Agim Deva

Agim Deva

Agim Deva, lindi në vitin 1948 në Beograd dhe vdiq më 1 shkurt 2009 në moshën 61 vjeçare. Fakultetin Filozofik e kreu në Universitetin e Prishtinës – në Degën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe. Magjistroi dhe doktoroi në fushën e letërsisë për fëmijë. Pas diplomimit në fakultet u punësua gazetar në “Zërin e rinisë”, e më vonë qe kryeredaktor i parë i “Gazetës së pionierëve”. Që nga viti 1973 punoi në Fakultetin e Filologjisë, së pari – asistent në Teorinë e letërsisë, e pastaj, ligjërues në lëndën Letërsia për fëmijë. Përveç kësaj, Agim Deva ligjëroi edhe Fillet e gazetarisë, Kritikën letrare, kurse në departamentin e gazetarisë zhvilloi lëndën Zhanret e gazetarisë. Ishte profesor ordinar në këtë Fakultet. Njëherësh, Agim Deva ishte anëtar i PEN- Qendrës së Kosovës dhe themelues e drejtues i OJQ-së “Karvani i Shkrimtarëve për Fëmijë” që nga viti 2000 e këtej. Poashtu, që nga viti 2005 ishte edhe anëtar i Shoqatës “Pranë fëmijëve”. Organizoi disa simpoziume e sesione shkencore mbi çështjet e letërsisë për fëmijë e të rinj.
Botoi një numër të konsideruar veprash letrare (prozë e poezi), antologji të ndryshme, panorama të poezisë botërore, vepra të ndryshme shkencore, monografi, kritika, recensione, ese, parathënie e pasthënie, një libër leximi për klasë të katërt fillore, dy libra për fëmijët e hendikepuar, libra ilustrativë për fëmijët e moshave parashkollore, libra me karakter ambiental dhe së fundi Abetaren. Që të gjitha këto shtrihen në 80 vëllime.
Mori pjesë në Simpoziumin Ballkanik të Letërsisë për Fëmijë të mbajtur në Tiranë ( në vitin 2000), si edhe në shumë manifestime letrare para fëmijëve tanë në Austri, Belgjikë, Gjermani, Zvicër, Itali, Francë etj. Për punën e tij letrare u nderua me një varg shpërblimesh në Kosovë dhe më gjerë. Poezitë e tij u përkthyen në disa gjuhë të huaja si në anglisht, gjermanisht, arabisht, italisht, rusisht, sllovakisht, rumunisht, kroatisht, turqisht, sllovenisht, maqedonisht, etj.
Dallohet si shkrimtar për fëmijë, me të cilin preokupim ai merrej deri ne ditët e fundit te jetës se tij. Ligjëroi, Letërsinë për Fëmijë në Degën e Letërsisë e të Gjuhës Shqipe në Fakultetin Filologjik të Universitetit të Prishtinës.


Disa nga veprat:

Natyreza - Mars 2003 tekst mësimor

USA dhe Musa “Rilindja”, Prishtinë, 1987

Zonja  e livadheve‎, 1968

Panushi: roman për fëmijë, 1974

Parada e luajve, 1977

Fjala bëhet lule, libër leximi : për klasën IV të shkollës fillore‎ , 1979

Një mijë çerdhe : vjersha‎, bashkautor me Salih Lutolli, 1979

Rrota e historisë, vjersha për fëmijë, 1981

Zašto klupa ponavlja razred, 1981, serbisht

Poezia shqipe për fëmijë (1872-1980), 1982

Fjala e përjetimit, 1983

Vjersha të zgjedhura për fëmijë, 1984

Harta e zemrës, 1984

Tregu i xhinkave, bashkautor me Daniella Vajnevi, 1984

Çaste në trohalle, 1986

U këndojmë dëshmorëve, 1988

Dreri në mal, vjersha të zgjedhura për fëmijë, 1989

Njeriu i vjeshtës, 1991

Guri rrokulliset përpjetë, 1999

Fshati dhe rrufetë

Si shpëtoi meti

Orët e nënës

Fshehtësia: Tajna, bashkautor me Miroslav Antić

Buna

Pastaj, edhe dashuria e parë : A onda i prva ljubav, bashkautor me Miroslav Antić

Derisa ti flen

Fytyrëqeshur

Dhoma e gjyshit tim

Në botën e abetares‎

Plisi i zogut, Duart‎

Pse i dua Babadimrat‎

Romani ynë për fëmijë - 1977

Poezi nga Agim Deva


DJEPI

Më vjen vërtetë keq
që nuk na kujtohen
ato çaste te vokta
që në djep jetohen
Edhe pse të varfër (me tri-katër pula), 
në djep na ushqente nëna me ninulla...
E gjyshja gatuente
nga një bukë qerepi,
(kështu thonë, se mua
s'më kujtohet djepi!)

Mirëpo, sot, or mik,
djepin kur e shoh
gjithënjë, e më pak
veten e njoh
dhe vështirë, vështirë nënës i besoj
se në të për spari fillova të rroj,
Madje, n'jetë si foshnje
shkela - trimërisht...
Me ëndrra luftoja - 
horizontalisht!...

Djepi im i vogël!
O djep i uruar!
Po, vallë, një ninullëz
s'e ke merituar?...
"M'u rritsh bir' i nënës!", dheu rrita burrë,
po ti djep i dashur nuk u rrite kurrë,
mbete skutë sa grima,
sa një bebzë në sy,
sa ditët e para
që i kalova n'ty!

Më vjen vërtetë keq
që nuk e mbaj mend,
djepin ku prapë foshnjet
ndërrohen me rend!...




NATËN, KUR FLEN DESPINA...

Natën, kur flen e bardha Despinë,
natën kur kotën fenerët ndë kulla,
natën, por jo n'mal as n'lendinë,
kitra e ujku luajnë me pulla.

Dhe kah mesnata arithi zgjohet,
i fërkon sytë e i gëzuar thotë:
- Sonte kjo natë duhet t'festohet,
se përveç mjaltës gjeta kompot.

Derri tund qetas laprat e veshit,
e kujton vetin si derr me famë:
- Pra unë nuk qënkam veç i përsheshit,
surratin tim shihja n'reklamë!...

Natën, vonë natën, kur flenën beci im,
natën kur kotën fenerët ndër kulla,
natën, shpesh ndodh që n'vetëshërbim,
kitra e ujku t'luajnë me pulla.