Samstag, 14. März 2015
Agim Gjakova - Poezi të viteve të 50-ta
AUTOPORTRET
Ka ngja që malin ta rrahë breshni
E të mos duket,
Të jetë i mbuluem me hije
E të bajë ngrohtë,
Të fishkllojë erë e lagshtë
E të mos lëvizin gjethet,
Të bredhin egërsinat
E të këndojnë zogjtë,
Të shkundet nga furtuna
E të ketë paqë,
Të godasin gjithfarë “zotash”
E të qëndrojë si mali.
Prishtinë, 1959
DUHINË JA VODHE SHQIPONJËS NË FLUTURIM
Duhinë ja vodhe shqiponjës në fluturim,
Synin sqifterit,
Hapin kaprollit të Bjeshkëve në vrapim,
Ballin reve të mbledhuna përmbi mal,
Shpatullat pllajave të thikta pranverore
Dhe trupin ahut të shpatijeve;
Të thellë e pate dhimbjen, si Drini i mbledhun në grykë,
Të hapun zemrën, si fusha jote e rrafshtë,
Qëndrimin e forcën t’ariut të tmerrshëm në pyll,
Rrëmbimin e Ibrit, zemërimin e ortekut,
Durimin e thëllimit në ashtë;
Ndajnatëherë i vrazhdë edhe me nënëloken
Kur mbroje fijet që të lidhnin fort me tokën.
NATA NË QYTET
Nata ka ra në qytet
Dhe heshtja mbretnon gjithkund,
Vetëm n’anën e kazermave pa fund
Gërrop, gërrop këpucët me gozhdë bajnë në rrugë,
Asht roja që burgun ruen
E ndrrimin pret.
Në shtëpi zemra e nanës dridhet
Si toka prej këpucëve të randa me gozhdë
Që shkelin pa bërtimë dhimbje
Zemrën e tokës dhe zemrën e nanës
Matanë ku telat rrethojnë
Kanga vërshëllehet ngadalë
Si në thellësitë e varrit,
Matanë dera e burgut hapet
Bajonetat kalojnë,
Në terrin e natës dy hije rreshtojnë
Vallë ku shkojnë?!
Nën qiellin me re,
Nën qiellin pa hanë
Nën qiellin e nximë,
Dy fytyra të mundueme
Ku i çojnë?!
Ta dinte lumi do të ndalesh
Te pellgu i tmerrshëm zallesh
Te pellgu që po stërpikesh me gjak
E syni s’u bani tak!
Tue këndue në hapsinë
Dy krisma të thata u ndinë,
Dy flakë u dukën,
Dy trupa ranë,
Dy zane të thellë nga mundjet
U shuen me kangë.
Larg këceu vajza, i ndjeu, qau me lot,
Shkuli flokët, shqeu rrobat, por kot,
E në dhimbë u mendue e tha:
Me lot s’lahet gjak
Na do të marrim hak!
U ter nana n’kambë si thupra e thatë,
S’tha asnjë fjalë,
Po zemra i deshi, zemra e ngratë
Të kishte edhe nji djalë
Në luftë për me dalë.
Nata ka ra në qytet
Dhe heshtja mbretnon gjithkund,
Vetëm n’anën e kazermave pa fund
Gërrop, gërrop këpucët me gozhdë bajnë në rrugë,
Asht roja që burgun ruen
E ndrrimin pret.
TOKA JOTE –
PLAGË E MALLKUEME E POLITIKËS EVROPIANE
Toka jote,
Plagë e mallkueme e politikës evropiane
Për dheun tonë në këtë kontinent dallaveraxhi,
- Veja mendjen asaj të zeze plagë, o bir!
Toka jote
E gjanë jo me meridianë e paralele,
Por me ngrohtësinë e zemrës,
Meridianët i sjellë nji nga nji
Në boshtin e mendjes.
Toka jote
Pjellore se ka vlue gjaku,
Mullenjat kanë fluturue nëpër fushë
E kanë mëni të zezën, tradhtinë, të huejën, o bir!
Toka jote,
Nderbamë për miq e anmiq, të gjithë,
Kur fijonte bora përmbi kunorën e fushës,
Mokna të priste n’acar me nji palë duqë drith,
Murgjani s’hingllonte ma
Veç në kangët e tua
Netëve me histori të rralla.
Toka jote,
Jo mozaik perëndish, por njerëzish të gjallë.
MEDITACION I RINISË KOSOVARE
(Për festën e Nandorit)
Shko, o babë, në festë, shko,
Se mjaft e zbraze tanden,
Kambët të janë lodhë, trupi plakë e rrudhë,
Veshi të ka lanë, syni s’të kap për luftë,
Por zemra, ah, të hjek për shteg tingëllimi...
Shko, o babë, në festë, shko,
Ma len mue ta mbaj atë nur luftimi.
Hajt, o gjysh, ec ma shpejt në dasmën shqiptare,
Ma ven pak qeleshen mbi sy,
Se mbi te gjylja të rrëshqiti,
Ta nxiu tymi, flaka ta zharriti,
Ta shpoi plumbi, armiqtë i trembi, i theu,
Dhe u ba flamur i pasun i këtij dheu.
Shko dhe ti, oj nana ime, shko,
Në kokë ma ven shaminë e bardhë të dritës
Dhe buzëqeshju në mëngjes atyne maleve,
Se unë të përcjell me synin mprehë ndaj pritës,
Shpalos flamurin tim të mbështjellë në gji,
Që në majë valon kuq e zi për liri.
MONUMENTUM
Viti...? Cili të doni.
Këto janë gjithë vitet e mia.
Hapni zemrën time, o burra,
Prejeni me thikë dhe thajeni nga gjaku,
E kur të mbetet e zbrazun
Dhe gjaku të ketë vlue si gurra,
Soditni mbishkrimet e vjetra sa plaku,
Të ndeme në të kuqtë e saj:
“Ja sot, ja kurr duhet qëndrim!”
Hapni zemrën time, o burra,
Kulloni gjakun e shpejt valëvitës ndër dej
Dhe po të mbetet një pikë ujë,
Kalleni atë gjak, kalleni atë gjak, ej!
Digjeni si qymyrin nëpër furra!
Hapni zemrën time, o burra,
Rrëmbeni shkëndinë e fundit shkatrruese
Dhe hidheni fort e me vringëllimë,
E po të jetë shue nga coptimi,
Të ketë mbetë shterrë nga shkënditë,
Përplaseni atë me fuqi dërmuese
Do të shihni sa do të shkreptijë!
DY MIQTË
A ndjeve? Thonë turku ka ardhë
N’Beligrad asht shtrue n’qylym plot hijeshi
Me pretsednikun gju më gju ban fjalë
Gospogjet thonë: Oh, për mrekulli!
Ca fustane “Dior” do të presim na tani.
Dhe pretsedniku bisedon me pretsednikun:
- Me mija kosovarë a don t’i shes,
Se gjak po më duken këta të liq me i pa,
Po deshe të jap dhe pare, të jap nji thes,
Se na me paktin miq tash jemi ba.
- Oho! Për pare ar dhe të shtrenjtën “miqësi”,
Nji xhetëlmenski sporazum lidhim na tani,
Sa të duesh, me qinda mija kosovarë
Si turq dërgoji qysh nesër në Turqi.
E trashëm miqësin‘ e kralit, efendi,
Të dy kemi nji bos - paktin, Amerikën,
Ti dorën mue shpejt këtu me ma shtri.
-Amin! – të dy thirrën e me gaz bërtitën.
Kështu pretsedniku bisedon me pretsednikun
Gospogjet thonë: Sporazumi u mbrri
Oh, ca fustane “Dior” po i presim na tani!
Dhe popullit
Dajakun me ja vu, shpejt m’e zhbi,
Se kohët ndrruen për t’mbarë për mirësi,
Çdo kosovar me dalë tash në Turqi,
Atë që s’del të gjallë kam me e përbi.
RRUGICA E MSHEFUN
Letër për Turqi
Natën në qoshkun e rrugës, nën çati
Rrinim bashkë, Liri,
Edhe kur kish yj edhe kur kish hanë,
Zemra rrihte fort se të kisha pranë.
Por sot natën, nën çati, qoshku i rrugës asht i zbrazun,
Askush s’ka mbetë se ike ti,
Vetëm yjt më shikojnë në vetmi.
Por sonte qoshku i rrugës asht zbrazun
Se larg të çuen ty
E hana aty m’kundron pa zili.
1957
REFLEKTIM MENDIMESH
Lodhë, përgjumshëm, rraskapitun,
Me ballë hapun kur përpara iu dola,
Më ranë krahëve: “Ej, çfarë djali!”
Po jo nga gëzimi, as nga malli,
Po nga e liga aq të neveritun:
Buzëqesha, asgja nuk fola.
Ma vonë tue u endë më thanë:
“Mendo ma shumë për pare,
Do të jesh ma shumë i qetë!”
Atë natë mendova shumë
E paret i humba krejt.
“Asht e lëkurë të janë ba duert!”
M’i lëshuen këto fjalë përmbrapa,
Tue qeshë u ktheva, i kqyra
E kambët m’u dridhën si stapa.
Ma andej, nji plak i thyem
M’u gjegj lodhë nga vapa:
“Hajt biro, se këta janë të këcyem
E ata luftojnë për të thata !”
“Ç’iu desht me hy nëpër lakna !”
Pëshpëritën mandej ndër vedi
Dhe për të ditshëm, t’urtë u shitën
Nga unë që s’isha i kuptimit.
“Hajvan asht!” bërtitën
E m’erdhi me plasë prej idhnimit;
Së mbrami kush të shtyni a të shtini
Me t’i përvjelë mangët e këmishës
Natë pa natë, ditë pa ditë,
Çka fitove? Apo vetëm humbe!
“I marrë!” më thirrën.
Kur i kujtova
Lot m’u mbushën sytë.
E kahdo kështu pa fjalë mbeta,
Sa e idhtë që m’erdhi koha!
Po vështirë e paska jeta!
LISAT E OBORRIT TË SHKOLLËS
Lisat e oborrit të shkollës
janë përkulur në mendim
përroi këndon përmallshëm
çapkënllëkun tim
Çabrati kolovitet i lirë
vegimet flenë mu në breg
ku e kam vashën nëpër mjegull
apo ka zbritur në atë shteg
duart e kryqëzuara në gjoks
po më mbytin në det me trishtim.
PLOTË ME TMERR PLOTË ME TMERR
Plotë me tmerr plotë me tmerr
është zverdhur fytyra e këtij shekulli
jam kërrusur nën peshën e ajrit
me dëshirë që këndell vetëm vetminë
sa herë këpus lidhjet e frikshme me vdekjen
më fshehin nëpër korridore të pista
mbi det kam ndezur një qiri
t'u tregoj anijeve portin e furtunës
nuk po gjej tokë të ndriçueme
as det të errët.
Boegrad, 1956
ESHTRA TË PAVARROSUR
Pritja e gjatë ma breu mishin, trurin...
nervat e shkokëluara
humbën në thatënajën e zhbirueme
përfund detit
ma pinë të verbuemit e famës
thesarin e lëngshëm të syve
të fshehtat e fundit të detit
m’i shkapërderdhen në pluhur të verdhë ndotës
të pështjellimit politik
kur të vdes kam me tregue vetë
se ku të m'i varrosni eshtrat
në gurina të rrepta.
Gjakovë, 1956
PO E PRANOJ ZEMËRGJERË KËTË POSHTËRSI
Po e pranoj zemërgjerë
këtë poshtërsi
ofertë kur rëndohet përgjumshëm historia
fytyrëthatë gishtangrimë damarëmavi
më bërtasin politikanët
më qortojnë pehlivanët
më burgosin sharlatanët
më mavijojnë hajvanët
nuk kërkoj kompromis me detin.
