Freitag, 28. Dezember 2018

Zekerija Idrizi

Zekerija Idrizi

Zekerija Idrizi lindi në vitin 1969, në lagjen e Dizhonit në Shkup. Shkollën fillore dhe të mesmen "Medreseja Isa Beu" i kreu në Shkup. Studimet  e larta i ndoqi në Fakultetin e Shkencave Islame, në Sarajevë. Botoi qindra shkrime në revistën informative, kulturore e shkencore islame "Hëna e re",  organ ky i Bashkësisë Fetare Islame, në Maqedoni. Herë pas herë, botoi edhe në gazetat tjera shqipe si në: "Flaka" (Shkup), "Fakti" (botimi në diasporë dhe Shkup), "Koha ditore" (Prishtinë) dhe "Bota sot" (Cyrih). Gjithashtu botoi edhe në revistat: "Familja" (Tiranë) dhe "Dituria Islame",  organ ky i Bashkësisë Islame të Kosovës. Deri më tani ka përkthyer nga boshnjakishtja veprën kapitale "E drejta islame" (Islamsko pravo) të autorit dr. Jusuf Kardavi (botoi BI, Shkup, 1995) dhe si bashkëpërkthyes nga arabishtja veprën 
"Të vërtetat esenciale të Islamit" (El-Hakaiku-l-Esasijjetu lil-islam) të autorit Abdullah Sead (botoi BI, Shkup, 1994). 
Romani i tij "Arratisja nga "vdekja" është ribotuar disa herë dhe është përkthyer në disa gjuhë.


Veprat e këtij autori: 

  1. "Mozaiku fetar dhe çështja kombëtare", botoi Komuniteti Shqiptar Mysliman, Shkup, 1997 
  2. "Xhamia në analet e historisë-Hoxhallarët dhe tempujt fetarë në shërbim të çështjes kombëtare", Cyrih, 2009. 
  3. "Letër bijave të mia", botoi Shoqata Kulturore e Shqiptarëve të Rumanisë, Amanda Edit, Bukuresht, 2015 
  4.  "Veprimtaria universale e imamit në kurbet", SHB "SHKUPI", Shkup, 2015 
  5. "Fundamentalizmi islamik i fiksion dhe myslimanët antifundamentalistë", botoi Bashkësia Fetare Islame në RM, Shkup, 2015 
  6. "Letra shpirti", SHB "Shkupi", Shkup, 2016 
  7. "Tradhtia me profil dhelpre , Megaintervistë me H. Sulejman ef. Rexhepin, Reisul Ulema i BFI në RM", Biblioteka "Hëna e Re", Bashkësia Fetare Islame në RM, Shkup, 2017. Po këtë vit u botua edhe në gjuhë maqedone "Predavstvo so profil na lisica - Megaintervju so H. Sulejman ef. Redzepi, Reisul Ulema na IVZ vo RM" 
  8. "Stop dukurive negative në shoqëri", Biblioteka "Hëna e Re", BFI në RM, Shkup, 2017 
  9. "Letër bijave të mia", ribotoi SHB "SHKUPI", sponsorizoi Ministria e Kulturës në RM, Shkup, 2017 
  10. "Në botën e artit", Bukuresht, 2017. 
  11. "Arratisja nga "vdekja", roman psiko-filozofik, SHB "Grand Print", Tiranë, 2017


Fragment nga romani "Arratisja nga "vdekja"

