Salih Zogiani - Anekdota 6

Anekdota te zgjedhura nga pesë librat e botuara nga autori Salih Zogiani (Vazhdimi i gjashtë)

1. TAHIR BERISHA E I PODRIMSI

Në kohën e fashizmit, Mark Zefi i Shpenadisë e takon njërin që po shkonte në Drenicë e i thotë: - Shko te Tahir Berisha në Berishë e i thuaj Tahirit: - Të ka përshëndetur Podrimçaku dhe më ka porositur të ta këndoj një këngë. Kur shkoi ky te Tahiri, ia përcolli fjalët e Mark Zefit dhe ia këndoi këngën që e kish porositur: - Moj e mira qi shkon me edha, t’lumtë na t’lumtë na erdh pranvera! Tahiri, kur e përcolli, i tha: - Kur të shkosh në Podrime, përshëndete atë dostin tim dhe këndoja një këngë qysh po të them unë: - Moj e mira qi shkon me dhen, tërta-vërta kurrni sen! Kur u kthye ky në Podrime e ia këndoi këngën, qysh e kish porositur Tahiri, Marku menjëherë u mrrol, e mori vesh se puna nuk ishte bash mirë, qysh kishte menduar ky, se nuk kishte ardhur liria e vërtetë.


2. JAM MERZITUR KUR E KE KAPËRCYER ÇAKORIN

Halil Hima i Vranocit shkon në pyll e merr një krah dru. Derisa po kthehej, e ndal pylltari. Ai kishte qenë malazez. Ia shkruan Halilit që i ka prerë dyqind e dyzet copa dru. I tregon se çka ka shkruar dhe e pyet Halilin: - A po mërzitesh që do të dënojnë rëndë? - Jo, i thotë Halili, nuk po mërzitem hiç, jam mërzitur fort atëherë kur e ke kapërcyer malin e Çakorit e ke hyrë këndej, se tash, mbasi ke hyrë, shkruaj çka të duash.


3. MIKO, A PO M’NIMON ME E MAJTË MIQASINË

Aziz Veliqi i Shkarashnikut ishte bërë mik me Haxhi Hasin e Gllogofcit. Kur shkonte Haxhiu mysafir te Azizi, kur çohej për t’u kthyer, ai e përcillte deri te autobusi, gati gjysmë ore rrugë. Mirëpo, kur shkonte Azizi te Haxhiu, ky i thoshte “udha e marë” te dyert e oborrit. Një ditë, duke e përcjellë Haxhiu Azizin, e duke i thënë ‘udha e marë’ te dyert e oborrit, Azizi i tha: - Miko, a po m’nimon ta majmë miqasinë, se veç unë nuk muj me e majtë. - Po pse po thue k’shtu, çfarë gabimi kam ba? - e pyet Haxhiu. - Kurgja nuk m’ke ba, po unë po t’percjelli gjysë ore rrugë, e ti kqyre ku po m’thu udha marë, te dyert e oborrit, - i tha Azizi.


4. SHUNI, SE KA DASHTË ME U REGJISTRUE SHKA

Në regjistrimin e popullsisë të vitit 1971, një Brahimi i Kotorit të Drenicës, ishte regjistruar turk. Vëllai i tij, Qerimi, mundohet ta bindë se aty s’ka pasur turq kurrë, po kot, ai nuk e dëgjon dhe regjistrohet turk. Mbasandaj, shpeshherë nëpër ndeja, i bënin vërejtje Qerimit, duke i thënë: - Qysh, bre Qerim, e lejove vëllaun me u regjistrue turk!? Qerimit i vinte mërzi që ia përmendnin shpesh e u thoshte: - Shuni, se ka dashtë me u regjistrue shka.


5. A U KULLE, A M’U DOK?

Duke biseduar dy veta, të moçëm, për punë të dynjallëkut, e pyeti njëri tjetrin: - a fleni bashkë me grue, a damas? - Jo, s’flejmë bashkë, po damas, - i thotë ai. - Po qysh merrni vesh mes veti? - e pyeti ky. - Merremi vesh me temsil, me t’kullme, kur kullna unë, ajo e merr vesh e vjen te unë. - Po, kur don gruja, si e kini temsilin, a kullet edhe ajo, si ti? - Jo, ajo s’kullet, po m’drejtohet mu e m’thotë: - O ti njeri, a u kulle, a m’u dok? - e unë e marr vesh temsilin.


6. XHENETLISË I BJEN LËKURA

Njëri kishte pasur rast vdekjeje. E thirr hoxhën për ta larë kufomën. Ia çuan hoxhës kusinë me ujë të valë, duke menduar se e provon dhe e voktis si i duhet. Mirëpo, hoxha nuk e voktis hiç po ia qet ujin nxehtë, valë. Si ia qiti hoxha ujin, kufomës filloi t’i binte lëkura. Kur e panë, ata që i ndihmonin, se po i bie lëkura, i thanë hoxhës: - Hoxhë, çka u ba kështu! Hoxha e kuptoi se uji ishte shumë i nxehtë, po, për t’u nxjerrë diqysh, u tha: - Ky rahmetlia koka xhenetli, se xhenetlisë i bjen lëkura kur e lajnë.