Beograd, 1957
_____________
Përgatiti për "Ora shqiptare": Sylejman Aliu, shkrimtare
Politikë idiote me gjakun e heronjve
Këta janë 135 dëshmorët e kombit që nuk u njihet statusi i dëshmorit
Komisionit të Familjeve të Dëshmorëve të Kombit ka reaguar lidhur me anashkalimin e dëshmorëve të kombit të rënë gjatë viteve ’80-a apo më herët, të cilëve nuk iu njihet statusi i dëshmorit. Ky komision ka paralajmruar në qoftëse nuk do të shqyrtohet kërkesat e tyre do të organizojnë protestë dhe formimin e Shoqatës së Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, që përfshin të gjithë dëshmorët e periudhave të ndryshme.
“Komisioni i Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, seriozisht do të shqyrtojë mundësinë e organizimit të protestave dhe formimin e Shoqatës së Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, që përfshin të gjithë dëshmorët e periudhave të ndryshme.
Me indinjatë të thellë kundërshtojmë anashkalimin e dëshmorëve të kombit nga ana e Komisionit qeveritar për verifikim, i cili nuk ua njeh statusin e dëshmorit të kombit të rënëve të rënë në periudha dhe rrethana të ndryshme gjatë rezistencës kombëtare kundër Serbisë pushtuese. Dëshmorët e anashkaluar e që ranë para luftës çlirimtare në Kosovë, ishin pararendësit e Ushtrisë së lavdishme Çlirimtare të Kosovës, të kryekomandantit legjendar Adem Jashari, siç thotë edhe simboli dhe heroi i gjallë kombëtar Bacë Adem Demaçi. Prandaj, tingëllon paradoksale që edhe të rënëve gjatë viteve të mëhershme të mos iu njihet statusi i dëshmorit.
Në përvjetorin e 34 të demonstratave historike gjithë popullore të vitit 1981, të cilat ia dridhen themelet e shtetit diktatorial okupues dhe burgut të madh të shqiptarëve, e quajtur “Jugosllavi”, Komisioni i Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, seriozisht do të shqyrtojë mundësinë e organizimit të protestave, të cilat do të zgjasin deri në realizimin e kërkesave për njohjen e statusit zyrtar të dëshmorëve të rënë në fushën e nderit. Po ashtu do të shqyrtohet edhe formimi i Shoqatës së Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, e cila nuk do t’i ndajë dëshmorët në periudha dhe vite, por do të mbrojë të drejtat e të gjitha familjeve të dëshmorëve bijtë dhe bijat e të cilëve ranë në mbrojtje të atdheut dhe të çështjes kombëtare shqiptare kundër okupatorit fashist serb në të gjitha periudhat e historisë sonë sa të përgjakshme po aq të lavdishme.
Është pikërisht Ligji Nr. 04/L-054 PËR STATUSIN DHE TË DREJTAT E DËSHMORËVE, INVALIDËVE, VETERANËVE, PJESËTARËVE TË USHTRISË ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS, VIKTIMAVE CIVILE DHE FAMILJEVE TË TYRE, gjegjësisht neni 8 paragrafi 2 i këtij Ligji që thotë se: “Këto të drejta i realizojnë edhe të gjitha familjet e dëshmorëve të kombit, të rënë në forma të ndryshme për lirinë e vendit në periudha te ndryshme historike”. Prandaj është e habitshme se si Komisioni Qeveritar për Verifikim i ka lënë anash dëshmorët e kombit që ranë gjatë viteve ’80 dhe viteve tjera në ballafaqim me forcat policore-ushtarake serbo-çetnike”, thuhet në reagim e dërguar për media.
Ndërsa, më poshtë i keni listen e emrave të dëshmorëve të kombit, të rënë në periudha të ndryshme të rezistencës sonë kombëtare për çlirim dhe pavarësi kundër okupatorit serb, janë:
Emrat e dëshmorëve të kombit, të rënë në periudha të ndryshme të rezistencës sonë kombëtare për çlirim dhe pavarësi kundër okupatorit serb, janë:
1. Fazli Grajçevci, i vrarë më 1964 në burg
2. Shaban Shala, i vrarë më 1964 në burg
3. Murat Mehmeti, i vrarë në demonstratat e vitit 1968 në Prishtinë
4. Naser Hajrizi nga Prishtina, i vrarë në demonstratë në Prishtinë, më 1981
5. Asllan Pireva nga Prishtina, i vrarë në demonstratë në Prishtinë, më 1981
6. Sherif Frangu (i vrarë në demonstrata) në Ferizaj, më 1981
7. Riza Matoshi (i vrarë në demonstrata në Ferizaj, më 1981
8. Ruzhdi Hyseni (i vrarë më 1981)
9. Xhelal Maliqi (i vrarë më 1981)
10. Sali Abazi (i vrarë më 1981)
11. Salih Maloku (i vrarë më 1981)
12. Nesimi Dervish Dana (i vrarë më 1981, në Gjakovë)
13. Salih Zeka (i vrarë më 1981)
14. Jusuf Gërvalla, i vrarë me atentat, më 17 janar 1982, në Shtutgard
15. Bardhosh Gërvalla, i vrarë me atentat, më 17 janar 1982, në Shtutgard
16. Kadri Zeka, i vrarë me atentat, më 17 janar 1982, në Shtutgard
17. Rexhep Mala, i vrarë duke luftuar, në rrethim më 11 janar 1984
18. Nuhi Berisha, i vrarë duke luftuar, në rrethim më 11 janar 1984
19. Bajram Bahtiri, i vrarë duke luftuar, në rrethim më 8 shkurt 1984, Prishtinë
20. Xhemajli Blakaj, nga Istogu, i mbytur në torturë më 1987
21. Ismet Krasniqi, veprimtar dhe organizator i demonstratave që nga viti 1981, i vrarë në demonstratën e 27 marsit të vitit 1989, në Prishtinë
22. Afrim Zhitia, i vrarë duke luftuar në rrethim, më 2 nëntor 1989, Prishtinë
23. Fahri Fazliu, i vrarë duke luftuar, në rrethim, më 2 nëntor 1989, Prishtinë
24. Ali Ajeti, i vrarë duke luftuar, më 1989, në Shtedim të Besianës
25. Tahir Meha, 13 maj 1981, i vrarë duke luftuar, Prekaz i Ulët
26. Nebih Meha, 13 maj 1981, i vrarë duke luftuar, Prekaz i Ulët
27. Besim Latifi, nga fshati Pollatë, Besianë, i vrarë në rrethim më 1990
28. Skënder Monolli, nga fshati Pollatë, Besianë, vrarë në rrethim më 1990
29. Enver Hadri, i vrarë me atentat, më 25 shkurt 1990, në Bruksel
30. Tahir Lush Berisha (vrarë gjatë përpjekjes së armatosur më 1992, në Leshan të Pejës
31. Arim Abazi, i mbytur në torturë në burgun e Ferizajt
32. Zijah Shemsiu, i mbytur në burg
33. Xhemajli Berisha (31 vjeç), profesor, nga fshati Brestovc Rahovec, i mbytur në torturë në burg të Prizrenit
34. Nesimi Elshani (28 vjeç), student, Nagavc, Rahovec, vrarë më 27.01.1990, në Brestovc, Rahovec
35. Bedri Sokoli, vrarë në vitin 1989
36. Ylfete Humolli, 17 vjeçe, (e rënë në demonstratat, në Lupç i Ulët i Besianës, më 1990)
37. Agron Fetahu (23 vjeç), bujk fshati Celinë, Rahovec, vrarë më 27.01.1990, në Brestovc, Rahovec
38. Hilmi Krasniqi nga Hoça e Vogël, Rahovec, vrarë më 27.01.1990, në Brestovc, Rahovec
39. Halim Hoti nga Krusha e Madhe, Rahovec, vrarë më 27.01.1990, në Brestovc, Rahovec
40. Mehmet Ejupi (23 vjeç) fshati Sekiraçë, vrarë në Besianë
41. Agim Rashiti, (19 vjeç), Dragash, vrarë në Gjilan
42. Agim Kukleci (31 vjeç), punëtor, vrarë në Isniq, Deçan
43. Basri Ibrahimi, nga fshati Smirë, vrarë në Smirë, Viti
44. Xhymshit Ahmet Badallaj (24 vjeç), nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
45. Gjylbear Izet Badallaj (22 vjeç) bujk, nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
46. Hajrim Badallaj (10 vjeç), nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
47. Naim Qemajli, nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
48. Fatmir Hoxha, nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
49. Haki Pavataj, Decan
50. Zyle Gashi (23 vjeç), vrarë në Prishtinë
51. Mujë Berisha, nga fshati Maznik, vrarë në Maznik, Deçan
52. Ismet Qorraj (21 vjeç), punëtor, vrarë në Carrabreg, Deçan
53. Xhafer Qorraj, vrarë në Carrabreg, Deçan
54. Selman Haxhosaj, nga fshati Pobërxhë, vrarë në Deçan
55. Musa Gashi, nxënës, nga fshati Peçan, vrarë në Suharekë
56. Mirvete Avdiu, nxënëse, nga fshati Muzeqinë, vrarë në Shtime
57. Mustafë Veselaj (23 vjeç), nga fshati Peçan, vrarë në Suharekë
58. Hilmi Jashar Kajtazi (31 vjeç), teknik, nga fshati Vitak, vrarë në Mitrovicë
59. Bedri Sergjonaj (19 vjeç), nga fshati Kllodernicë, vrarë në Mitrovicë
60. Behram Saniçi, nga fshati Roshan, vrarë në Mitrovicë
61. Hakif Bislimi (24 vjeç), i papunë, nga fshati Koshtovë e Vllahisë, vrarë në Mitrovicë
62. Sali Hadërgjonaj (19 vjeç), nxënës, nga fshati Voksh, vrarë në Deçan
63. Selat Berisha (28 vjeç), punëtor, nga fshati Barilevë, vrarë në Prishtinë
64. Muharrem Kabashi (19 vjeç), i papunë, nga Dushanova, vrarë në Dushanovë, Prizren
65. Idriz Rrahmani (41 vjeç), vrarë në Gjilan
66. Rrahman Demaj, vrarë në Skenderaj
67. Bedri Hasanaj (21 vjeç), vrarë në Mitrovicë
68. Sevdat Xhafolli (25 vjeç), vrarë në Prishtinë
69. Shukrije Obërtinca (17 vjeçe), nxënëse, nga fshati Lismir, vrarë më 27 mars 1989 në Prishtinë
70. Nufret Gashi (40 vjeç), vrarë në Suharekë
71. Muhamet Imeri (19 vjeç), vrarë në Dushanovë, Prizren
72. Ibrahim Krasniqi, vrarë në Prishtinë
73. Ismet Curraj, vrarë në Carrabreg, Deçan
74. Xhafer Curraj, vrarë në Carrabreg, Deçan
75. Muhamet Bytyçi, nga fshati Dushanovë, vrarë në Dushanovë, Prizren
76. Bujar Haxhimusa (24 vjeç), vrarë në Mitrovicë
77. Riza Smajli, vrarë në Gjilan