          Kristinë, e dashur, mbrëmë, gjatë tërë natës, duke qenë se kisha mërzi të thellë, lexova një nga veprat më të mrekullueshme për «suicidin» - vetëvrasjen dhe gjitha format e modalitetet për parandalimin e saj. E lexova fund e krye veprën «ASPEKTE PSIKIATRIKO-LIGJORE TË TENTATIVAVE VETË-DËMTUESE DHE VETËVRASJEVE NË SHQIPËRI“. Ndonëse voluminoze, e lexova pandërprerë, meqë çdo temë e nëntemë e saj, më shtynte të mos ndalesha fare në lexim. Vepër kjo, të cilën e mbrojti “shkëlqyeshëm”, si tezë të doktoraturës, mikja jonë psikiatre e poete, dr.Fatbardha Xhani Myslimaj, në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit të Tiranës, në qershor të këtij viti...
          Pikërisht, në këtë vepër, ajo ka trajtuar hollësisht, me një gjuhë solide shkencore, me prova empirike e me një diskurs të sofistikuar psikologjiko-filozofik, temën e «suicidit»- e vetëvrasjes nga gjitha pikëvështrimet. Kjo vepër kolosale, për mendim timin, do të mposhtë suksesshëm të gjitha aktet suicidale vetëvrasëse në tentativë sot dhe nesër. 
          E di, Kristinë, që unë në jetën time kam lexuar, pothuaj, gjithë literaturën relevante të ekzistencialistëve klasikë e modernë, duke filluar nga: Seren Kierkegori, Martin Heideggeri, Zhan Pol Sarteri e Albert Kamy, Sigmund Frojdi e deri tek Viktor Frankly, Jean Amery etj., të cilët kanë shkruar përimtësisht për jetën dhe vdekjen, për absurdin dhe në veçanti për rastet suicidale. Por ama, në veprën e zonjës Myslimaj, lexova dhe për autorë e studiues të tjerë që kanë shkruar për këtë temë, si p.sh.: Emile Durkheim, Benjamin Wolman, Eric Ericson, Edwin Shneidman dhe ai që më la përshtypjen më të thellë Thomas Masaryk, i cili, në mënyrë fascinante, trajton temën e vetëvrasjeve, duke i lidhur ato me ireligjiozitetin, o besimin shumë të dobët të atyre personave që ndërmarrin kryerjen e këtyre akteve fatale.
          Duke qenë se zonja Myslimaj, ndërkohë është edhe psikiatre në QSUT (Qendrën Spitalore të Universitetit të Tiranës) dhe po bën punë kapitale në dobi të qytetarëve, i thashë mbrëmë në letërkëmbim: «Fatbardha, edhe në rrafshin e krijimtarisë letrare poetike, do të arrish të majat e suksesit, siç i ke arritur në shkencë, duke marrë titullin: Doktor shkence në psikiatri!»...
          Sot, paradite, lexova një shkrim të çuditshëm, akoma më interesant, në gazetën «Telegraf» me titull «Shkrimtarët: Të prirë nga vetëvrasja?». Aty jepeshin të dhëna statistikore nga studimet e fundit në fushën e psikiatrisë, se si është zbuluar që të merresh me art, nuk është veçse një prirje e pavarur, por se shpesh ajo lidhet me sëmundje mendore të ndryshme. Në studimin më të hollësishëm të ndërmarrë për këtë fenomen, studiuesit e Institutit Karolinska të Suedisë kishin mbledhur të dhëna për pothuajse 1.2 milionë pacientë me skizofreni, depresion, ankth, probleme alkooli dhe droge, autizëm dhe me tentativa paraprake për vetëvrasje. Ata, në mënyrë të veçantë, i kishin kushtuar rëndësi fushës së krijimtarisë së pacientëve si arti dhe shkenca. Përfundimet e tyre ishin tronditëse, për shkak se çrregullimi i papërgjegjshmërisë dhe depresionit ishte i përhapur së tepërmi në listën e diagnozavetë personave, të cilët karrierën e tyre e ndërtonin mbi bazën e veprimtarisë krijuese. Edhe sipas një studimi të mëparshëm, siç shkruhej aty, në të njëjtën popullsi, familjet me histori të skizofrenisë kishin më shumë aftësi për t’u marrë me krijimtari! Kristinë, më ka shokuar ky studim! Gjatë shokut, më vajtën në kokë vetëtimthi, po sikur rrufeja, fjalët e shkrimtares Virginia Woolf nga novela e saj «Mes akteve»:
          “Ndihem e sigurt se po çmendem përsëri dhe se nuk mund të përmirësohem këtë radhë...». Dhe pikërisht, pasi përfundoi këtë novelë, ajo pas pak ditësh u vetëmbyt në lumin Ourse, duke u dorëzuar përfundimisht ballë zërave kobndjellës, që i vinin nga brenda dhe nga depresioni i gjatë, të cilin pati gjatë jetës, pas vdekjes së prindërve të saj. Fill më pas, më vajti në kokë vetëmbytja e shkrimtarit austriak, Jean Amery, vitin 1978, tre muaj, pas botimit të librit të tij eseistik “Hand an sich legen – Diskurs über den Freitod” (Kur vë dorë te vetja – diskurs mbi vdekjen e lirë). Ai zgjodhi t’i jap fund jetës me një mbidozë tabletash, në një hotel të Austrisë, në vendin ku kishte lindur, dhe të cilin e kish humbur qysh në vitin 1938, kur u burgos nga regjimi nacist. Deklarata e tij qe e dhimbshme, rrënqethëse: “Çdo ditë, që kur ngrihem në mëngjes, mund të lexoj te parakrahu im numrin e Auschwitz -it; kjo ma prek qenien, deri në rrënjët më të skajshme, madje nuk jam fort i sigurt, se mos kjo është e gjithë qenia ime, e cila do më shpier herët në varr!” Në parakrah, ai kishte të vizatuar një tatuazh nga vitet e burgut, ku ishte gdhendur numri: 172.364.Me evokimin e të këtyre ngjarjeve, desh më doli shpirti nga mërzia. Në tërë trupin më mbërtheu një drithërimë e rreptë. Dhe banesa, në të cilën banojmë, me këtë arkitekturën e akullt «gjermane», veç sa më shton trazimet e shpirtit. Bardhësia e oborrit tonë të heshtur: pllakat, kolonat dhe statujat e mermerta, si dhe plafonet e larta të tri dhomave tona, më krijojnë atë ndjesinë vjeshtore të shtëpive të fshatrave gjermane që ngjasojnë në ato shtëpitë e «hexeve»-shtrigave nga përrallat fantaste. Kur eci dhomë më dhomë, hapate mi jehojnë në gjithë shtëpinë, duke krijuar një zhurmë të neveritshme. Të këtilla ndjenja më kaplojnë për çdo ditë, që prej, kur ti, Kristina, vajte me fëmijët në atdhe e unë ngela vetëm në mjerim e melankoli të thellë nga depresioni. 
          Pasdite, çuditërisht, s’mund të duroja më, u shkreha në vaj. Qarja ime theu gjithë atë heshtje varri në banesë. Në kuzhinën tonë më irritonte zhurma nga lëvizjet e «kakalakeve» (insekteve) që kanë vërshuar shporetin dhe frigoriferin. Ato po më shkaktojnë kërdi në të ushqyer. Fiks, në ora 16.00, më erdhi për vizitë mjeku i shtëpisë, dr. Wolfgang Preuss, i cili është edhe psikiatër njëherësh. Pasi më ekzaminoi me kujdesin më të madh, më rekomandoi qetësi dhe pushim absolut, si dhe të braktis përkohësisht leximin, përsiatjet dhe shkrimin. Me orë të tëra mandej qëndrova i shtrirë në krevat, pa lëvizur fare. Heshtje varri. Nuk dëgjoja as pipëtimën më të vogël. Fillova sërish të rilexoj pjesë nga vepra e Fatbardha Myslimajt. Kot, nuk munda të vazhdoj më tej leximin, pasi nuk ndjehesha mirë. Përnjëherë, fillova të kisha halucinacione vagëlluese e pluskuese. Paradoksalisht, më dukej sikur mbi trupin tim marshojnë dendur “kakalaket”. Klitha jermshëm:«PO Ç’DREQIN KËRKONI DHE JU, O TË MALLKUAR, NË TRUPIN E «KUFOMËS SË GJALLË»!!!...”