7. TASH PO JU KCEN EDHE KIEVE

Njëri e kishte pasur një tarak të vështirë. Ku shihte ndonjë lopë, e ndiqte e i kërcente edhe pa u ethur. Një ditë i zoti i shtëpisë e çoi mëzatin për ta tredhur, e i tha mjeshtrit: - Allahile, tredhe mirë, se s’po kryhet tuj i njekë loptë e huja e po u kcen, ethë e pa u ethë. - Mos ki dert, se, kur ta tredhi unë, ka me u rahatu meniherë, - i tha mjeshtri, - edhe e trodhi. Mirëpo, taraku nuk u rehatua hiç. Mbas do dite, shkoi ky te mjeshtri, e si e pa mjeshtri, i tha: - A t’u rahatu taraku, qysh t’kam thanë? - Jo, more, - i tha ky, - nuk ke ba kurgja, përpara u kcejke veç lopve, e tash ia ka nisë e po u kcen edhe kieve.


8. GRUJA JEME ASHT VETËM E JEMJA

Në kohë të Shipnisë, një i Babushit kishte pasur dasmë. E kishte thirrur në dasmë një kushëri të vetin, që kishte dalë moti në Shipni. Ai kushëriri e merr edhe një kojshi të vetin, të Shipnisë. Kur hyjnë në odë, ai i Shipnisë ua bën dasmën për hair e i pyet: - Pse k’tu n’konak paska veç burra, ku i kini gratë? - Te na asht adet burrat rrinë veç, - i thotë i zoti i shtëpisë. - Ky adet s’asht i mirë, se te na n’Shipni rrimë bashkë, burrat edhe gratë, se ata që i pranon n’konak janë si anëtar t’familjes. Pse me u nda, kur nana e jote asht edhe nana e jeme, motra e jote asht motër e jemja, gruja e jote asht edhe gruja e jeme. - Jo, qe besa, nuk asht bash qashtu, se gruja e jeme asht veç e jemja, - i tha i zoti i shtëpisë.

Mehmet Shpendi

MEHMET SHPENDI

EMËR QË I BËN NDERË HISTORISË

Nga Prelë Milani

Mehmet Shpendi ka qënë e vazhdon të mbetët simbol i qëndresës popullore të Dukagjinit, nëpër udhëkryqet e historisë sonë kombëtare.Ky malësor fisnik pa ndonjë pozitë në administrimin e Bajrakut, pa asnjë previlegj apo funksjon ushtarak në hjerarkinë e shtetit osman.Arriti të përjetësohet në memorjen tonë kombëtare si lider popullor vegjëlisë së Dukagjinit, si kapedan i dëgjuar në ballë të betejave të stuhishme per ruajtjen e tërsisë toksore gjatë viteve të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit,në Kryengritjet e mëdha shqiptare antiturke të viteve 1910,1911,1912 dhe në Luftën e paharruar të Dukagjinit kundër Malazezve në vitin 1915, ku edhe u flijue për idealin më të lartë kombëtar lirinë e Shqipërisë.

Mehmet Shpendi ishte jo vetëm një atëdhetar me ndergjegje të ndritur kombëtare por një figurë komplekse me autoritet kombëtar i vlersuar me shumë konsideratë nga studjues e albanolog të shquar miq të nderuar të Shqipërisë. Siç shprehet Durham:” Një krijesë e e çuditëshme me sy të zinj, i shkathët i veshur me xhamadan të kuq të qendisur me ar. I stolisur me jelek të argjendtë, me armë të ngrira në brez, me qystekun varur gjithë finesë, qelibarin e duhanit dhe sahatin e derdhur i tëri (E. Durham.Lufta për Shkodrën fq56).

Ky ishte Mehmet Shpendi me përmast e një vigani ku ishin ndërthurur e mishëruar në mënyrën më të përkryer e bukura dhe e madhërishmja, guxim dhe mprehtësia, fisnikëria e thjeshtësa krenaria dhe forca e pa përkulur e pasjonit burrëror delikatesa dhe ndjeshmëria e një ashiku të lindur me dhunti të falura nga natyra.”Mehmet Shpendi ka qënë i pari (kryetar) i djelmisë së Shalës për sa qe gjallë nën prijën e tij djelmia e shalës mbrriti të quhej paria më e forte popullore pa të cilën flamurtari as krerët nuk nepnin vëndime” (Dom Ndoc Nikaj Kujtime të Jetës kalume AQSH,Dosja nr12).