78. Betim Shala (21 vjeç), student, nga fshati Nashec, vrarë në Prizren
79. Beqir Shimaniqi (41 vjeç), pensionist, nga fshati Roshan, vrarë në Mitrovicë
80. Ramadan Zeqiri (34 vjeç), punëtor, nga fshati Kopiliç i Epërm, vrarë në Mitrovicë
81. Istref Gashi (42 vjeç), punëtor, vrarë në Suharekë
82. Sakip Bislimi (33 vjeç), i papunë, fshati Koshtovë e Vllahisë, vrarë në Leposaviq
83. Afrim Bytyçi (14 vjeç), vrarë në Dushanovë, Prizren
84. Rrahman Sopa, Kaçanik, vrarë në Prishtinë
85. Shefki Sejdiu, Ferizaj, vrarë në Prishtinë
86. Shaip Bytyçi (30 vjeç), Dushanovë, vrarë në Dushanovë, Prizren
87. Ali Ajeti (30 vjeç), nga fshati Sveçël - Podujevë, vrarë në Mitrovicë
88. Xhemajl Krasniqi, demonstrues, i burgosur, vrarë në burg
89. Fatmir Hazir Ukaj (18 vjeç), Pejë
90. Agron Ukë Gashi, Celinë, Rahovec
91. Hilmi Rexhep Krasniqi (41 vjeç), Hoçë e Vogël
92. Halim Malush Hoti (29 vjeç), Krushë e Vogël, Rahovec
93. Nazim Qemal Elshani (28 vjeç), Nagavc
94. Reshat Ymeri (21 vjeç), Gjilan
95. Rexhep Aliu (43 vjeç), punëtor, Ferizaj
96. Bekim Ruzhdi Sejdiu (15 vjeç), Koshare, Ferizaj
97. Melit Kryeziu, Suharekë
98. Hysni Abdullah Mazrreku (15 vjeç), Bubavec, Malishevë
99. Ali Din Kryeziu (28 vjeç), Bubavec, Malishevë
100. Rexhep Selman Aliu,(36 vjeç), Bubavec, Malishevë
101. Sadik Malaj (23 vjeç), Stanovc i Poshtëm, Vushtrri
102. Sadri Maksuti (53 vjeç), Stanovc i Poshtëm, Vushtrri
103. Xhevat Hoxha (24 vjeç), Gjakovë
104. Fatmir Kërleshi (20 vjeç), Gjakovë
105. Qamil Morina, Logjë, Pejë
106. Fadil Nazmi Talla (25 vjeç), Podujevë
107. Ragip Brahim Hasanmetaj (23 vjeç), Strellc, Deçan
108. Islam Morina (38 vjeç), Topanicë, Kamenicë
109. Sylë Hazir Ukëmetaj (23 vjeç), Strellc i Epërm, Deçan
110. Nuhi Azemi (21 vjeç), Prelezi i Jerlive, Ferizaj
111. Xhevdet Breznica (22 vjeç), Magurë, Lypjan
112. Enver Morina (22 vjeç), Çikatovë e Vjetër, Drenas
113. Sahit Shala (25 vjeç), Krajkovë, Drenas
114. Gani Daci (22 vjeç), Nabërgjan, Pejë
115. Ali Hysevukaj (19 vjeç), Pejë
116. Ali Isë Zuka, Pejë
117. Nazmi Tefiku, Dubravë, Kaçanik
118. Sadri Shoshi, Istog
119. Samedin Bylykbashi, Prishtinë
120. Agron Fetahu (23 vjeç), bujk, Rahovec
121. Milazim Karaxha, Çikatovë, Drenas
122. Smajl Lladrovci, Gllanasellë, Drenas
123. Xhavit Lladrovci, Gllanasellë, Drenas
124. Shani Morina, Drenas
125. Bahtijar Gashi (52 vjeç), Prizren, mbytur në Gjilan
126. Sylë Ukë Haxhaj (46 vjeç), Carrabreg, Deçan
127. Haziz Shora, Kaçanik
128. Qazim Shoshi, Istog
129. Ali Tafa, Shtime
130. Vehbi Shesholli, profesor, Zveçan, Mitrovicë
131. Rasim Sheqer Mulliqi, profesor, Beleg, Deçan
132. Osman Vokshi (66 vjeç), Pejë
133. Osë Muqaj
134. Ragip Hasanmetaj (23 vjeç), fshati Strellc i Epërm, Deçan, vrarë më 31.01.1990
135. Hasan Ramadani, nga Albaniku (ish-Shajkoc – Besianë), i vrarë në luftim,1994.
Në listë mungojnë ushtarët e vrarë gjatë shërbimit ushtarak në ish-armatën e ashtuquajtur popullore jugosllave.
“Nëse eventualisht ka mbetur ndonjë dëshmor jashtë kësaj liste, Komisioni paraprakisht u kërkon falje familjeve të tyre, dhe njëkohësisht luten familjet e tyre të na ofrojnë shënimet për ta”, thuhet në reagim./A.M
_____________
Huazuar nga standardi.eu
Komisionit të Familjeve të Dëshmorëve të Kombit ka reaguar lidhur me anashkalimin e dëshmorëve të kombit të rënë gjatë viteve ’80-a apo më herët, të cilëve nuk iu njihet statusi i dëshmorit. Ky komision ka paralajmruar në qoftëse nuk do të shqyrtohet kërkesat e tyre do të organizojnë protestë dhe formimin e Shoqatës së Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, që përfshin të gjithë dëshmorët e periudhave të ndryshme.
“Komisioni i Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, seriozisht do të shqyrtojë mundësinë e organizimit të protestave dhe formimin e Shoqatës së Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, që përfshin të gjithë dëshmorët e periudhave të ndryshme.
Në përvjetorin e 34 të demonstratave historike gjithë popullore të vitit 1981, të cilat ia dridhen themelet e shtetit diktatorial okupues dhe burgut të madh të shqiptarëve, e quajtur “Jugosllavi”, Komisioni i Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, seriozisht do të shqyrtojë mundësinë e organizimit të protestave, të cilat do të zgjasin deri në realizimin e kërkesave për njohjen e statusit zyrtar të dëshmorëve të rënë në fushën e nderit. Po ashtu do të shqyrtohet edhe formimi i Shoqatës së Familjeve të Dëshmorëve të Kombit, e cila nuk do t’i ndajë dëshmorët në periudha dhe vite, por do të mbrojë të drejtat e të gjitha familjeve të dëshmorëve bijtë dhe bijat e të cilëve ranë në mbrojtje të atdheut dhe të çështjes kombëtare shqiptare kundër okupatorit fashist serb në të gjitha periudhat e historisë sonë sa të përgjakshme po aq të lavdishme.
Është pikërisht Ligji Nr. 04/L-054 PËR STATUSIN DHE TË DREJTAT E DËSHMORËVE, INVALIDËVE, VETERANËVE, PJESËTARËVE TË USHTRISË ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS, VIKTIMAVE CIVILE DHE FAMILJEVE TË TYRE, gjegjësisht neni 8 paragrafi 2 i këtij Ligji që thotë se: “Këto të drejta i realizojnë edhe të gjitha familjet e dëshmorëve të kombit, të rënë në forma të ndryshme për lirinë e vendit në periudha te ndryshme historike”. Prandaj është e habitshme se si Komisioni Qeveritar për Verifikim i ka lënë anash dëshmorët e kombit që ranë gjatë viteve ’80 dhe viteve tjera në ballafaqim me forcat policore-ushtarake serbo-çetnike”, thuhet në reagim e dërguar për media.
Ndërsa, më poshtë i keni listen e emrave të dëshmorëve të kombit, të rënë në periudha të ndryshme të rezistencës sonë kombëtare për çlirim dhe pavarësi kundër okupatorit serb, janë:
Emrat e dëshmorëve të kombit, të rënë në periudha të ndryshme të rezistencës sonë kombëtare për çlirim dhe pavarësi kundër okupatorit serb, janë:
1. Fazli Grajçevci, i vrarë më 1964 në burg
2. Shaban Shala, i vrarë më 1964 në burg
3. Murat Mehmeti, i vrarë në demonstratat e vitit 1968 në Prishtinë
4. Naser Hajrizi nga Prishtina, i vrarë në demonstratë në Prishtinë, më 1981
5. Asllan Pireva nga Prishtina, i vrarë në demonstratë në Prishtinë, më 1981
6. Sherif Frangu (i vrarë në demonstrata) në Ferizaj, më 1981
7. Riza Matoshi (i vrarë në demonstrata në Ferizaj, më 1981
8. Ruzhdi Hyseni (i vrarë më 1981)
9. Xhelal Maliqi (i vrarë më 1981)
10. Sali Abazi (i vrarë më 1981)
11. Salih Maloku (i vrarë më 1981)
12. Nesimi Dervish Dana (i vrarë më 1981, në Gjakovë)
13. Salih Zeka (i vrarë më 1981)
14. Jusuf Gërvalla, i vrarë me atentat, më 17 janar 1982, në Shtutgard
15. Bardhosh Gërvalla, i vrarë me atentat, më 17 janar 1982, në Shtutgard
16. Kadri Zeka, i vrarë me atentat, më 17 janar 1982, në Shtutgard
17. Rexhep Mala, i vrarë duke luftuar, në rrethim më 11 janar 1984
18. Nuhi Berisha, i vrarë duke luftuar, në rrethim më 11 janar 1984
19. Bajram Bahtiri, i vrarë duke luftuar, në rrethim më 8 shkurt 1984, Prishtinë
20. Xhemajli Blakaj, nga Istogu, i mbytur në torturë më 1987
21. Ismet Krasniqi, veprimtar dhe organizator i demonstratave që nga viti 1981, i vrarë në demonstratën e 27 marsit të vitit 1989, në Prishtinë
22. Afrim Zhitia, i vrarë duke luftuar në rrethim, më 2 nëntor 1989, Prishtinë
23. Fahri Fazliu, i vrarë duke luftuar, në rrethim, më 2 nëntor 1989, Prishtinë
24. Ali Ajeti, i vrarë duke luftuar, më 1989, në Shtedim të Besianës
25. Tahir Meha, 13 maj 1981, i vrarë duke luftuar, Prekaz i Ulët
26. Nebih Meha, 13 maj 1981, i vrarë duke luftuar, Prekaz i Ulët
27. Besim Latifi, nga fshati Pollatë, Besianë, i vrarë në rrethim më 1990
28. Skënder Monolli, nga fshati Pollatë, Besianë, vrarë në rrethim më 1990
29. Enver Hadri, i vrarë me atentat, më 25 shkurt 1990, në Bruksel
30. Tahir Lush Berisha (vrarë gjatë përpjekjes së armatosur më 1992, në Leshan të Pejës
31. Arim Abazi, i mbytur në torturë në burgun e Ferizajt
32. Zijah Shemsiu, i mbytur në burg
33. Xhemajli Berisha (31 vjeç), profesor, nga fshati Brestovc Rahovec, i mbytur në torturë në burg të Prizrenit
34. Nesimi Elshani (28 vjeç), student, Nagavc, Rahovec, vrarë më 27.01.1990, në Brestovc, Rahovec
35. Bedri Sokoli, vrarë në vitin 1989
36. Ylfete Humolli, 17 vjeçe, (e rënë në demonstratat, në Lupç i Ulët i Besianës, më 1990)
37. Agron Fetahu (23 vjeç), bujk fshati Celinë, Rahovec, vrarë më 27.01.1990, në Brestovc, Rahovec
38. Hilmi Krasniqi nga Hoça e Vogël, Rahovec, vrarë më 27.01.1990, në Brestovc, Rahovec
39. Halim Hoti nga Krusha e Madhe, Rahovec, vrarë më 27.01.1990, në Brestovc, Rahovec
40. Mehmet Ejupi (23 vjeç) fshati Sekiraçë, vrarë në Besianë
41. Agim Rashiti, (19 vjeç), Dragash, vrarë në Gjilan
