindita Doda Hyli - Përballë jetës

Ky tregim ka marrë çmimin e dytë në Konkursin letrar të Manifestimit "Flaka e Janarit" 2014

 

Lindita DODA - Hyli, Burrel, Tiranë

PËTBALLË JETËS

Përse po i them këto fjalë?! Asgjë nuk ka ndodhur. Duhet të mbledh veten. Unë isha në një varrim. As vetë nuk e di se në funeralin e kujt ndodhesha. Në mëngjes erdhën shumë njerëz në shtëpine time. Po me trajtonin si një fëmijë të përkëdhelur. Më lanë sytë, më veshën rroba të zeza dhe më morën me vete. Qëndrova e heshtur gjatë gjithë varrimit, edhe pse doja të pyesja se kush ishte në atë arkivol, për të cilin po derdhesin aq shumë lotë. U përpoqa të hap arkivolin, por të gjithë m'u hodhën përsipër. Vetëm një vrasësi do t'i hidheshin në atë mënyrë. Doja t'u thosha se e bëra atë veprim për të mësuar se kush kishte vdekur, por fjalët më tradhëtuan. Asnjë tingull nuk doli nga goja ime. Nuk më kujtohet se cfarë ndodhi më pas. Mijëra fytyra të përlotura m'u shfaqën përpara syve. Thjesht u zgjova në një divan, me trupin e mbledhur kruspull nga të ftohtit. Lotë të nxehtë binin mbi fytyrën time… Kujt i përkasin këto lotë që as nxehtësia e këtij zjarri s’po i tret ?! Valle, pse po përpiqem ta mohoj?!
Këto fjalë po thoshte Zana atë ditë në përpjekje të kuptonte që njeriu më dashur i jetës së saj ishte larguar përgjithmonë. Në atë moment të përhumbur iu kujtua djali.
-Ky është Dori?! - bërtiti.
Mamaja e saj, që i rrinte gjithmonë në krah ato ditë, iu përgjigj e para.
- Eshtë në dhomen tjetër.
- Ju lutem ma sillni djalin…
Menjëherë dolën nga dhoma dhe u kthyen me Dorin. Ishte dhjetë vjeç. Një djalë që i shquheshin tiparet nga larg; me sy të zinj; buzë që i vizatoheshin konturet aq bukur me një buzeqeshje sikur ia kishte vjedhur të atit. Dukej si i rritur para kohe. Me të hyrë në dhomë, u lëshua në krahë të mëmës…
Zana e shtërngoi fort. Deri në atë moment s’dinte ku ishte. Më pas ia dha të qarit me ngashërim. Djali e përqafoi fort, fort dhe me një buzëqeshje të mekur iu kthye Zanës:
- Mami mos qaj. Më ke mua tani. Jam bërë burrë.
Zana u mblodh kruspull. E shtërngonte në prehër të birin dhe i dukej sikur po merrte ngrohtësi nga një zog i vogël. E shtrëngonte në fort aq fort sa ia ndjente rrahjet e zemrës. Ishin në sinkron me të sajat. Iu duk se në atë përqafim, me hyjnorin në botë, gjeti qetësinë.
Pas kësaj dite do do të fillonte një jetë tjetër për të. E prisnin sfida si grua, si nënë dhe si profesioniste. E donte shumë punën që bënte, profesioni i mësueses i jepte kënaqësi. Vendosi ta sfidonte jetën. Punonte shumë. Ishte kthyer në një robot që vetëm obligime kishte në jetën e saj. Djali dhe puna. Çdo gjë rreth saj kishte pushuar së jetuari.
Përditë shkonte në varreza. I dukej sikur diçka i rëndonte në shpirt. Gjatë këtij rituali ajo shikonte gjithmonë në po të njëjtën orë një burrë rreth moshës së saj. Jetonte në një qytet të madh dhe njerzit pak njiheshin me njëri –tjetrin. Ky njeri i dukej si fytyrë e njohur. Diku e kishte takuar, por jeta ia kishte fshirë nga kujtesa. Kurrë nuk shiheshin në sy gjatë shkëmbimit...