Ndërsa Baroni austriak Nopça djelminë e Shalës te prime nga Mëhmet Shpëndi e quan opozitën e parë shqiptare në gjirin e shoqërisë malësore të asajë kohe”Mehmet shpëndi krioi shumë armiq, sidomos ndër ata që nxirrnin fitime, por nuk e vuri ujin në zjarr për ta sepse në anën tjetër bani për vete krejt vegjëlinë. (Nopça.FR Das Katholshe Nordalbanien Wien1.907). Djelmia e Shalës kundërshtoi komisionin e Xhibalit krijuar në vitet 1850-1860 që përbehej nga Krerë të Shkodrës dhe të Malsisë që kërkonin zbatimin e reformave centralizuese ne dëm të autonomisë vetëqeverisëse.Nën drejtimin e Mëhmet Shpëndit në vitet 1883-1915 u morën shumë vendime të drejta si ato për të përqindjen e fajdes. Caktimi i çmimit fiks të shitjes së drithit dhe ndalimi i shitjes së tij jashtë katundit, vëndosja e sunditpër ndalimin e shpenzimeve të tepërta në rast cermonishë mortore pasi shpenzimet e shumta që bëheshin kishin përkeqësuar së tepërmi gjëndjen ekonomike të malsorëve të varfër

Gjatë Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, Mehmet Shpendi luftoi në Pipër, Velikë, Rozhnicë e Kërnicë. Ndersa që në vitin 1883 së bashku me Dedë Gjon Lulin kundërshtoi i pari komisjonin e Xhibalit tek çezmja e Koplikut ashtu siç ishte pozicjonuar edhe më përpara në Rjoll dhe Lohe qyshë me 1879. Por në jetën e tij të pasur me aktivitete patriotike spikasin dy çaste kulmore.Kryengritja e Qafës së Agrit e vitit 1910 ku u sfidua Turgut Gazi(Fitimtari) Pasha dhe zenja rober e 1500 ushtarë e oficera malazez të cilët jo vetëm u sfiduan por edhe u turpëruan pasi qenë të detyruar të kalonin të çarmatosur nën këndin e krijuar nga kryqëzimii dy pushkëve të përkuluar bajonetë më bajonetë që për Dukagjinsit ishte harkun e truimfit. Beteja e Agrit ishte një shkollë e shkëlqyer e artit të luftimit mbrojtës sepse bllokoi për dy javë rresht 3500-4000 forca turke të paisura me artileri e kavaleri. Pas kthimit të detyruar nga Puka në Shkodër.Turgut Pasha shpalli amnistinë e përgjithsshme për kryengritësit e Dukagjinit, por Mehmet Shpendi nuk pranoi të dorzohet, pasi e dinte se kjo ishte një kurth i pa besë për ta futur në qark së bashku me bashkëpunëtorët e vet më të ngushtë që vazhduan qëndresën maleve të Dukagjinit. Risto Siliqi në veprën e tij “Pasqyra” botuar në Trieste në korrik të vitit 1912 në kapitullin Fatosat e shalës na jep një kronikë të gjerë të sulmeve të Berdi Pasha Efendisë në krye të 400 nizamëve të armatosur me matrina mitroloza dhe 4 topa për të ndjekur e aszgjesuar kryekomitët e Dukagjinit Mehmet Shpendi me 30 fatosat e tij të cilit i dogjën kullë e konak por siç thoshte autori, Shpendi ishe një shqarth i vjetër që nuk zihej mat. Në kryengritjen e Malsisë së Madhe të vitit 1911, Mehmet Shpendi drejtoi veprimet luftarake gjatë rrugës Vukël -Brojë. Konsulli austriak i Shkodrës me 11 korrik 1991 shkruante se qindra koçak ka shumë kohë që luftonjë në anën e kryengritësve. Ata kanë më shume se 100 pushkë malazeze e qindra huta me një fishek. Mehmet Shpendi në bashkpunim me Dedë Gjon Lulin, Luigj Gurakuqin, Hilë Mosin e disa patriot të tjerë malsore nënshkruajnë Momerandumin e Gerçës, (23 qershor 1911)ndërsa qyshë më përpara me 30 mars 1911 së Bashku me Isa Boletinin dhe Dedë Gjon Lulin kishin nënshkruar një Memorandum drejtuar fuqive evropjane me të cilin kërkonin autonominë e Shqipërisë.