42. Agim Kukleci (31 vjeç), punëtor, vrarë në Isniq, Deçan
43. Basri Ibrahimi, nga fshati Smirë, vrarë në Smirë, Viti
44. Xhymshit Ahmet Badallaj (24 vjeç), nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
45. Gjylbear Izet Badallaj (22 vjeç) bujk, nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
46. Hajrim Badallaj (10 vjeç), nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
47. Naim Qemajli, nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
48. Fatmir Hoxha, nga fshati Zhur, vrarë në Zhur, Prizren
49. Haki Pavataj, Decan
50. Zyle Gashi (23 vjeç), vrarë në Prishtinë
51. Mujë Berisha, nga fshati Maznik, vrarë në Maznik, Deçan
52. Ismet Qorraj (21 vjeç), punëtor, vrarë në Carrabreg, Deçan
53. Xhafer Qorraj, vrarë në Carrabreg, Deçan
54. Selman Haxhosaj, nga fshati Pobërxhë, vrarë në Deçan
55. Musa Gashi, nxënës, nga fshati Peçan, vrarë në Suharekë
56. Mirvete Avdiu, nxënëse, nga fshati Muzeqinë, vrarë në Shtime
57. Mustafë Veselaj (23 vjeç), nga fshati Peçan, vrarë në Suharekë
58. Hilmi Jashar Kajtazi (31 vjeç), teknik, nga fshati Vitak, vrarë në Mitrovicë
59. Bedri Sergjonaj (19 vjeç), nga fshati Kllodernicë, vrarë në Mitrovicë
60. Behram Saniçi, nga fshati Roshan, vrarë në Mitrovicë
61. Hakif Bislimi (24 vjeç), i papunë, nga fshati Koshtovë e Vllahisë, vrarë në Mitrovicë
62. Sali Hadërgjonaj (19 vjeç), nxënës, nga fshati Voksh, vrarë në Deçan
63. Selat Berisha (28 vjeç), punëtor, nga fshati Barilevë, vrarë në Prishtinë
64. Muharrem Kabashi (19 vjeç), i papunë, nga Dushanova, vrarë në Dushanovë, Prizren
65. Idriz Rrahmani (41 vjeç), vrarë në Gjilan
66. Rrahman Demaj, vrarë në Skenderaj
67. Bedri Hasanaj (21 vjeç), vrarë në Mitrovicë
68. Sevdat Xhafolli (25 vjeç), vrarë në Prishtinë
69. Shukrije Obërtinca (17 vjeçe), nxënëse, nga fshati Lismir, vrarë më 27 mars 1989 në Prishtinë
70. Nufret Gashi (40 vjeç), vrarë në Suharekë
71. Muhamet Imeri (19 vjeç), vrarë në Dushanovë, Prizren
72. Ibrahim Krasniqi, vrarë në Prishtinë
73. Ismet Curraj, vrarë në Carrabreg, Deçan
74. Xhafer Curraj, vrarë në Carrabreg, Deçan
75. Muhamet Bytyçi, nga fshati Dushanovë, vrarë në Dushanovë, Prizren
76. Bujar Haxhimusa (24 vjeç), vrarë në Mitrovicë
77. Riza Smajli, vrarë në Gjilan
78. Betim Shala (21 vjeç), student, nga fshati Nashec, vrarë në Prizren
79. Beqir Shimaniqi (41 vjeç), pensionist, nga fshati Roshan, vrarë në Mitrovicë
80. Ramadan Zeqiri (34 vjeç), punëtor, nga fshati Kopiliç i Epërm, vrarë në Mitrovicë
81. Istref Gashi (42 vjeç), punëtor, vrarë në Suharekë
82. Sakip Bislimi (33 vjeç), i papunë, fshati Koshtovë e Vllahisë, vrarë në Leposaviq
83. Afrim Bytyçi (14 vjeç), vrarë në Dushanovë, Prizren
84. Rrahman Sopa, Kaçanik, vrarë në Prishtinë
85. Shefki Sejdiu, Ferizaj, vrarë në Prishtinë
86. Shaip Bytyçi (30 vjeç), Dushanovë, vrarë në Dushanovë, Prizren
87. Ali Ajeti (30 vjeç), nga fshati Sveçël - Podujevë, vrarë në Mitrovicë
88. Xhemajl Krasniqi, demonstrues, i burgosur, vrarë në burg
89. Fatmir Hazir Ukaj (18 vjeç), Pejë
90. Agron Ukë Gashi, Celinë, Rahovec
91. Hilmi Rexhep Krasniqi (41 vjeç), Hoçë e Vogël
92. Halim Malush Hoti (29 vjeç), Krushë e Vogël, Rahovec
93. Nazim Qemal Elshani (28 vjeç), Nagavc
94. Reshat Ymeri (21 vjeç), Gjilan
95. Rexhep Aliu (43 vjeç), punëtor, Ferizaj
96. Bekim Ruzhdi Sejdiu (15 vjeç), Koshare, Ferizaj
97. Melit Kryeziu, Suharekë
98. Hysni Abdullah Mazrreku (15 vjeç), Bubavec, Malishevë
99. Ali Din Kryeziu (28 vjeç), Bubavec, Malishevë
100. Rexhep Selman Aliu,(36 vjeç), Bubavec, Malishevë
101. Sadik Malaj (23 vjeç), Stanovc i Poshtëm, Vushtrri
102. Sadri Maksuti (53 vjeç), Stanovc i Poshtëm, Vushtrri
103. Xhevat Hoxha (24 vjeç), Gjakovë
104. Fatmir Kërleshi (20 vjeç), Gjakovë
105. Qamil Morina, Logjë, Pejë
106. Fadil Nazmi Talla (25 vjeç), Podujevë
107. Ragip Brahim Hasanmetaj (23 vjeç), Strellc, Deçan
108. Islam Morina (38 vjeç), Topanicë, Kamenicë
109. Sylë Hazir Ukëmetaj (23 vjeç), Strellc i Epërm, Deçan
110. Nuhi Azemi (21 vjeç), Prelezi i Jerlive, Ferizaj
111. Xhevdet Breznica (22 vjeç), Magurë, Lypjan
112. Enver Morina (22 vjeç), Çikatovë e Vjetër, Drenas
113. Sahit Shala (25 vjeç), Krajkovë, Drenas
114. Gani Daci (22 vjeç), Nabërgjan, Pejë
115. Ali Hysevukaj (19 vjeç), Pejë
116. Ali Isë Zuka, Pejë
117. Nazmi Tefiku, Dubravë, Kaçanik
118. Sadri Shoshi, Istog
119. Samedin Bylykbashi, Prishtinë
120. Agron Fetahu (23 vjeç), bujk, Rahovec
121. Milazim Karaxha, Çikatovë, Drenas
122. Smajl Lladrovci, Gllanasellë, Drenas
123. Xhavit Lladrovci, Gllanasellë, Drenas
124. Shani Morina, Drenas
125. Bahtijar Gashi (52 vjeç), Prizren, mbytur në Gjilan
126. Sylë Ukë Haxhaj (46 vjeç), Carrabreg, Deçan
127. Haziz Shora, Kaçanik
128. Qazim Shoshi, Istog
129. Ali Tafa, Shtime
130. Vehbi Shesholli, profesor, Zveçan, Mitrovicë
131. Rasim Sheqer Mulliqi, profesor, Beleg, Deçan
132. Osman Vokshi (66 vjeç), Pejë
133. Osë Muqaj
134. Ragip Hasanmetaj (23 vjeç), fshati Strellc i Epërm, Deçan, vrarë më 31.01.1990
135. Hasan Ramadani, nga Albaniku (ish-Shajkoc – Besianë), i vrarë në luftim,1994.
Në listë mungojnë ushtarët e vrarë gjatë shërbimit ushtarak në ish-armatën e ashtuquajtur popullore jugosllave.
“Nëse eventualisht ka mbetur ndonjë dëshmor jashtë kësaj liste, Komisioni paraprakisht u kërkon falje familjeve të tyre, dhe njëkohësisht luten familjet e tyre të na ofrojnë shënimet për ta”, thuhet në reagim./A.M
_____________
Huazuar nga standardi.eu
Donnerstag, 12. März 2015
Qerim Ujkani
(1937 - 2015)
Qerim Ujkani (Selimaj) u lind më 1937 në Pejë. Shkollën fillore dhe të mesme i kreu në vendlindje, kurse në Beograd studioi shkencat juridike.
Ishte njëri nga redaktorët më të spikatur të emisioneve letrare nga proza dhe poezia në Radio Prishtinën e dikurshme. Ka shkruar poezi dhe prozë si dhe është marrë me përkthime letrare nga serbokroatishtja në gjuhën shqipe. Ka botuar mbi 20 libra me poezi dhe prozë. Ka përkthyer shumë poetë dhe prozatorë jugosllavë dhe botërorë nga serbokroatishtja.
Është prezantuar në antologjitë dhe panoramën e poezisë bashkëkohore shqiptare në gjuhën shqipe, serbokroate dhe disa gjuhë botërore, ndër të cilat në italisht, spanjisht, frëngjisht, polonisht, anglisht etj. Ndërsa në kuadër të "Letërsia e shekujve", vëllimi XXXIII, Milano, u prezantua në mesin e 15 poetëve shqiptar të të gjitha kohërave. Zgjedhja dhe përkthimi italisht, Namik Resuli.
Qerim Ujkani vdiq në Prishtinë në moshën 78 vjeçare, më 12 mars 2015.
Titujt e veprave
Në gjuhën serbokroate ka botuar:
Nga serbokroatishtja ka përkthyer:
Dy poezi nga Qerim Ujkani
POPULLI I DI TË GJITHA
I
Populli i di të gjitha di të flasë di të heshtë
Kur flet
Gurëve të varrezave u hyn shpirti dhe lëvizin
Midis flamujsh dhe rrëmetesh
Ushtojnë sheshet
Bien daullet
Të nisurave iu shfaqen fundet
Sundimtarët janë të qetë
Kur hesht
Si gryka malesh kapërdin rrufetë
Mes dhëmbësh kërcëlluar i shkrepëtijnë vetëtimat
Gjëmimet i ndrydh në vete
U thotë fjalë të urta i qetëson
Durimin e vet e krahason me të malit me borë
Sundimtarët s'i merr gjumi
Populli i di të gjitha di të flasë di të heshtë
II
Populli i di të gjitha di të jetojë di të vdesë
Herët në mëngjes
Hukat duart të mos i bjerë përthonjsh nis punën
Te kroi te shelgu pret të bukurën belkëputurën
Bën dasmë gëzimin e ndan me të gjithë
Shtëpinë e mbush me fëmijë
Brez më brez
Shpie kujtimin
E shkon në luftë
Thirrja për liri të atdheut i hyn drejt në histori
Me vete merr armën trastën këngën
E s'pritet e s'ndalet
Veçse në fitore dhe përmendore
Liria s'pret
Duhet për çdo çast
Populli i di të gjitha di të jetojë di të vdesë
III
Populli i di të gjitha di kë ka mik kë armik
Hap derën e shtëpisë
Ndez zjarrin shtron sofrën
E në sofër bukë kripë e zemër
Kurrë s'e provon në ditë të mira
E ruan për ditë të vështirë
Ia mban besën
Ai e di se edhe uji fle po armiku s'fle
S'ia harron shprehinë e vjetër
Shpatë e zinxhirë farkon për të
Njësoj shikon prapa si përpara
Rreziku që i bie ndesh është një herë rrezik
Rreziku prapa shpine dy herë
Populli i di të gjitha e di kë ka mik kë armik
IV
Populli i di të gjitha e di kë ka cub kë hero
Në një mijë ngjyra
Të lyhet e të ngjyhet
Në një mijë fytyra
Të shtiret
Ai cubin e njeh
E hedh në pleh
Në përmendore që ligjëron historinë në shesh
E vendos heroin e vet
Në këngë trimërore
Në metafora
Në fjalë të urtë në konak
E në gjak përjetë
Populli i di të gjitha e di kë ka cub kë hero
1989
GJUHA MARTIRE
Copë- copë ranë hartat e tua të vjetra
Plot me kulla syfrangji kah bota
Po ndër to ti ishe e forta.
Dhe nuk re kurrë.