Kishte një natyrë të zymtë. Cigaren s'e hiqte nga buza. Mbante veshur një pallto të errët, ngjyrë që i shkonte me flokët e zesë dhe shpirtin gri. Vështrimin e mbante gjithmonë të përqëndruar në një pikë, atje dukej sikur edhe shpirti i tij ishte ndalur.
Kush ishte ky njeri? Ç'tragjedi do t'i ketë ndodhur? Çfarë e kishte fundosur anijen e tij te lundrimit?! Këto mendime e brenin Zanën sa herë shkëmbehej me të.
Të nesërmen, pas punës, priti që djali të mbaronte detyrat dhe e pyeti:
-Dori, do vemi t'i çojmë lulet babit sot? (Kjo pyetje përsëritej përditë)
-Djali si me përtesë i tha: -Po mami.
Nndalojnë në dyqanin e zakonshëm për të blerë lulet dhe nisen në këmbë drejt rrugës së varrezave. Mbante gjithësej njëzet minuta nga shtëpia. Shkuan pranë varrit të Vullnetit. Djali si zakonisht hipte sipër pllakës së mermerte dhe puthte fotografinë e të atit. Zanës i visheshin sytë me vesën e zakonshme të atij vendi. Bisedonte me Vullnetin, i thoshte ngjarjet e ditës. Ai dukej sikur e vështronte me një buzëqeshje të dhembshur. Në këtë bashkëbisedim me perjetësinë Zana u përhumb dhe më pas vuri re që Dori s’ishte më aty. U çudit. Shikoi përreth… C’të bënte?! Nuk mundej as ta thërriste, se nuk bënte të ngihej zëri në atë vend. E kërkoi me sy dhe e pa diku, dhjetë metra më tutje, tek fliste me dikë. Mbaroi obligimet me lulet, mbylli portën e rrethimit dhe u drejtua drejt djalit.
Dori po bisedonte me burrin që shkëmbeheshin çdo ditë.
-Me kë ke ardhur ketu ? - e pyste burri.
-Me mamin, –u pergjigj Dori.
-Kë keni këtu ? - e pyeti prapë zotëria.
-Kemi babin.
I përkëdheli Dorit flokët me dorën e lirë, se në tjetrën mbante cigaren.
-Babai yt është shumë krenar me ty, qenke djalë flori.
- Faleminderit, - tha djali.
Zana ishte afër tyre.
-Përshëndetje zoteri, - foli Zana me zë të mekur.
-Përshëndetje zonjë, - iu përgjigj burri. Zana ngriti kokën dhe vuri re dy sy të përlotur,
me ca damarë të kuq të theksuar si ata përrenjtë që i fryjnë shirat e pranverës. Kurrë s’kishte parë sy të tillë. U rrek të kërkonte falje për bezdisjen e djalit, ndërkohë lexoi mbi varrin përballë.
Kreshnik Mali, lindi 17.01.1990….dhe s ‘arriti të lexonte më tej. Iu duk sikur data e vdekjes s’ishte shënuar. E mpirë u kthye nga i ai. Deshi ta ngushëllonte…Arriti të bëlbëzonte disa tinguj nguu… Burri e vuri re dhimbjen në sytë e Zanës.
-Faleminderit zonjë…ju duhet të jeni e fortë keni një thesar pranë, - ia kheu burri.
Zana e kuptoi se bëhej fjalë për Dorin. Kërkoi falje, mori Dorin nga dora dhe u nis të kthehej.
-Nuk do të vini ju ? - insistoi Dori. - Burri heshti...
Zana përshëndeti dhe e tërhoqi djalin pas vetes dhe nisin rrugën e kthimit
-Zemer, mos e bezdis më atë xhaxhin..., - e këshilloi Zana.
-Nuk është mirë zemër të shqetësosh njerëzit kur vijnë këtu. Ata vijnë të çmallen me të afërmit.
-Po si të ç’mallen... ata si takojnë dot? - Pyeti Dori.
-Flasin me ta, zemra e mamit..siç flas unë me babin.
Nënë e bir morën rrugën e kthimit. . Rrugës së kthimit po mendonte për njeriun që takuan .Zemra të pushtuara nga akulli mendoi. Megjithatë kishte bindjen se zemra e njeriut është e madhe stinët do ti ndërronte dikur.Sado e akullt të jetë diku në një cep të saj dimri do të kalojë dhe do të ketë vend për celjen e ndonjë luleje pranvere…