Me 18 Mars 1911 Mehmet Shpëndi i shkruan një letër Komitetit për Shqipërinë e Lirë në Romë i cili e informonte:”Të nderuar Komitete për Shqipërinë, Potgoricë me 18 03.19911. Duke vijuar përpjekjën për çeshtjën tone kombëtare, morëm vesh se në Romë gjendet Komiteti juaj i nderuar.Ishtyrë nga dëshira e atëdhetaria marr guximin që me këtë letër t’u vë në dijeni të ngjarjeve të ndodhura dhe të disa problemevve të tjera, për të cilat mëndoi se jemi në një mendje. Pasi nizamët turq të ardhur nga Shkodra u futën në Dukagjin me të cilët mbajta disa ditë luftë, por për shkak të borës së madhe u detyrova të braktisë vëndin e të shkoi në Potgoricë. Këto ditë malsorët janë shtjellue dhe kërkojnë armë. Duam të të shkojmë sa më parë e të luftojmë për lirinë e atëdheut tone që të gjithë. Duke qënë prisë i krahinës kam nën komandë 10 mijë djem të aftë. Jemi në shkallë të lartë gadishmerie për të luftuar për shpëtimin e atëdheut.I shtyrë për të gjetur ndihmë i nxitur edhe nga kërkesa e parreshtur e malsorëve me anën e kësajë letre kërkojmë preraz në se jeni në gjëndje të na ndihmoni me armë.”Letra u shkrua gjashtë ditë përpara fillimit të Kryengritjes së vitit 1911 dhe është gjetur në matrialet e Mirash Ivanajt i cili asokohe ndodhej në Romë, eshtë përkthyer dhe plotësue me matrial sqarues nga studjuesi Pal Doçi. Në valën e fuqishme të Kryengritjes së Përgjithshme të vitit 1912, Mehmet Spendi përkrah Bajram Currit në krye të forcave të pararojës shqiptare luftoi për çlirimin e Shkupit duke qëne udhëheqsi i luftëtarve të Dukagjinas në këtë evenimet të rëndësishëm kombëtarë citon historjani i mirnjohur Pal Doçi në monografinë historike kushtuar këtij fatosi të marterizuar, të atëdheut.

Edhe një herë në fillim të korrikut 1915 sfidon Kostandin Nikiçin por pikërisht me 15 korrik 1915 vritet dhe masakrohet barbarisht nga hordhitë Malazeze në Plan të Dukagjini së bashku me 79 malsorë të tjerë njëherazi duke mbetur flake e pa shuar e një meteoriti që flakëroi në qiellin e Malsisë në vitet më të rënda, duke mbetur përjetësisht një emër që i bën nderë historisë.Vdekja e Mehmet Shpëndit është një eposi përmasave homerike aq sa professor At Danjel Gjeçaj përfaqësuesi i shqiptarëve pranë Selisë së Shejtnjëri nga mëndjet më të ndritura të françeskanëve shqiptarë Mehmet Shpendin e ka quajtur Leonidhën e vertetë të Shqipërisë.”Shko Dedë në emën tëm e të shokëve e thuaju Markut Sadikut (prijsepopullor) e Bajraktarëve, të lëshojnë qafat e të dorzojnë armët! Ushtria e knjazit ashtë ajo që po e sheh vetë! Nëersa shqiptonte fjalët:”Të lëshijmë qafat e të dorzojnë armët”, tue rrudhë gishtin e gackeqës mëshehtas,mbasi pat pushue dorën e djajathtë nën gju sa mos me u pa prej të huajve, i dha shej djalit mëndemprehtë t’u thontë luftarëve tonë t’ia nisnin shkjaut pushkën sa ma parë e sa ma papritmas.U gëzuan oficerat e knjazit ma fort se të kishin marrë Stambollën, ke në mende të tyne, përkulën Mehmet Shpendin dhe xuerrën çka kërkojshin, por u rrejtën edhe i herë, si rrehën gjithmonë tradhëtarët.”(Danjel Gjeçaj Mehmet Shpendi i Shalës.fq34). Mehmet Shpendi defakto është një hero nga më të shquarit e shqiptarizmës por i pa celebruar si i tillë nga diktatura e kuqe për hirë të “mëkati” të djali të tij Pjetër Shpendi që udhëhoqi rezistencën antikomuniste në Qafën e Kolshit në Dukagjin në nëntor të vitit 1944. ”Shqiptarët e përkrahën revolicjonin e xhonturqeve por nuk përfituan as gjë nga frutet e tij prandaj plasën kryengritjet shqiptare dhe serish dolën në shesh një plejadë e shkëlqyer patriotësh si Isaml Qemali, Isa Boletini, Mehmet Shpëndi, Bajram Curri, Dedë Gjon Luli,Zefi i Vogël Hysen Budakova etj(Akademik Mark Krasniqi Gjurmë e Gjurmime .fq. 185)

Mehmet Shpendi është dekoruar me Medaljen e Artë të Shqiponjës dhe është emër që i bën nderë historisë...

Rrahim Sadiku - Ora

Ora

O romakët romakët romakët
Po na marrin me tradhëti…
Kisha ndalur fluturimin në kohë
Ata erdhën e trandën malet
Shpatë e tyre nuk fali gjë
Zjarr i tyre nuk la dru në këmbë
Nuk kisha më as log pushimi
Më ishin tharë edhe shikimet
E nisa një këngë vajtimi
E thirra hyjnitë të kishin mëshirë
E qiellit iu luta të lëshonte rrufetë
O doja të ndalej ajo mizori
Ishte vonë e trazimi shpërtheu
Nga anë e anës erdhën hordhi
U ndal mbarësia në atëbotë akulii
Botës u shtri gjysmëjeta mesjeta
O bullgarët sllavët vrasësit
Na erdhën me egërsi
U shtruan tokave tona
Na lane edhe pa shtëpi
E unë edhe një këngë vajtimi shtova
Hyjnitë nuk i pashë të kishin mëshirë
Qielli kaltrohej e kund s’ishin rrufetë
E zgjati e zgjati e zgjati ajo mesjetë
E populli im në vujatje në vuajtje në vuajtje
Populli im jeton o mbeti në jetë…