Me fjalët e tua rrufe godite papushuar
Grushtin e ngrite lart klithe gjithë zë
Nuk bie
Dhe kur nuk bie unë
Nuk bie asgjë.
E lumja ti moj gjuhë martire
Qerim Ujkani (Selimaj) u lind më 1937 në Pejë. Shkollën fillore dhe të mesme i kreu në vendlindje, kurse në Beograd studioi shkencat juridike.
Ishte njëri nga redaktorët më të spikatur të emisioneve letrare nga proza dhe poezia në Radio Prishtinën e dikurshme. Ka shkruar poezi dhe prozë si dhe është marrë me përkthime letrare nga serbokroatishtja në gjuhën shqipe. Ka botuar mbi 20 libra me poezi dhe prozë. Ka përkthyer shumë poetë dhe prozatorë jugosllavë dhe botërorë nga serbokroatishtja.
Është prezantuar në antologjitë dhe panoramën e poezisë bashkëkohore shqiptare në gjuhën shqipe, serbokroate dhe disa gjuhë botërore, ndër të cilat në italisht, spanjisht, frëngjisht, polonisht, anglisht etj. Ndërsa në kuadër të "Letërsia e shekujve", vëllimi XXXIII, Milano, u prezantua në mesin e 15 poetëve shqiptar të të gjitha kohërave. Zgjedhja dhe përkthimi italisht, Namik Resuli.
Qerim Ujkani vdiq në Prishtinë në moshën 78 vjeçare, më 12 mars 2015.
Titujt e veprave
- Hullinat - 1963,
- Përralla e votrës - 1964,
- Tingujt e vendlindjes (vjersha për fëmijë) - 1967;
- Deti ose poema e shqetësueme, "Rilindja" 1968;
- Pagëzime, "Rilindja" 1969;
- Antisonete, "Rilindja" 1972;
- Pasthirmë, "Rilindja" 1974 e ribotuar më 1981;
- Lartësi toke, "Rilindja" 1979;
- Gjaku im (vjersha të zgjedhura) "Naim Frashëri", Tiranë 1980;
- Hije e këputur, "Rilindja", 1982,
- Dielli që po e krijoj (vjersha të zgjedhura - zgjedhja dhe parathënia, Hysni Hoxha), "Rilindja", Prishtinë, 1983;
- Përrallë erërave, "Rilindja", Prishtinë 1986;
- Mesjetarë të përjetshëm, "Rozafa", Prishtinë, 1977;
- Kthimi i ushtarit në shtëpi, "Rozafa", Prishtinë 1997;
- Mëkatet e errësirës, Lidhja e shkrimtarëve e Kosovës, Prishtinë, 1997;
- Malli i atdheut, (Antologji e poezisë shqipe me temën e mërgimit, koautor me I. Prokshin) Shoqata për kthimin e të Shpërngulurve në trojet e veta, "Dukagjini", Pejë, 1995;
- Elegji mëngjesore, "Nositi" Prishtinë, 2009,
- Qyteti i zi, Prishtinë, 2011.
Në gjuhën serbokroate ka botuar:
- Krstenja (Pagëzimet) vjersha të zgjedhura, "Jedinstvo", Prishtinë, 1975;
- Dolazak u jedan grad (Ardhja në një qytet), vjersha të zgjedhura, parathënia dhe përkthimi i Hasan Mekulit, Veselin Maslesa, Sarajevë, 1980.
Nga serbokroatishtja ka përkthyer:
- Gurë dhe ëndrra, vjersha të zgjedhura të Jure Kashtellanit, "Rilindja", 1977;
- Ujëvara, vjersha të zgjedhura të Dobrisha Cesariqit, "Rilindja", 1979;
- Çështje të romanit (bashkë me M. Kërnjën), "Rilindja", 1980.
Dy poezi nga Qerim Ujkani
POPULLI I DI TË GJITHA
I
Populli i di të gjitha di të flasë di të heshtë
Kur flet
Gurëve të varrezave u hyn shpirti dhe lëvizin
Midis flamujsh dhe rrëmetesh
Ushtojnë sheshet
Bien daullet
Të nisurave iu shfaqen fundet
Sundimtarët janë të qetë
Kur hesht
Si gryka malesh kapërdin rrufetë
Mes dhëmbësh kërcëlluar i shkrepëtijnë vetëtimat
Gjëmimet i ndrydh në vete
U thotë fjalë të urta i qetëson
Durimin e vet e krahason me të malit me borë
Sundimtarët s'i merr gjumi
Populli i di të gjitha di të flasë di të heshtë
II
Populli i di të gjitha di të jetojë di të vdesë
Herët në mëngjes
Hukat duart të mos i bjerë përthonjsh nis punën
Te kroi te shelgu pret të bukurën belkëputurën
Bën dasmë gëzimin e ndan me të gjithë
Shtëpinë e mbush me fëmijë
Brez më brez
Shpie kujtimin
E shkon në luftë
Thirrja për liri të atdheut i hyn drejt në histori
Me vete merr armën trastën këngën
E s'pritet e s'ndalet
Veçse në fitore dhe përmendore
Liria s'pret
Duhet për çdo çast
Populli i di të gjitha di të jetojë di të vdesë
III
Populli i di të gjitha di kë ka mik kë armik
Hap derën e shtëpisë
Ndez zjarrin shtron sofrën
E në sofër bukë kripë e zemër
Kurrë s'e provon në ditë të mira
E ruan për ditë të vështirë
Ia mban besën
Ai e di se edhe uji fle po armiku s'fle
S'ia harron shprehinë e vjetër
Shpatë e zinxhirë farkon për të
Njësoj shikon prapa si përpara
Rreziku që i bie ndesh është një herë rrezik
Rreziku prapa shpine dy herë
Populli i di të gjitha e di kë ka mik kë armik
IV
Populli i di të gjitha e di kë ka cub kë hero
Në një mijë ngjyra
Të lyhet e të ngjyhet
Në një mijë fytyra
Të shtiret
Ai cubin e njeh
E hedh në pleh
Në përmendore që ligjëron historinë në shesh
E vendos heroin e vet
Në këngë trimërore
Në metafora
Në fjalë të urtë në konak
E në gjak përjetë
Populli i di të gjitha e di kë ka cub kë hero
1989
GJUHA MARTIRE
Copë- copë ranë hartat e tua të vjetra
Plot me kulla syfrangji kah bota
Po ndër to ti ishe e forta.
Dhe nuk re kurrë.
Me fjalët e tua rrufe godite papushuar
Grushtin e ngrite lart klithe gjithë zë
Nuk bie
Dhe kur nuk bie unë
Nuk bie asgjë.
E lumja ti moj gjuhë martire
Mittwoch, 11. März 2015
Këngë popullore dasme nga Hani i Elezit me rrethinë
Nga Fadil Curri
Këto këngë popullore dasme nga Hani i Elezit me rrethinë po publikohen për herë të parë në saje të punës me të rinjtë e të rejat e kësaj ane, të cilët e të cilat i falenderoj që ndihmuan të mos “vdesin” këto vlera foklorike. Janë me dhjetëra, por këtë herë po i sjell disa prej tyre, me shpresë se do të informojnë e argëtojnë dashamirët e këngës lirike popullore.
Si do të vëreni, janë këngë dasme për nusen e dhëndrrin, për mësitin(shkuesin), do të hasni ironi e përqeshje, (vetë)lëvdatë e thumbim, deri në mallëkime pse pengohet ose vonohet kurorëzimi i dashurisë. Ndonëse ende nuk i kam përpunuar sipas standardeve fokloristike, mendoj se si zonë e paprekur në këtë fushë, Hani i Elezit, meriton të përbotësohen këto krijime gojore. Do të kujtoheni edhe në motërzimet(variantet) e tyre nëpër anë tjera shqiptare.
Këngët e dasmës, si kudo nëpër poezinë popullore, janë këngë grash, pra që këndohen nga bijat, kushërirat e farefisi i të zotit të dasmës. Përcillen kryesisht me defe e me shuplaka, kanë metrikën e tyre poetike të rrokjes, ritmit e të rimës së vargut. Këndohen edhe në vallëzim e sipër. Do të kemi edhe këngë nga lagja Bardhi e Bllacës së Shkupit, që edhe foklorikisht është e lidhur me Hanin e Elezit për shkak të afrisë territoriale, farefisnore e dialektologjike, si me asnjë venbanim tjetër. Herë pas here do të sjell edhe këngë tjera, sapo t’ua jap “dorën” e parë të përpunimit. Kalofshi këndshëm, foklorikisht!
***
NAV KA HUNGJ NANA PËRMI GURI
Nav ka hungj nana përmi guri,
Pe kan çikën qi po shkon te burri.
-Mos e kaj çikën qi po ven te na,
Po kaje çikën çetër qi po t’ hik najka.
KUR E PASHË ÇIKËN
Ooo, kur e pashë, oj nanë, o çikën te shkolla,
Ooo, ja e mura, oj nanë, ja desh u tranova!
Ooo, kur e pashë oj nanë, at çikën n’ qitet,
Ooo, ja e mura, oj nanë, o ja m’ lan ment!
OJ LULIJE KINA ME TA HUNGJ KRIET
Ki ardhën te na, oj Sarë, hajna buk e mish.
Kina me ta hungj kriet, oj Sarë, me çekiq.
Ki ardhën te na, oj Sarë, hajna bukë e mjalt,
Kina me ta hungj, oj Sarë, at kriet e nalt.
KANGË PËR SARËN
Ina motra kallabllëk
Kjo Sara na ban rahat.
Ina motra shtat a tet,
Kjo Sara na ban hizmet.
Ina kushrina shum
Për Ametin bajna lum.
A na thu, oj nana nusës “mir se kina ardh”!
Na ka çu Amet-aga Sarën me e marrë.
Sara te na se te na, e jona e jona,
O n’ Shkup me shku Sarën s’e lajna.
SHQIPRIM-AGA I PARI
Te livadhi nër ni hije,
Agje rrishin gjemt e ri-e.
Cëlli ishte ma i pari?
Ishte Shqiprim-aga, sugari.
O Shqiprim me setre, me setre,
Krejt u martun veç ti mete.
A t’ than o Shqiprim, o Shqiprim vlla,
Se nusja jote a ma e mira n’ mahall.
Plot me illzi, plot me illzi, nav ka mush havaja.
Shqiprim agën e lulijen i ka mlu sevdaja.
Plot me ujë, o plot me ujë na u ka mushën deti,
Shqiprim-agën e lulijen i ka rrit vullneti.
A na thue, oj gjishe, mir se po vini,
Na ka çue Shqiprim-aga lulijen t’ ma bini.
UJË PËR KISMET
Qiti ujë NN, oj për kismet,
Ne ta marre lulija për vllavin e vet.
BABA E NANA E NUSES FOLSHIN MAXHUPISHT
Babaj nuses, nana nuses kan dal n’ kapixhik,
Arlla-marlla, tarlla-marlla folshin maxhupisht.
Arlla-marlla, tarlla-marlla, na ka cof mag(j)ari,
Qish me kthie, qish me kthie çikën spari?
Nana nuses kishte dal n’ kurt,
Njanin bisht ma t’ gat, çetrin ma t’ shkurt.
Mledhi viranet okolla,
Se t’ jan viranet me morra.
Nana nusës po shkon ka mashna,
E ka mushën skutaçën me maca.
KA ARDH MSITI UDHËS KUQE
Ti çojna di msit me lip lulijen,
Qish me e mashtru dilinxhijën?
Dilinxhijën e mashtrojm kollaj,
Me di gur shiqer ja marrojm ni çaj.
Ka ardh msiti udhës kuqe,
Ja kina pre pulën klluqe.
-Ore msiti jon t’ hift tërpia,
qish naj lave zogjt te shpija?