Biser Mehmeti - Vdekja banale

Ky tregim ka marrë çmimin e dytë në Konkursin letrar të Manifestimit "Flaka e Janarit" 2014

 

Biser MEHMETI (Ferizaj )

VDEKJA BANALE

Pak para se të arrija në fundin e rrugës së mbushur me ferra e driza, një dorë e padukshme, përkundër dëshirës sime, ma kthente kokën mbrapa. Me sy të vagëlluar me një shikim zhbirues, fillova ta vështroja një njeri me trajtë të neveritshme.. Sa herë e vështroja më dukej disi i panjohur dhe sikur e shihja për herë të parë… “ Një krijesë me pamje të këtillë duhet të jetë i vdekur, madje edhe i harruar nga të gjithë!”, më thoshte një mendje e tërbuar me do tinguj të shurdhër… Njeriu që kishte vendosur të vinte pas meje derisa ta takoja fytyrën e vdekjes, lëshoi një qeshje krikëlluese. Dukej i dërrmuar nga pesha e mllefit dhe e urrejtjes së paqartë. Merrte frymë me vështirësi të madhe sa dyshoja se vuante nga asfiksia nga e cila në çdo çast mund të vdiste… Kur i ktheva sytë e mendjes në një kohë kaherë të perënduar, më kapluan do drithërima të fuqishme… “ Po ky qenkëshka ai fatkeqi që para një kohe të papërcaktuar e gjeta në një rrugë të braktisur e pastaj nga dhembshuria e varrosa në një fushë të shkretë, atje ku korbat ndërtojnë foletë e tyre” më tha zëri i mendjes së tërbuar… Dukej sikur në të njejtën kohë ishte i gjallë dhe i vdekur, sikur i takonte kësaj bote dhe botës së përtejme…
Vazhdova të zvarritem mekanikisht nëpër atë rrugë të boshatisur pa ditur ku shkoja e as çka kërkoja. Pak më vonë hetova se durimi kishte zënë të më këputej si fije të holla të perit. Me një mllef që më vlonte pa pra e kam vështruar përsëri atë fytyrë të mërzitshmne, nëpër të cilën më dukej sikur sorollatej një shpirt i zi…
- Unë…- i thashë me një zë të egër që përhapej valë-valë nëpër hapësirën e boshatisur e pastaj rrëshqiste në tokë si të ishin copa akulli…- unë nuk jam armiku yt për të cilin mendon ti!…Mos më merr në qafë kot… Më lerë të jetoj i qetë…
Ngadalë e ngriti kokën e këputur, të cilën e mbante me duart e gjymta që të mos i shkëputej nga trupi. Me ata sy të vegjël si të laraskës zuri të vështronte kohën që ia rëndonte trupin si të ishte një gur i rëndë. Vetëm atëherë iu kujtua se atë gur të rëndë gjithnjë e kishte bartur mbi shpinë e mbi shpirt, megjithatë kurrë nuk i kishte shkuar ndërmend ta pyeste veten përse ishte i detyruar ta barte e as përse nuk e lironte veten nga ajo barrë e rëndë… …
- E di që nuk je armiku im…- foli me do tinguj të çakorduar pasi u kredh në mendime të thella për një kohë të gjatë, nga të cilët kushedi përse frikësohej. Me sytë e vagëlluar i pa tingujt si rrëshqitnin nga goja e tij e pastaj zhdukeshin bashkë me ajrin nëpër rrugën e boshatisur si shpirti i tij…- Jam i detyruar të të vij pas derisa të vdesesh…
Vazhdova të çapitem me hapa të qetë nëpër atë rrugë të panjohur për të cilën kisha bindje se nuk më shpinte atje ku dëshiroj po atje ku nuk dëshiroja. Gjithnjë në jetë më kishte ndodhur kështu: nisesha në një rrugë që shpresoja të më shpinte te një vend i dashur e në fund gjithnjë më shpinte në një vend që nuk e dëshiroja. Gjithnjë në jetë kisha hyrë në rrugë të gabueshme nga të cilat nuk kisha qenë në gjendje të dija se ishin të gabuara. Mirëpo, kur kisha arritur në fund të tyre e kisha të vështirë të kthehesha edhe njëherë e të nisesha nga fillimi… Njeriu i çuditshme vazhdonte të vinte pas meje kokulur. Një hije e zezë zvarritej nëpër fytyrën e deformuar nga pesha e viteve të perënduara. Në mes të fytyrës së shkallmuar kishte zënë vend një diell i fikur që kishte trajtën e një njeriut të lodhur e të rraskapitur, i cili nuk mund të zgjohej nga një gjumë i mbarsur me shqtësime. Ai diell i vjetëruar në jetën e tij kishte perënduar vetëm një herë e pastaj kishte harruar të lindte përsëri…