Besa shqiptare
 
Besa shqiptare lindi me dhembjen e madhe
fluturimit në kohë kur ngulmonte pashpresa
Kreshnikëria kur ngrihej mbi rrënojat e Atdheut
Mijëvjeҫarët kur priste si me shpatë historia
Midis kohës së vjetër e të re mbetur vazhdimësia
Parapellazgët e pellazgët e ilirët e albanët
Luftrave ngushtuar mësymjeve përgjakur
Për të mos kaluar përjetësisht në harrim
O sa dhembja sa dhembja sa dhembja
O sa qëndresa sa qëndresa sa qëndresa
Sa lumenj gjaku sa bjeshkë me kufoma o Zot
Ante ngjitur për tokën Diell në rrugën e dritës
Fenik për t’u ngjallur nga hiri i vetes
Perandoritë njëra pas tjetrës donin të mos ishim
Të vinin veten në themelet e lashtësisë
Pa të ardhme të na linin pa gjurmë mbi dhe
Po ne e donim o sa e donim atë që e kishim
Nga kohë të panjohura te kohë e shkrimit
Rrugëtim me shenjtërit Golgotës së betimit
Dritë bërë për botën në të gjitha kohët
ndjekjeve te mesjeta kur jeta na bëhej terr
Ferrin pamë në atë kohë egërsie
Që erdhi nga spepat e tundra me hordhi
E mësoi nga ne a rëndoi mbi ne
Po Ora shqiptare me fuqi perëndie
Na dha forcë e shpirt për arritje në amshim
Deri te fitorja e madhe deri te festimi
Ky dhe është ne e ne jemi ky dhe
As shkojmë kund as na hesht dot kush
Ora shqiptare na ngrafis e na jep fuqi
Deri tashti e tutje deri në përjetësi

 
Ora e malit

Ka shekuj e nuk ka gjumë
Ngrafisur janë Muji e Halili
Në duar robërie Kotorret e Reja
Lugjet e Verdha ndarë nga trungu
Mbetur larg ajo Judbina e famës
Kreshnikët dalë tej përrallës
Tuna mbytur rrugëtimit të gjatë
Shpatë Dardane s’ka as në muze

Ka shekuj e djegur nga etja
Për t’ҫetuar deri në Feniki
Namin arbëror duke bartur
Peshë e rëndë krenarie e gjaku
Ajkuna mbetur me lotë në sy
Omeri humbur që në lule të rinisë
E ajo Tanusha përjetësisht e bukur
E bukur po sa pavdekësia

Përjetësisht e trazuar ajo Iliri
Zilindjellëse mbetur për habi
Trazuar historisë në hapësirë
Gjithnjë me mallin me shpresën
Deri te bashkimi duke ecur
Zgjuar e somnambul duke kërkuar
Vallen e shtojzovalleve livadhe të blerta
Pasha tokë e qiell pasha tokë e qiell

 
Ajo bukuri

O etje për zgjimin
mirëserdhe në mallin im
ngushëllim mos më ofro
më ndjell ajo bukuri
veshur me petk drite
bërë pranverë
ardhur si agimi
shndërruar në lule
e paprekshme si kaltri
e plotë si ëndrra
e përhershme si shpresa
joshëse si dashuria

po prek të paprekshmen
brenda meje botë e botëve
jashtë meje këngë e këngëve
o më ndjell ajo bukuri

 
Urim

Në botën e etjeve ne,
mbushur edhe më shumë etje,
në rrugë kërkimi të jemi,
në realitet jete!