Ka ardh xhali msitit n’ kapixhik:
-Lum baba, lum baba, flugma ni kaçik!
-Hajt, or bir, shko me lop,
Ta run baba nër shokë.
SHKA KA MSITI QI U VANUE
Shka ka msiti jon qi u vanue?
I kish pas pantollet pa harrnue
Se gruja vet tuj kerkue,
Me ja harrnu pantollt kish harrue.
NA KA HI LULIJA N’ KREVEK
Na ka hip lulija n’ krevek,
Ani loti lotin s’po ja pret.
-Pse ore babë m’ dhat sivet,
Oj nanë, jam e re e z’di me ba hizmet.
Z’ di me ba hizmet e z’di me ba sajgi,
Se e kam efeni-agën nareli.
N’ koft nareli, e baj melaqe,
Përpara sabahit çajin taze.
N’ koftë nareli, e baj t’ butë,
Përpara sabahit ja baj punt.
MOS E LENI MSITIN GJAN
Ani mos e leni msitin gjan,
E le lugën ja nis me sahan.
Ani mos e leni msitin ngusht,
E le lugën e ja nis me grusht.
Hajtni, udha marë qi po shkoni,
Ni selam lulijes t’ ja çoni!
OJ LULIJE, NA INA MIR BOLL
Oj lulije, na ina mir boll.
Di shpija i kina n’ aborr,
Edhe nja na e kina nis
Po rrnojna jalla si n’ Paris.
Ka than vllavi jon jam i ri,
Jo nuk martona pa shoqni.
Pa shoqni e pa jarana,
se i ri ma nuk bana.
Ka thanë vllavi jon jam i pasëm
Jo, nuk martona pa ba darsëm,
O pa ba darsëm me tupana,
Ooo, se i ri ma nuk bana.
Sa e ka, oj, sa e ka Kosova tokën.
Qaq e ka, qaq e ka vllavi jonë rrogën.
Sa e ka, sa e ka aj dakikin,
Qaq e ka, oj, qaq e ka lulija qerpikin.
Flutroj dallndishja e ra n’ bostan,
Oj lulija jon belin taman.
OJ LULIJA JONË ME LIMANA
Oj lulija jonë me limana,
A ma mir te na a te nana?
Te nana te baba fukara,
Hajde lul' te na e bajm sefa!
-Sefaja ish kanë e s’e kishna dit,
Mu ka kput shpina tu prashit.
PARA DERËS NA KA BI NI MOLL
Para derës, oj lulije, na ka bi ni moll,
Me shnet e majsh, oj lulije, fistanin e holl.
Para derës, oj lulije, na ka bi ni dardh,
Me shnet e bajsh, oj lulije, fistanin e bardh.
Dimiat e ksaj lulijes filxhana-filxhana.
Çou ma herët, oj lulije, se nuk i te nana!
Se nuk i te nana me u lazdrue,
Po ije te burri me punue.
Dimijat e lules kutia-kutia,
Çov ma herët, oj lulije. se nuk i te shpija,
Se nuk i te shpija mu lazdrue,
Po ije te burri me punue.
KUSH PO SHKON SOKAKIT
Kush po shkon sokakit me kufer?
Po shkon vllavi jon me tesha kanger.
Me tesha kanger e boj-kafe,
E shallin jeshil përreth qafe.
I BINA DAHIRES ME DI DUR
I bina dahires me di dur,
Vllavin ton, o lum kush e mur!
Lum kush e mur e e pat kismet
Allahi ja lasht nanes vet.
Oj lulije, pllum i bardhë,
A t’ tha nana “udha marrë”?
-Udha marr nana m’ ka than,
Lott për faqe ja kum lanë.
NGJITET KANA ME PIKA-PIKA
Ngjitet kana me pika-pika,
Sante ije bajrak nër çika.
Ngjitet kana me pika t’ kuqe,
Sante ije bajrak nër nuse.
BANJA HALLAL NANËS QI T’ KA RRIT
Ore Agron-aga xhal zabiti,
Banja hallall nanës qi t’ rriti.
Ani banja hallall me gjeth zemër,
Kurr nuk t’ ka tru as t’ ka nemën.
O bilbil n’ kashtë, o bilbil n’ kashtë,
A do ta dush nanën qish e ke dasht?
-O, qish e kum dasht nuk do ta due,
Guguçja te veshi ka me m’ knue.
PO NA BIN KAVALLAT KEP E MAJ KEP
Cucat e Gorancës në arë e livadh,
I thojshin maxhupes “hajde na çit fall
Hajde na çit fall me na kallzue,
Ku e kina kismetin na me shkue”.
Po na bin kavallat kep e maj kep,
Cucat e Gorancës naj bin vet,
Naj bin vet, o te dera,
I kina gjemt si dilbera.
Kalle Mamer-aga me barut,
O, kalle Elezanin, mos u tut!
Ooo, kalle, kalle e çitja flakën,
Ani pe martojna Mamer agën.
Këto këngë popullore dasme nga Hani i Elezit me rrethinë po publikohen për herë të parë në saje të punës me të rinjtë e të rejat e kësaj ane, të cilët e të cilat i falenderoj që ndihmuan të mos “vdesin” këto vlera foklorike. Janë me dhjetëra, por këtë herë po i sjell disa prej tyre, me shpresë se do të informojnë e argëtojnë dashamirët e këngës lirike popullore.
Si do të vëreni, janë këngë dasme për nusen e dhëndrrin, për mësitin(shkuesin), do të hasni ironi e përqeshje, (vetë)lëvdatë e thumbim, deri në mallëkime pse pengohet ose vonohet kurorëzimi i dashurisë. Ndonëse ende nuk i kam përpunuar sipas standardeve fokloristike, mendoj se si zonë e paprekur në këtë fushë, Hani i Elezit, meriton të përbotësohen këto krijime gojore. Do të kujtoheni edhe në motërzimet(variantet) e tyre nëpër anë tjera shqiptare.
Këngët e dasmës, si kudo nëpër poezinë popullore, janë këngë grash, pra që këndohen nga bijat, kushërirat e farefisi i të zotit të dasmës. Përcillen kryesisht me defe e me shuplaka, kanë metrikën e tyre poetike të rrokjes, ritmit e të rimës së vargut. Këndohen edhe në vallëzim e sipër. Do të kemi edhe këngë nga lagja Bardhi e Bllacës së Shkupit, që edhe foklorikisht është e lidhur me Hanin e Elezit për shkak të afrisë territoriale, farefisnore e dialektologjike, si me asnjë venbanim tjetër. Herë pas here do të sjell edhe këngë tjera, sapo t’ua jap “dorën” e parë të përpunimit. Kalofshi këndshëm, foklorikisht!
***
NAV KA HUNGJ NANA PËRMI GURI
Nav ka hungj nana përmi guri,
Pe kan çikën qi po shkon te burri.
-Mos e kaj çikën qi po ven te na,
Po kaje çikën çetër qi po t’ hik najka.
KUR E PASHË ÇIKËN
Ooo, kur e pashë, oj nanë, o çikën te shkolla,
Ooo, ja e mura, oj nanë, ja desh u tranova!
Ooo, kur e pashë oj nanë, at çikën n’ qitet,
Ooo, ja e mura, oj nanë, o ja m’ lan ment!
OJ LULIJE KINA ME TA HUNGJ KRIET
Ki ardhën te na, oj Sarë, hajna buk e mish.
Kina me ta hungj kriet, oj Sarë, me çekiq.
Ki ardhën te na, oj Sarë, hajna bukë e mjalt,
Kina me ta hungj, oj Sarë, at kriet e nalt.
KANGË PËR SARËN
Ina motra kallabllëk
Kjo Sara na ban rahat.
Ina motra shtat a tet,
Kjo Sara na ban hizmet.
Ina kushrina shum
Për Ametin bajna lum.
A na thu, oj nana nusës “mir se kina ardh”!
Na ka çu Amet-aga Sarën me e marrë.
Sara te na se te na, e jona e jona,
O n’ Shkup me shku Sarën s’e lajna.
SHQIPRIM-AGA I PARI
Te livadhi nër ni hije,
Agje rrishin gjemt e ri-e.
Cëlli ishte ma i pari?
Ishte Shqiprim-aga, sugari.
O Shqiprim me setre, me setre,
Krejt u martun veç ti mete.
A t’ than o Shqiprim, o Shqiprim vlla,
Se nusja jote a ma e mira n’ mahall.
Plot me illzi, plot me illzi, nav ka mush havaja.
Shqiprim agën e lulijen i ka mlu sevdaja.
Plot me ujë, o plot me ujë na u ka mushën deti,
Shqiprim-agën e lulijen i ka rrit vullneti.
A na thue, oj gjishe, mir se po vini,
Na ka çue Shqiprim-aga lulijen t’ ma bini.
UJË PËR KISMET
Qiti ujë NN, oj për kismet,
Ne ta marre lulija për vllavin e vet.
BABA E NANA E NUSES FOLSHIN MAXHUPISHT
Babaj nuses, nana nuses kan dal n’ kapixhik,
Arlla-marlla, tarlla-marlla folshin maxhupisht.
Arlla-marlla, tarlla-marlla, na ka cof mag(j)ari,
Qish me kthie, qish me kthie çikën spari?
Nana nuses kishte dal n’ kurt,
Njanin bisht ma t’ gat, çetrin ma t’ shkurt.
Mledhi viranet okolla,
Se t’ jan viranet me morra.
Nana nusës po shkon ka mashna,
E ka mushën skutaçën me maca.
KA ARDH MSITI UDHËS KUQE
Ti çojna di msit me lip lulijen,
Qish me e mashtru dilinxhijën?
Dilinxhijën e mashtrojm kollaj,
Me di gur shiqer ja marrojm ni çaj.
Ka ardh msiti udhës kuqe,
Ja kina pre pulën klluqe.
-Ore msiti jon t’ hift tërpia,
qish naj lave zogjt te shpija?
Ka ardh xhali msitit n’ kapixhik:
-Lum baba, lum baba, flugma ni kaçik!
-Hajt, or bir, shko me lop,
Ta run baba nër shokë.
SHKA KA MSITI QI U VANUE
Shka ka msiti jon qi u vanue?
I kish pas pantollet pa harrnue
Se gruja vet tuj kerkue,
Me ja harrnu pantollt kish harrue.
NA KA HI LULIJA N’ KREVEK
Na ka hip lulija n’ krevek,
Ani loti lotin s’po ja pret.
-Pse ore babë m’ dhat sivet,
Oj nanë, jam e re e z’di me ba hizmet.
Z’ di me ba hizmet e z’di me ba sajgi,
Se e kam efeni-agën nareli.
N’ koft nareli, e baj melaqe,
Përpara sabahit çajin taze.
N’ koftë nareli, e baj t’ butë,
Përpara sabahit ja baj punt.
MOS E LENI MSITIN GJAN
Ani mos e leni msitin gjan,
E le lugën ja nis me sahan.
Ani mos e leni msitin ngusht,
E le lugën e ja nis me grusht.
Hajtni, udha marë qi po shkoni,
Ni selam lulijes t’ ja çoni!
OJ LULIJE, NA INA MIR BOLL
Oj lulije, na ina mir boll.
Di shpija i kina n’ aborr,
Edhe nja na e kina nis
Po rrnojna jalla si n’ Paris.
Ka than vllavi jon jam i ri,
Jo nuk martona pa shoqni.
Pa shoqni e pa jarana,
se i ri ma nuk bana.
Ka thanë vllavi jon jam i pasëm
Jo, nuk martona pa ba darsëm,
O pa ba darsëm me tupana,
Ooo, se i ri ma nuk bana.
Sa e ka, oj, sa e ka Kosova tokën.
Qaq e ka, qaq e ka vllavi jonë rrogën.