- Ti ke ndikuar që unë të shndërrrohem në një hije të vdekur! Për shkak të gënjeshtrave tua erdhen një natë vjeshte dhe më zgjuan nga gjumi i vdekjes…- vazhdoi të fliste me atë zë të ftohtë, i cili i ishte bërë pjesë përbërse e jetës së tij të dështuar… - Kur më shqetësuan nga gjumi i vdekjes, njëri prej tyre më tha troç: ose ti, ose ai gënjeshtari e hipokriti nesër pa aguar mirë mëngjesi…
… dhe në atë çast në imazh zuri vend një pikturë e vjetër dhe e nveritshme, e cila shpeshherë arriti të dilte nga ëndrrat e lodhura. Një turmë njerëzish të përgjumur, të cilët nuk ishin në gjendje as të flinin, as të zgjoheshin nga gjumi i mundimshëm, vështronin qiellin e shqyer, i cili dukej sikur së shpejti do të lëshohej mbi kokat e tyre.. Askush nuk ishte në gjendje të thoshte pse mëngjesi i shumëpritur nuk po shfaqej me kohë, por vonohej mjaft shumë… Shikimet e të gjithëve ishin përqëndruar te një qenie e mjerë që qëndronte e ngrutësuar në mes të turmës së shfrenuar. Askush nuk gunxonte t’i thoshte vetes pse një qenie e parëndësishme kishte zënë vend në mes të një fushë së paskajshme dhe qëndronte duke pritur vdekjen ta shpinte në ferr. Të gjithë mendonin për do gjëra të përgjysmuara, me të cilat e mbushnin hapësirën e kokave të rënduara me do mjegulla që e ndryshonin trajtën orë e çast. Më në fund një njeriu e vrau indifrencën dhe heshtjen e mbarsur e pastaj klithi me një zë që më shumë i ngjante klithmës së njeriut që vdes nga dëshpërimi…
- Është koha që të gjithë të qeshim, madje të qeshin me zë të lartë sa të pëlcet qielli e retë të zbresin në tokë… Gënjshtari tash do të bën vetëvrasje…
Pas tij foli një tjetër, të cilit dukej sikur i mungonte koka dhe gjysma e trupit…
- Nuk është koha për të qeshur! Koha është për të qajtur me zë të lartë! Vdekja e parakohshme është ndëshkim…E kemi denuar njeriun e gabuar…
Një tjetër, të cilit i mungonin këmbët, e ngriti gishtin tregues e pastaj foli me një zë që më shumë i mungonte:
- Nëse qeshim me vdekjen e dikujt Zoti do të na ndëshkon me një qeshje tepër të gjatë, e cila nuk do të përfundon as pas vdekjes sonë…
Një tjetër mundohej të dilte nga lëkura e vet, ngase aty bënte shumë nxehtë.
“Kjo ditë e çakorduar është shkëputur nga koha dhe nga jeta jonë e pastaj bën jetë të pavarur në trupat e do njerëzve që kanë vdekur para një kohe të gjatë” i tha veteves me zë të heshtur.
Një tjetër që mbi supet e dërrmuara bartte një mal të mbushur me lisa të vjetër më shumë se njëqind vjet, i tha vetvetes: “Njeriu që gjendet pa vullnetin dhe dëshirën e vet në mes të fushës së braktisur ka kohë që ka vdekur, madje i është nënshtruar një vdekjes tepër banale. Po të isha në vendin e tij do të refuzoja t’i nënshtrohesha një vdekjes kaq banale… Për një fjalë naive, e cila nuk i kujtohej edhe sikur t’ia prenin kokën dy herë, ngase çdo herë i rrëshqiste nga sipërfaqja e mendjes, trupi i tij tash i nënshtrohet procesit të dekompozimit derisa të shndërrohet në një objekt të nevetritshëm…
Pas një kohe i ngjau sikur një vdekje tepër banale, të cilën kohë më parë e shihte syhapur në imazh, i mbështillej rreth qafër si gjapër…