Agim Shehu

Agim Shehu

Agim Hidajet Shehu ka lindur më 10 janar 1934 në fshatin malor Progonat të Kurveleshit (Tepelenë) nga familje e njohur për atdhetarizëm. Nisi shkollën fillore në fshat, iu ndërprenë nga luftrat e kohës. Pas fitores mbi pushtuesit vazhdon në Gjinokastër 7-vjeçaren dhe gjimnazin ku del me nota të shkëlqyera. Në Tiranë mbaron Universitetin për gjuhë-letërsi dhe emërohet mësues në gjimnazin e Gjinokastër ku vazhdon për 13 vjet.
Agim Shehu shquhet si poet me botimin e vëllimit të parë poetik si dhe për publicistikë, dhe e marrin redaktor për kulturën në gazetën Zëri i Popullit. Te një koleg flet keq për Udhëheqësin e vëndit. Ai si spiun i fshehur e raporton, dhe dënohet me punë kazme internimi në Metalurgji, ku vuajti 10 vjet larg familjes dhe me heqjen e të drejtës së botimit ca kohë. I përmëndet si 'shqiptaro-madh' dhe poezia për Kosovën kur qe në Gjakovë për Ditët e Poezisë më 1971, sidomos vargjet që bënin thirrje tërthoraz për bashkimin e Shqipërisë me Kosovën, kundër ideologjisë komuniste në fuqi: "Kosovë e bukur, gjak i fryrë/, çdo hap i hedhur-drithërime!/ Erdha dhe mbeta: kisha hyrë/ në vëndin bosh të zemrës sime" (botuar më 1973 në Drita). Kthehet nga dënimi e vazhdon mësues.
Me ardhjen e demokracisë, bëhet nisiator i Shoqatës së Shkrimtarëve të Pavarur kryesisht me të persekutuar. Po ashtu, kryeson Shoqatën Atdhetare e Kulturore "Labëria" duke nxjerrë dhe shtypin e tyre. Shkruan me energji të pashterur kryesisht për çështjen kombëtare dhe dermokracinë e pastër që po mbante ende gjallë komunizmin e fshehur e sigurimin, godet me vendosmëri e në vazhdimësi shovenizmin grek e sllav. Ngre vazhdimisht fatin e Kosovës e Çamërisë... Kërcënohet hapur e fshehur me vdekje. I bëhen 4 atentate, gjer me plumb, të cilave u shpëton rastësisht. Tek i pesti, janar 2000, goditet për vdekje mes Tiranës me motor mafjozësh. Operohet në spitalë, megjithatë i afrohej vdekja përditë. Shteti heshti dhe e la pa asnjë ndihmë. Miqtë e marrin në Zvicër ku i koregjohet operimi i gabuar. Aty merr 'Azil Politik'. familjarisht.
Krijimtaria e Agim Shehut është e gjerë, mbi 25 libra me poezi, tregime e novela, drama, kujtime, studime, përkthime, humor e tjera...


Poezi nga Agim Shehu

BALADË LIRIE E KOSOVËS

Posi nga zër’ i perëndive

u zgjua kontinenti plak.
Nga cili akt i tragjedive
sot mbi Kosovë kulloi kaq gjak?!
Në ç’kontinent jeton kështu
një popull si mbi rjedhë ujvare?!
Foshnjat, kaq breza, qiellin blu
e shohin mbi helmetat sllave.
Dhe sot i vranë në prag shtëpie, -
nga tym i predhës u thinj Zoti.
Te syr’ i nxjerrë i një fëmije
përmbys po rrotullohet globi.
Prindi puth baltën e varrezës;
qirinjtë luten në pak dritë.
Nëpër çdo rudhë të Nënë Terezës
rjedh lot i nënave për bijtë.
Të vrarë, burrat heshtur flënë
me qiellin e vet mbuluar.
Kapaku i syve u ka rënë
si perde drame e pambaruar.
Te trolli i vet ku shtrijnë shtatin
dëgjojnë…poshtë thellësive
mermerët pelazgjikë u flasin
me emrat e të gjithë ilirëve.
«Dhija» mbi kokën e Lahutës
thërret nga larg mitologjinë :
«Homer, ç’Iliadë me gjëmë të luftës
ke lënë bosh për Dardaninë»?
Nipat e Mujit vrarë mbrëmë
po pëshpërijnë me buzë të ngrirë
(nuk i dëgjuan sa qenë më këmbë,
le t’i dëgjojnë sot të shtrirë) !
Pa frymë hapësirat ngelin.
Gjaku i foshnjës sipër bore
te gjum’ i bardhë i Azem Shkrelit
ka ngrirë rubin prej metafore.
Jehoi bubullimat mali,
pylli kurorën butë e uli :
Azem Galica ka nxjerrë ballin,
thërret nga larg me zë Herkuli.
Lëviz një breg, drithmon një fushë
e mërmërin një këngë të lashtë :
«Drenicë, e bukura drenushë,
kush po guxon të vret kaq gjatë»!?
Shota vështron si dritë nga retë
motrën e saj mbi gjak lirie,
këput ylberin nga një bjeshkë
t’ia vërë kurorë nusërie.
Varr i Gjolekës rënë mes trimave
u kumbon pranë-polifoni :
«Kosovë, Labëria ime
udhën një hap e ka tek ti»!
Fishta me dhëmbjen e pafjetur
për shkjaun-shkja e fisin-fis,
me rapsoditë e tij nën sqetull
del nga një mriz, hyn te një plis.
Këndon lahutë vdekjet e bardha
me ligjërimet e mëdha.
Varur te lisi Sefë Kosharja
tundet pendyl: “Ora ka ra”!..
Ajkuna po ia vazhdon gjëmës
me flokë shkulur pranë të vrarëve:
Fëmia prerë në bark të nënës
bën gjumë nën dhè brënda dy varreve.
Hasan Prishtina zgjoi Veriun.
Vdekjen e tij e lë në hije:
s’sheh më pas vetes kush i shtiu,
vështron Drenicën – kush i shtie!
Kosova, muhaxhire e shekullit,
sheh qiellin e saj të prerë:
te reja e zezë që i derdh breshërin
nxin fraku i zi i zotit Grej.
Rizgjohen fjalët e mëdha
të Abdyl Frashërit profet:
Me gjak shqiptarësh në çdo krah,
Ballkani rri përmbi tërmet !
Gjer kur, Kosovë e Çamëri,
ngarkuar në sup pragun e portës,
do lidhni djepet n’arrati
me meridianët e gjithë botës!?
Në ballë të kombit bërë theror
iu kthye bubullimë heshtja:
gjersa po vdesim orë për orë,
pas vdekjes s’gjëndet vetëm vdekja!
Në shkumën e ujvarës sate
që tundi kombin sot nga rrënja
partitë e shkrehura po zgjaten
të mbushin “bateritë” e rëna.
Mbi plagë të tua tejendanë,
zinxhir i zgjatur – thikë në shpinë,
nxin kontrabandë e shtetit amë
që lidhi Beograd – Athinë.
Tërë hijeshi mban zi për vdekjet,
për vajzat që t’i veshi zia…
(Atdheu – amë, nën këngët greke
feston aheng “Miss Albania”)!
Ti gjak virgjin i racës sonë,
në duel me çdo mbretëri:
sa vriteshe në Fushë-Kosovë
ringjalleshe në Çamëri.
Ti, më e denja e të parëve,
ti – më e hijëshmja në rritje,
me „Shqipëri“ në frymëmarje,
me bukuri në kryengritje.
Djepet – dafina mbi alarme,
dasmat – ylberë mes rrebeshit;
mbi kodrat, lulet e bajames
çelin pranë kokrave të breshërit.
Dardane mbirë prej legjendës,
rilind te shtat’ i lartë i bijve;
nga kumbonarja e xhubletës
të kumbon bronzi i lirive.
Sa ke ushqyer zogjtë e pulës,
mendon një këngë për shqiponjat.
Zhurmat e tankeve pranë udhës
shpejtojnë lindjet te lehonat.
Me besën në pëllëmbë të dorës,
dafinë e parë e Lirisë,
Flamuri në ballkon të Vlorës
armët e tua pati shtizë.
Ti i dhe botës Kostandinin,
Ti që ke nxjerrë Niketë Dardanin,
në ballë – me Hymn të Krishterimit,
nën këmbë, prangat e tiranit.