Sa e ka, sa e ka aj dakikin,
Qaq e ka, oj, qaq e ka lulija qerpikin.
Flutroj dallndishja e ra n’ bostan,
Oj lulija jon belin taman.
OJ LULIJA JONË ME LIMANA
Oj lulija jonë me limana,
A ma mir te na a te nana?
Te nana te baba fukara,
Hajde lul' te na e bajm sefa!
-Sefaja ish kanë e s’e kishna dit,
Mu ka kput shpina tu prashit.
PARA DERËS NA KA BI NI MOLL
Para derës, oj lulije, na ka bi ni moll,
Me shnet e majsh, oj lulije, fistanin e holl.
Para derës, oj lulije, na ka bi ni dardh,
Me shnet e bajsh, oj lulije, fistanin e bardh.
Dimiat e ksaj lulijes filxhana-filxhana.
Çou ma herët, oj lulije, se nuk i te nana!
Se nuk i te nana me u lazdrue,
Po ije te burri me punue.
Dimijat e lules kutia-kutia,
Çov ma herët, oj lulije. se nuk i te shpija,
Se nuk i te shpija mu lazdrue,
Po ije te burri me punue.
KUSH PO SHKON SOKAKIT
Kush po shkon sokakit me kufer?
Po shkon vllavi jon me tesha kanger.
Me tesha kanger e boj-kafe,
E shallin jeshil përreth qafe.
I BINA DAHIRES ME DI DUR
I bina dahires me di dur,
Vllavin ton, o lum kush e mur!
Lum kush e mur e e pat kismet
Allahi ja lasht nanes vet.
Oj lulije, pllum i bardhë,
A t’ tha nana “udha marrë”?
-Udha marr nana m’ ka than,
Lott për faqe ja kum lanë.
NGJITET KANA ME PIKA-PIKA
Ngjitet kana me pika-pika,
Sante ije bajrak nër çika.
Ngjitet kana me pika t’ kuqe,
Sante ije bajrak nër nuse.
BANJA HALLAL NANËS QI T’ KA RRIT
Ore Agron-aga xhal zabiti,
Banja hallall nanës qi t’ rriti.
Ani banja hallall me gjeth zemër,
Kurr nuk t’ ka tru as t’ ka nemën.
O bilbil n’ kashtë, o bilbil n’ kashtë,
A do ta dush nanën qish e ke dasht?
-O, qish e kum dasht nuk do ta due,
Guguçja te veshi ka me m’ knue.
PO NA BIN KAVALLAT KEP E MAJ KEP
Cucat e Gorancës në arë e livadh,
I thojshin maxhupes “hajde na çit fall
Hajde na çit fall me na kallzue,
Ku e kina kismetin na me shkue”.
Po na bin kavallat kep e maj kep,
Cucat e Gorancës naj bin vet,
Naj bin vet, o te dera,
I kina gjemt si dilbera.
Kalle Mamer-aga me barut,
O, kalle Elezanin, mos u tut!
Ooo, kalle, kalle e çitja flakën,
Ani pe martojna Mamer agën.
Montag, 9. März 2015
Dibran Fylli
Dibran Fylli ka ardhur në jetë më 29.09.1956, në Açarevë të Skënderajt. Ka mbaruar Akademinë për Teatër, Radio, Film dhe Televizion (AGRFT), në Lubjanë, drejtimi Regji. Ishte anëtar i Shoqatës “Migjeni” dhe Revistës “Alternativa” në Lubjanë.
Dibrani ka qenë pjesëtar i radhëve të para të UÇK-së dhe udhëheqës i Njësitit të parë “Shkoza2” në Açarevë. Pjesëmarrës i shumë betejave dhe i plagosur në betejën e Llapushnikut më 8 maj 1998.Themelues i Trupës Artistike Ushtarake “Hamëz Jashari” të UÇK-së. Ideator, skenarist e organizator i Manifestimit Përkujtimor “Ditët e Përndritjës” tash “Epopeja e UÇK-së” (5, 6 dhe 7 mars - e njohur si “NATA e ZJARREVE). Shef i TAU “Hamëz Jashari” të UÇK-së dhe TMK-së (1998-2002). Ideator, skenarist e regjisor i Festivalit Folklorik „I këndojmë lirisë“- kushtuar figurës madhore të UÇK-së Mujë Krasniqi-KAPUÇI (Klinë 6, 7 dhe 8 Qershor). Autor dhe skenarist i programit artistik “Ai është i gjallë” pjesa -I- dhe -II-. Po ashtu, autor i shumë skenarëve dhe organizator i dhjetëra Akademive Përkujtimore e Solemne.
Duhet cekur se Dibran Fylli ka qenë i arrestuar nga gjykata e UNMIK-ut dhe i privuar nga liria për 4 vjet-1365 ditë,( i liruar i pafajshëm.)
Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës dhe i Klubit të Shkrimtarëve “Vorea Ujko” në Klinë.
Vepra të botuara:
Fotografi dhe xhirime ekskluzive gjatë luftës 1997/’99:
Filma të realizuar
Role të realizuara:
Filma dokumentar dhe 2 monologje:
Poezi nga Dibran Fylli
NË SHESHIN E LIRISË
... dje tinguj kitare e krisma armësh
sot ligjërues i përjetshëm
kuqezi
në palë të flamurit ...
... në beteja
tinguj zjarri dëgjohen
telave të mprehtësisë së mendjes
udhëtim i pafund
qëndrojnë të pafjetur mendimeve
kotjen e hoqën nga sytë...
... prushin e këngës së pavdekshme
e ruajtën në bërthamën e shpirtit
Ata nuk të prekë vaji i nënave
as rënkimi i etërve
madhërisht
rininë e tyre e mbyllen në shtigjet e lirisë ...
(Kjo poezi është shpërblyer me Çmimin letrar “Metafora 1” për poezinë e lauruar, në Festivalin ndërkombëtar të poezisë “Drini poetik 2012)
NDERIM PARA LEGJENDËS
zgjuar je Komandant
dëgjon çdo gjë që flitet mbi tokë
prijatar betejash
kërkimtar lirie
armik për armiqtë
idol
ikonë e i gjallë pavdekësie
simbol në kulla burrash
ligjërues i përjetësisë
shembull për njerëzimin
pse u bëre aq joshës për armiq?
sa pamje të bukur kishe
me pushkë kraharorit hero
me mjekër diellore kastriotësh
shami t’kuqe rreth kokës
kalorës i një mijë baladave
qielli
mendja
yjet
dielli
nderojnë madhërishëm
e shumëçka për botën
lidhet me ty o vëlla ...
(Kjo poezi është shpërblyer me Çmimin “Shën Jeronimi Ilir”-Vendi i parë, në Takimet e “Dom Mikelit 2012” , në Stubëll)
NJË SHESH, NJË PËRMENDORE
(Zahir Pajazitit)
Aty
me buzagaz burrëror
përherë me pamje djaloshare
qëndron vertikalisht
Aty
nën hijen e armës sate
pushojmë
gjejmë lirinë
Aty
kënga s’pushon
fëmijët të nderojnë
rreshtim e parade ushtarake
Aty
përherë të gjejmë zgjuar
me ballin diell
e gjoksin mal
Ti
largove vajin e nënave
rënkimin e etërve
lotin e morave
solle lirinë
Ti
deshe dhe u bëre shteg lirie
mbete me pamje djaloshare
buzëqeshjen ua ktheve fëmijëve
(Poezi e shpërblyer me Çmimin e parë, në Festivalin Nderkombetar te letersise i mbajtur ne Besiane, 22/8/2013, Ora e madhe letrare - "Çmimi i Diaspores")
ATY KU ISHE TI
(Nënë Terezës)
...aty ishte
një jetë e shpëtuar
një sëmundje e shëruar
aty loti e mrrolat e fytyrave
shndërroheshin në buzëqeshje
...të pastrehët
Ty të kishin strehë
të varfrit magje buke
e bonjakët Nënë...
Aty ku ishe Ti
s’kishte urrejtje
e doje paqen
mbete shembull për njerëzimin
Aty ku ishe Ti
ishte Zoti...
...është gabim
e pa qelluar
mund të jetë gënjeshtër
apo fjalë koti
kush e thot
se nuk mund takohem
të flas
ta përshendes
madje edhe ta ledhatoj
shpirtin e saj engjullor...
BEKIMI I GJERGJIT
Shporru zijosh përtej stepave
gjuhën tënde s’e kupton
thembrën tënde s’e duron
Toka arbërore!
-foli Gjergji i Madh
dhe shpatën vringëlloi
përtej detit.
Gjergji erdhi më vonë
Nëntorin 1955
flamurin ia dhuroi Ademit
e bekoi mbi kaptell:
Ti do ta bësh Shqipërinë!
Ademi fluturoi me Shqipen
preku qiell e bjeshkë
shpatën ngriti flamur
Diellin Liri bëri,
Kosovën Ademjashariane
Shqipërinë Skënderbejane!
2014
EMRA LIRIE
Atëherë kur skuqej Drenica
e diellit ia vrisnin rrezet,
te Qyqevica këndonin pushkët.
Nga istikamet
vinin zëshqiponja:
unë jam Shotë
Qerime
Xhevë
me thërrasin Antigona e UÇK-së!
Jetën ia kam borxh atdheut
jam emër lirie
dashuruar në mëmëdheun,
kam edhe ca fishekë në arkën e nënëlokes
për ta ruajtur votrën.
Nga istikami tjetër
shkreptinte si vetëtima
pushka e trimit këndonte:
Ndal armik gjakatar!
Unë jam Azemi e Ademi
Drenica më quan Ilaz Kodra!
Jam emër lirie
kam fishekë e barut
për ta bërë Shqipërinë trime.
2014
I DASHURUAR
Kur m’i shihni lotët në sy
mos kujtoni se jam ligështuar.
Kur më shihni duke qeshur
mos mendoni se jam gëzuar.
Kur flas me vetveten
mos pandehni se jam çmendur.
Flas me të pavdekshmit,
i dashuruar në vdekjen e tyre...
2014
DY EMRA, NJË QËLLIM
...ik turkolosh nga trojet e mia
foli Gjergji
shpata i vringëlloj
në ndjekje
deri përtej detit
nuk ta dua gjuhën
as kulturën turkomene
e dua Shqipërinë e lirë...
...kaluan shekuj e vite
copë më copë e bënë Shqipërinë
Gjergji heshti
në Nëntorin e vitit 1955
flamurin ia dhuroi Ademit
e shikoj në bebëza syri
i foli mbi djepin e tij
ah po ç’fjalë të madhe i tha
ti do ta bësh Shqipërinë Shqipëri...
...lind e rritë e burrërua
në frymën Skënderbegiane
shpatën e bëri pushkë
gjithë ato vite kërkimtar lirie
vra e pre e mbush gjak
ai s’ndaloj së kërkuari udhën e lirisë
derisa e bëri Kosovën Ademjashariane
e Shqipërinë Shqipëri
2014
Dibrani ka qenë pjesëtar i radhëve të para të UÇK-së dhe udhëheqës i Njësitit të parë “Shkoza2” në Açarevë. Pjesëmarrës i shumë betejave dhe i plagosur në betejën e Llapushnikut më 8 maj 1998.Themelues i Trupës Artistike Ushtarake “Hamëz Jashari” të UÇK-së. Ideator, skenarist e organizator i Manifestimit Përkujtimor “Ditët e Përndritjës” tash “Epopeja e UÇK-së” (5, 6 dhe 7 mars - e njohur si “NATA e ZJARREVE). Shef i TAU “Hamëz Jashari” të UÇK-së dhe TMK-së (1998-2002). Ideator, skenarist e regjisor i Festivalit Folklorik „I këndojmë lirisë“- kushtuar figurës madhore të UÇK-së Mujë Krasniqi-KAPUÇI (Klinë 6, 7 dhe 8 Qershor). Autor dhe skenarist i programit artistik “Ai është i gjallë” pjesa -I- dhe -II-. Po ashtu, autor i shumë skenarëve dhe organizator i dhjetëra Akademive Përkujtimore e Solemne.