SHIFRA: Miku i vjetër

Ismet Ali - Kalorësi i pestë

Ky tregim ka marrë çmimin e tretë në Konkursin letrar të Manifestimit "Flaka e Janarit" 2014

Ismet ALIU ( Ferizaj )

KALORËSI I PESTË

0.
 
U takuam në një vend plot Natë e Mjegull, ku tanimë nuk dëgjoheshin britma lemeritëse, vaje, kuje… Mbase bota kishte rënë në gjumë. Gjithçka ishte mbështjell me shëmtinë e vdekjes. E unë…?! Nuk e di pse isha gjallë!!! Në përgjumjen e thellë të MortJetës dëgjoja frymëmarrjen e asaj Qenie që grithte materien si një shkëmb gurgacë kur tërhiqet zvarrë nëpër relievin materies që ishte po aq e fortë sa edhe ai.

1.

“Prej cilit univers vjen?!” - e pyeta.
Ai s’ më qe përgjigjur.
I vetëtiu Terri në fytyrë. Nëse mund të quhej fytyrë ai grumbull mjegullash...
Ai terr i të gjitha Vrimave të Zeza të Universit që qe mbledhur te Ai. Më bëhej se pikërisht aty e kishte fillimin edhe frymëmarrja e tij, që s’ishte gjë tjetër veçse një gërrhamë bubullimash që derdhej gjithandej…
U habita dhe i pëshpërita vetes pak me frikë:
“Si ka mundësi kjo fytyrë të përthithë gjithë atë Terr të Vrimave të Zeza të Universit?!”

“Prej nga flet? – më pyeti.
“Prej Ëndrrës... Mbase prej Ëndrrës. Ose më mirë thënë prej hapësirës boshe që ndodhet mes dy Ëndrrash.
Qenka vështir të jetosh i ngecur mes dy Botësh...
”Mes injorancës e përbuzjes”
...Dhe, po më ha malli për të takuar dike të gjallë a të vdekur. Por ah! Veç fytyrës tënde që ka zënë gjithë horizontin , s’po shoh gjë! Pusht!”

2.
 

Ndërsa e shikoja atë Fytyrë të frikshme të Kalorësit të Pestë, mendoja me vete:
Ringjallja mund të ndodhë nesër ose mijëra vjet më vonë. Kushedi!
S’ ka rëndësi kur. Kur të kaloj në Anën Tjetër të Jetës, siç kaluan të gjithë, do të kem kohë për të ëndrruar kthimin, megjithëse koha për të vdekurit s’ka asnjë kuptim…


3.