**Prill, 1998


Naganti i Isa Buletinit

Bene udhe te gjate 

te inglizi vinin
Ismail Qemali
Isa Boletini
.
Hynin dy shqiptare
brenda ne pallat
njeri luftetar
tjetri diplomat.

Shqiperi e tyre
kish halle e mjera
armet zoterinj
regull,rine te dera.

U ngrys luftetari
syte i shkrepen cike
lere diplomati
i tha me qerpike.

Dhe ua la tek dera
Isa Boletini
poshte nen brez,te vogles
syte i shkrepetinin.

Faqen vene te trupi
veshin vene te gjaku
je edhe per mua
thosh ajo se largu.

Hapat qete e qete
binin ne pallat
njeri luftetar
tjetri diplomat.

Here-here qerpiket
si gershere perplasnin
thua drite te huaj
syte nuk u qasnin.

Dhe tha lordi i madh
gjuhen duke zgjidhur
me humor te huaj
me nje gaz te hidhur.

Ja dhe carmatosur
zoterinj shqiptare
si kallkan i ngrire
ngriu fjal e pare.

Pa nagantit siper
brezit me si pritej
por nen brez e vogla
zu te hasharitej.

Mblidhte xixa zjarri
permbi trup te bukur
priste luftetarin
qe ti thoshte "duku".

Syte e diplomatit
zjarr te hidhur shkrepen
Isa Boletini
brrom nga brezi tjetren.

Brrom aty perpara
mu te lordi prane
"Madheri Shqiptarin
kurre s'e gjen pa arme".

Zbardhelloi sermaja
shkreptiu fildishi
...ndriten malet tona
andej larg,tek ishin.

Qelqe e shandane
dhane drite te lige
Ismail Qemali
qeshi nen qerpike.

Dhe naganti ulur
rrinte sic i duhej
dora nga i zoti
tyta nga ti duhej.

Nxinte tyte e vogel
brenda nxinin halle...
Shqiperi e vogel
ne tryeze te madhe.

Kosove Pranvere 1998

Porsi nga zeri i Perendive
u zgjua kontinenti plak
nga cili ankth i tragjedive
sot mbi Kosove kulloi kaq gjak.

Ne cilen kohe jeton keshtu
ky popull si mbi rrjedhe ujvare
femijte kaq shekuj qiellin blu
e shohin mbi helmetat sllave

Dhe digjen strehet e shtepive
nga tym i tyre u thinj Zoti
tek syr'i nxjere i nje femije
permbys po rokulliset globi

Bota u ngjeth nga ai gjak krimi
lideret tane pelegrine
lotet per ty nga mallengjimi
nxituan ti fshijne ne Athine

E tera zi mban zi per vdekjen
per foshnjat qe ti veshi zija
atdheu ame nen kenget greke
feston aheng...Miss Shqiperia.