Duhet cekur se Dibran Fylli ka qenë i arrestuar nga gjykata e UNMIK-ut dhe i privuar nga liria për 4 vjet-1365 ditë,( i liruar i pafajshëm.)
Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës dhe i Klubit të Shkrimtarëve “Vorea Ujko” në Klinë.
Vepra të botuara:
- Përmbledhje poezish “Të fala nga Stambolli” Tiranë 1998
- Argumente “Drenica dikur dhe sot” Tiranë 1998
- Përmbledhje poezish “Ai është i gjallë” Rilindja Prishtinë 2000
- “edhe kjo është pjesë e jetës” roman “KSH “Vorea Ujko” Klinë 2006
- “Ditari i Tafrruk Tafrrukuci të Tafrrukajve” komedi-humor, KSH “Vorea Ujko” Klinë 2006
- “Sharkia e Drenicës” këngë për luftën dhe Dëshmorëve të UÇK-së Klinë 2007
- “1365 ditët e jolirisë”, Përmbledhje poezish – LSHK (2012)
- “Prekazi brezni trimash” kronologji në 7 gjuhë - LSHK (2013)
- “edhe kjo është pjesë e jetës”, roman – ribotim LSHK (2013)
- “Sharkia e Drenicës” – ribotim LSHK (2014)
- Hasan Prishtina, stërnip i Avdullah Veliqit, monografi – PrishtinaPress (2013)
- “Tahir Meha-5 breza pushkë lirie”, kronologji (shqip dhe anglisht) “Meshari” (2014)
- “Lulëkuqet e lirisë”, antologji poetike– “Meshari” (2015)
Fotografi dhe xhirime ekskluzive gjatë luftës 1997/’99:
- Mbi 200 fotografi
- Mbi 400 minuta xhirime filmike
Filma të realizuar
- “Deri kur...?” - film artistik në dy pjesë i realizuar në vitin 1996
- „Kalanica e Kadiut“ - komedi (1996)
- “Qyteti i zi” - film i shkurtër (2014)
Role të realizuara:
- Filmi “Rrënjët” – Hazir Dema
- Filmi “Deri kur?” – Demë Sinani
- Komedi “Kalanica e Kadiut” – Tafrruk Tafrrukuci
- Filmi“ Vdekja në sy të motrës”- Babai
- Filmi “Azem Galica”- Bejtë Galicën
- Filmi artistik i metrazhit të gjatë “Azemi” – polici serb
- Filmi i shkurtër “Qyteti i zi” – polici serb (pjesëmarrës në tri Festivale)
- Filmi artistik “Balkan Scam” – plaku
Filma dokumentar dhe 2 monologje:
- „Gjaku i Kosovës“, dokumentar për luftën e UÇK-së dhe shërimin e të plagosurve (filmi është punuar gjatë luftës në TV Klan dhe është edituar ne TVSH 1998)
- Organizimi i shëndetësisë gjatë luftës“, dokumentar i promovuar ne Simpoziumin Ndërkombëtar (Prishtinë 29.09.1999)
- Film dokumentar kushtuar jetës dhe veprës heroike të Dëshmorit Skënder Çeku (2000)
- Film dokumentar kushtuar heronjve Nebih e Tahir Meha (kooproduksion me RTK-2001)
- Dokumentar „Lindja dhe rrita e Bat. 40 të shëndetësisë të TMK-së“,(2001)
- Dokumentar „Thyerja e kufirit, ideal i bashkimit kombëtar“,kushtuar Betejës se Koshares (2001)
- Dokumentar „Akademia e Mbrojtjes Tempull i dijës ushtarake” (22 prill 2002)
- Film dokumentar „Vepër, jo fjalë“ (2008)
- Film dokumentar kushtuar jetës dhe veprës heroike të Dëshmorit Muhedin Morina (2008)
- Film dokumentar „Fryma e lirisë zbutë dhembjen për liri“ kushtuar Dëshmorit Faruk Elezi (2008)
- Film dokumentar kushtuar jetës dhe veprës së Dëshmorit të Brigadës 112 Arben Haliti (2008)
- Film dokumentar „Jeta dhe lufta për liri“ kushtuar Dëshmorit Avni Zhabota (2008)
- Dokumentar „Korbi, pjesë e betejave të përgjakshme për shthurjen e Jugosllavisë“-Mirush Dakaj-(2008)
- Monolog kushtuar luftës çlirimtare të ZO të Pashtrikut (2008)
- Film dokumentar poetik „Krushqëzimi“ kushtuar 24 Dëshmorëve të Jezercit (2008)
- Film dokumentar informativ „Libri ne shtegtim“ për krijimtarinë e krijuesit Isak Guta (2008)
- Monolog “Amaneti i kullës së lashtë” (2009)
- Film dokumentar „Gjaku i lirisë“ kushtuar jetës dhe veprës heroike të Dëshmorit Fehmi Rama, (2009)
- Film dokumentar “Krisma e Këngë”, për Dëshmorin Milaim Krasniqi (2010)
- Dokumentar “FASHIKO” (2011) (për sportin e karatesë në Kosovë)
- Emision ekskluziv dokumentar në 12 vazhdime “LUFTË PËR JETËN”, i edituar në RTK gjate sezonit (2010-2011)
- Dokumentar “MBIJETESA” (2012) - pjesëmarrës në “Javën e filmit” në Nju Jork
- Dokumentar “KRIMI” (2012) - pjesëmarrës në “Javën e filmit” në Nju Jork
- Dokumentar “AI JETON NE SHPIRTIN E POPULLIT” kushtuar Hasan Prishtines (2013)
Poezi nga Dibran Fylli
NË SHESHIN E LIRISË
... dje tinguj kitare e krisma armësh
sot ligjërues i përjetshëm
kuqezi
në palë të flamurit ...
... në beteja
tinguj zjarri dëgjohen
telave të mprehtësisë së mendjes
udhëtim i pafund
qëndrojnë të pafjetur mendimeve
kotjen e hoqën nga sytë...
... prushin e këngës së pavdekshme
e ruajtën në bërthamën e shpirtit
Ata nuk të prekë vaji i nënave
as rënkimi i etërve
madhërisht
rininë e tyre e mbyllen në shtigjet e lirisë ...
(Kjo poezi është shpërblyer me Çmimin letrar “Metafora 1” për poezinë e lauruar, në Festivalin ndërkombëtar të poezisë “Drini poetik 2012)
NDERIM PARA LEGJENDËS
zgjuar je Komandant
dëgjon çdo gjë që flitet mbi tokë
prijatar betejash
kërkimtar lirie
armik për armiqtë
idol
ikonë e i gjallë pavdekësie
simbol në kulla burrash
ligjërues i përjetësisë
shembull për njerëzimin
pse u bëre aq joshës për armiq?
sa pamje të bukur kishe
me pushkë kraharorit hero
me mjekër diellore kastriotësh
shami t’kuqe rreth kokës
kalorës i një mijë baladave
qielli
mendja
yjet
dielli
nderojnë madhërishëm
e shumëçka për botën
lidhet me ty o vëlla ...
(Kjo poezi është shpërblyer me Çmimin “Shën Jeronimi Ilir”-Vendi i parë, në Takimet e “Dom Mikelit 2012” , në Stubëll)
NJË SHESH, NJË PËRMENDORE
(Zahir Pajazitit)
Aty
me buzagaz burrëror
përherë me pamje djaloshare
qëndron vertikalisht
Aty
nën hijen e armës sate
pushojmë
gjejmë lirinë
Aty
kënga s’pushon
fëmijët të nderojnë
rreshtim e parade ushtarake
Aty
përherë të gjejmë zgjuar
me ballin diell
e gjoksin mal
Ti
largove vajin e nënave
rënkimin e etërve
lotin e morave
solle lirinë
Ti
deshe dhe u bëre shteg lirie
mbete me pamje djaloshare
buzëqeshjen ua ktheve fëmijëve
(Poezi e shpërblyer me Çmimin e parë, në Festivalin Nderkombetar te letersise i mbajtur ne Besiane, 22/8/2013, Ora e madhe letrare - "Çmimi i Diaspores")
ATY KU ISHE TI
(Nënë Terezës)
...aty ishte
një jetë e shpëtuar
një sëmundje e shëruar
aty loti e mrrolat e fytyrave
shndërroheshin në buzëqeshje
...të pastrehët
Ty të kishin strehë
të varfrit magje buke
e bonjakët Nënë...
Aty ku ishe Ti
s’kishte urrejtje
e doje paqen
mbete shembull për njerëzimin
Aty ku ishe Ti
ishte Zoti...
...është gabim
e pa qelluar
mund të jetë gënjeshtër
apo fjalë koti
kush e thot
se nuk mund takohem
të flas
ta përshendes
madje edhe ta ledhatoj
shpirtin e saj engjullor...
BEKIMI I GJERGJIT
Shporru zijosh përtej stepave
gjuhën tënde s’e kupton
thembrën tënde s’e duron
Toka arbërore!
-foli Gjergji i Madh
dhe shpatën vringëlloi
përtej detit.
Gjergji erdhi më vonë
Nëntorin 1955
flamurin ia dhuroi Ademit
e bekoi mbi kaptell:
Ti do ta bësh Shqipërinë!
Ademi fluturoi me Shqipen
preku qiell e bjeshkë
shpatën ngriti flamur
Diellin Liri bëri,
Kosovën Ademjashariane
Shqipërinë Skënderbejane!
2014
EMRA LIRIE
Atëherë kur skuqej Drenica
e diellit ia vrisnin rrezet,
te Qyqevica këndonin pushkët.
Nga istikamet
vinin zëshqiponja:
unë jam Shotë
Qerime
Xhevë
me thërrasin Antigona e UÇK-së!
Jetën ia kam borxh atdheut
jam emër lirie
dashuruar në mëmëdheun,
kam edhe ca fishekë në arkën e nënëlokes
për ta ruajtur votrën.
Nga istikami tjetër
shkreptinte si vetëtima
pushka e trimit këndonte:
Ndal armik gjakatar!
Unë jam Azemi e Ademi
Drenica më quan Ilaz Kodra!
Jam emër lirie
kam fishekë e barut
për ta bërë Shqipërinë trime.
2014
I DASHURUAR
Kur m’i shihni lotët në sy
mos kujtoni se jam ligështuar.
Kur më shihni duke qeshur
mos mendoni se jam gëzuar.
Kur flas me vetveten
mos pandehni se jam çmendur.
Flas me të pavdekshmit,
i dashuruar në vdekjen e tyre...
2014
DY EMRA, NJË QËLLIM
...ik turkolosh nga trojet e mia
foli Gjergji
shpata i vringëlloj
në ndjekje
deri përtej detit
nuk ta dua gjuhën
as kulturën turkomene
e dua Shqipërinë e lirë...
...kaluan shekuj e vite
copë më copë e bënë Shqipërinë
Gjergji heshti
në Nëntorin e vitit 1955
flamurin ia dhuroi Ademit
e shikoj në bebëza syri
i foli mbi djepin e tij
ah po ç’fjalë të madhe i tha
ti do ta bësh Shqipërinë Shqipëri...
...lind e rritë e burrërua
në frymën Skënderbegiane
shpatën e bëri pushkë
gjithë ato vite kërkimtar lirie
vra e pre e mbush gjak
ai s’ndaloj së kërkuari udhën e lirisë
derisa e bëri Kosovën Ademjashariane
e Shqipërinë Shqipëri
2014
Abonnieren
Posts (Atom)