M’u kujtua pyetja që i kisha bërë sall një çast më parë Atij Pushtit:
“Prej cilit univers vjen?!”
Dhe, Ai megjnuni, s’ më qe përgjigjur as atëherë, as një çast më vonë: tash…

Tek më shkoi mendja ta pyes edhe njëherë (“Prej cilit univers vjen?!”) pashë se Frika si kacub ishte ulur galuc në pyllin e djegur të mendjes sime, ku ende tymosnin kërcunj drurësh.
Nuk e di sa kohë më pare Ethet e frikës ma kishin ndezur Pyllin. Kushedi?!
Unë e kisha humbur kuptimin për Kohën, Hapësirën dhe Qenien.
Ndoshta kjo kishte ndodhur prej kohës kur na i dëbuan Prindërit tanë nga parajsa për shkak të asaj Molle.
Mbase edhe mund të jetë kështu?!
Kushedi!!!
Mendova me vete, me tërë atë Bjeshkë Frike mbi shpinë:
“Hiqu këtij Pushti që e shkatërroi gjithë Planetin!…” , mendova.

 

4.

Në Pyllin e Djegur të mendjes ku ende tymosnin kërcunjtë e djegur kishte Heshtje dhe Mort…
MortHeshtje
HeshtjeMort

Tash Filli dhe Fundi i Hiçit ishte Fusha pambarim ku kotej përjetshëm ndërgjegjja pa frymë.
Unë dhe Kalorësi i Pestë ishim në mes…
Me gjithë mundin, nuk arrita të kuptoj pse unë ende isha gjallë dhe pse ende nuk isha çmendur nga prania e Kalorësit të Pestë. Ndoshta kaherë kisha vdekur, por shpirti ende shfletonte pamjet tronditëse të Kiametit, nëpër të cilin sapo kaluam.
Tek po ecja, diku përtej vetes, Në Shpellën e Jetesë ndjeva të ulërinin Hijet memece të Kujtesës ngarkuar me dhembje e nostalgji.

U zgjova.
Nuk e di nëse u zgjova tash apo mijëra vjet më herët… Dhe, Kalorësit të Pestë i thash:
“Kënaqu Pusht, kënaqu me Pamjet pa Ne!”
Nuk di kujt i pëshpërita vetes apo Kalorësit të Pestë që kalëronte herë horizonteve të pafund, herë brenda Unit tim.

Pas asaj Heshtje që mprehte thonjtë në vezullimën e frikshme të vetëtimave, foli ai: Kalorësi i Pestë, që s’ më qe përgjigjur as atëherë, as tash, por foli. Foli diçka palidhje:
“Nuk e kam lehtë! As unë nuk e kam lehtë…” – i tha më shumë territ të tij sesa mua.


5.

Më zuri gjumi. Një gjumë i rëndë…
Pash ëndërr.
Po, pak para se të jepja shpirt, pash Ëndërr sesi Kalorësi I Pestë volli.
U bë një grumbull I madh Plehu që se kapje dot fillin as fundin.
Kalorësin më nuk e pash.
Ç’ leshin më duhej ta shija se?!
Pushti!... Nuk qe i Zoti të më vrasë...Më la as me të gjallët, as me të vdekurit...
Unë ndoshta edhe kam vdekur.
Kushedi?!

E, me që koha për të vdekurin nuk paska kuptim, s’ di nëse Ai u zhduk tani apo mijëra vjet më parë?!


6.

Preka trupin tim.
Isha ende gjallë. Jo ore, mos m besoni. As unë vetë nuk i besoj kësaj. Mbase Shpirti përmes kujtesës preku trupin tim të vdekur prej kohësh.

Pastaj, prej territ kalova në Dritë.

Me sa mbaj mend, në fillim vdiq Kujtesa pastaj Trupi…

Por paraprakisht, në këtë mezokohë, sesi më vetëtiu pamja e të Dashurës Sime, të cilën e kisha varrosur një ditë qershori, këtu e tridhjetë e sa vjet më parë. 

                                                                                     Shifra: “Sigmund Freud”