Por mbi fantazmen e percarjes
fisnike dhe ne dite te zeze
ti perterin zene e te pareve

Para bustit te Selam Musait

Koha hedh paprere 
permbi festen tende
dimri- floke bore
vera -drite hene

Dhe te vijme te veshim
rreth duke t'u mbledhur
ndersa ti ne heshtje
ri ne bronx i derdhur

Eh gjithe kete bronx
valle ku ta gjeje
vete do ta shkrije
plumba do ta beje.

Ri... po nuk te rihet
ndaj te vijne mornica
...vrapi yt po endet
poshte nga Babica

Lugjesh ne ato nete
zbrite si veri
projektoret ndiqnin
sharkun tend te zi.

Flaka neper duar
me rembim te futej
gjalmi mbi dyfek
dridhej mos keputej.

Plumbat neper xhepe
(gjetur breg pas bregu)
me therime misri
hynin tek dyfeku

Dhe kercisnin eger
plumbat tane te ralle
se kish shpirto mosri
se desh gjak ne balle.

Malet neper mjegull
sa i zgjoi pushka
kafshateb e gojes
varen poshte mbi mushka.

Buke per lirine
moj kasolle te erta
dhe dridhen kapisrat
nga muskat e serta

"Biruni o burrani
hop...ti zeme se gjalli
dhembet nga urrejtja
krisnin posi atralli

Deti sa te pa
kur ne qafe dole
te thiri si nena
ti si djale i fole.

Dhe vertiti valet
sa te pa tek shtegu
te te mir tek gjiri
te te sill te bregu.

Vlora krahelidhur
c'vrull te dha te gjuri
Malua nga ballkoni
te tundte flamurin.

Ndaj ti si i dehur
rrugen poshte e more
po c'kish aq shume tela
c'kish aq shume llogore.

Plage me plage si lule
sec te doli gjaku
me te kuq flamuri
t'u qendis shajaku.

"Keshtu rencim,-fole
e c'vlen sa liria
lule Labi yne
Selam Salaria.

Plumbat bresherime
t'u permlodhen brenda
Leberit koke me koke
u ulen te kenga.

Si prush kenga jote
u digjte ne balle
ndersa ti mes kenges
erdhe prap i gjalle.

Prape ti i pari
zgjuar nga liria
o ti lule stralli
Selam Salaria.

Zilet e kemboret
heshten permbi pllaja
lugjet prape gjemimet
gatuanin ne maja.

Dhe sot rete nga mali
qe gjemimet sjellin
posi iso labe
vijne e te peshtjellin.

Ti ngul syte mes tyre
si mes luftetaresh
sikur ri mendohesh
c'kenge do tja maresh.

Buzet ti te kenga
ballin te liria
lule,Selam Labi
Selam Salaria.

Cdo tufan zberthyer
gjoksin ty ta gjeti
sharku si legjende
telave te mbeti.

E te vijme te busti
si ne prag te deres
po ti as duhanin
s'ke kohe te na dredhesh.

Duart i ke zene
-Cke ashtu ne duar?
gryke e nxehte e topit
ti ka perveluar.

Krahet me shajak
dredhur neper tyte
ahen neper hekur
sa te shkrepin syte.

...Ja keshtu ne bronx
ty te ka liria
Lule Selam Labi
Selam Salaria.

Permbi festen tende
qekur ti ke rene
Mali po derdh bore
fusha po derdh hene.

Dhe rri,gjoksin hapur
balle c'do furtune
Sharku si legjende
telave lekundet

Jemi te gjithe nje komb vellezer

Tek arkivoli yt vigan
qe drodhi kombin sot nga rrenja
partite e shkrehura po zgjaten
te mbushin baterite e rena.

Mbi arkivolin tend te madh
zinxhir i zgjatur-thike pas shpine
nxin kontabande e shtetit ame
qe lidhte Beograd-Athine.

Heronjte e rene ne vite thelle
kjo ore fati prane ti pruri
Azem Galica ka nxjere ballin
theret diku me ze Herkuli.

Leviz nje dege,zhurmon nje flete
e psheretin me ze te thate
Drenice,e bukura drenushe
tyj kush guxon te vret kaq gjate.

Zenel Gjoleka armet mori
theret tek ecen me furi
Kosove Laberia ime
udhen nje hap e kam tek ti.

Dhe At Gjergj Fishta tek kendon
per shkjaun shkja e fisin fis
me rapsodite e tij nen sqetull
del nga nje mriz hyn tek nje plis.

* * * * * * * * *
Ti qe ke lind Shen Kostandinin
Ti qe ke rrit Niket Dardanin
Ne balle me himn te Krishterimit
Nen kembe plaget e Tiranit.