Donnerstag, 27. Dezember 2018

Majlinda Zorba

Majlinda Zorba

Majlinda Zorba, ka lindur në Tiranë më 22 maj 1967. Gjatë viteve 1986 - 1990 ka mbaruar studimet në fakultetin Histori - Filologji, dega Gjuhë-Letërsi. Kurse gjatë viteve 2012 - 2016 është diplomuar për "Studime letrare" në Qendrën e Studimeve Albanalogjike". Mëpastaj, ka punuar prej 16 vjetësh si mësuese e gjuhës shqipe dhe letërsisë në shkollën 9 vjeçare "Ali Demi" në Tiranë. 
Majlinda ka redaktuar dy libra të shkruar në gegërisht "Llesh Nik Daka", "Historia e Lezhës". Ka berë një studim letrar për tri romanet e autorit Zija Çela "Burrat nuk dalin nga lufta", "Gjaku i dallëndyshes", "Las Varrezas". Po ashtu, ka publikuar edhe një studim kritik "Gjama e malësorëve", qe është botuar në revistën "Perla" në vitin 2016.


Veprat:

  • "Ëndërr e thërrmuar", poezi, SHB "Marin Barleti", 2007
  • "Shërimi i vetmisë", tregime, SHB "Marin Barleti", 2011
  • "Kalorësi i bardhë", poezi shqip-ilalisht, SHB "Marin Barleti", 2017



Poezi nga Majlinda Zorba


Natë e pagjumë

Kjo natë zbarkoi tinzare
bashkë me xhaketën time të telasheve...
Diku pikojnë strehët e shtëpive,
diku mbi kokë t'sëmurit i qëndrojnë
diku gëzojnë...
Heshtja e ngrohtë si gjaku
s'po merr më kuptim
Një kumuri e ngordhur më lë pa gjumë...
Vështrimi im i trembur struket
ngjashëm me të verbërin
errësirë gjithkund...
S'ka fjalë, poezia lind të tjera poezi
të kapshme, të pakapshme,
pak reale e pak imagjinare...
E lënduar ajo s'bie dakort
me gropat thithëse që i hapin
ca gjytrymë
që pandehin se bëjnë poezi
duke kërleshur fjalët me zgjyra
mendimi e fjale...
Kam nevojë të rri pafund pa gjumë
të shprehem
pasi botën time të kem njohur
sa dora të shkasë
në rrjedhën e pamatur
me labirinthe trush...
Gjykoj edhe kur jam në gjumë...
Nuk shkruaj vargje që të thërrasin
"Bravo"
ca bukëshkalë, ca kokëtrashë
që e duan gjumin shumë...
Edhe pse maturia më shkon për shtat
e matur s'dua për pak të jem
që monotoninë vrastare ta ul në gjunjë...
* * *
Dhe shpirtrat e filozofëve kanë mbushur pupla gjith' hapësirën
e unë pandeh se janë në gjumin e përjetshëm
në darka shpirtrash, në teatro tekanjozësh
që edhe këtu sa ishin
hëngrën, fjetën, u frynë...
Më tremb gjithçka që më rrethon
mendimi më pëllcet në natën pa gjumë...



Pa titull
 
S’është dimër
ҫeli bari…
Prap se prapë
vorba mbi zjarr
zien corbën
bosh s’rri…
E  në s’pata dot lavdinë
Kam të paktën ҫorbën, urtësinë…



Më s'u pamë

Po më shfaqesh ngadalë...
Dritat e vogla si margaritarë,
Tiparet e tua kanë shpërndarë,
Në puthje të largëta u shuan
E më s'u pamë...
Tiparet e tua si pikat e lotit,
Zemrat e ngrohta-gjakun ngrinë,
trupat tanë n'shpella lakuriqësh mbenë,
Perëndimet i pres e vetme në mërzinë...
Gabuam! N'përballje me botën finoke,
humbëm dashurinë e përkorë deteve...
Në ëndrra vrapoj un' si e marrë,
Turrem të t'puth majën e hundës,flokut,
Sikur kohët prej helmit t'i lëçis.
Vrapoj pa e ditur ç'më pret,
Sytë i kam ngulur në një pikë...
Vrapoj, lotoj,  dëgjoj zërin tënd melankolik,
Tek më fton në pyje të huaja
E unë sërish e zbrazur n'angushti.

Po më shfaqesh ngadalë...
Në dritat e vogla si margaritarë
Rrekem tiparet e tua t'i qëndis...
Përtej xhamit dimëror prek shpinën tënde,
bota qesh, s'hesht, s'rri...



Shën Mëshirë

Kërkova në formën më të bukur
Mëshirën njerëzore,

Më pas e kërkova sikur ai përballë
Shpirtin në kthetra t'më mbante
N'atë çast rrembat e gjakut të dorës së tij,
Më goditën me shuplakë...
Desha ta gërgas me një gazel të bukur,
Po rrembat iu frynë inatit
dhe u gëmusha si e marrë...
Edhe më pas në këmbim kërkova Mëshirën,
Po kjo s'u duk,
fshehur vrimave rrëzoi njërin sy.
U tërhoqa,
u çorodita,
urreva fjalën "shpresë"
Mbushur gjarpërinjsh lëshova helmin e tyre,
po përsëri Mëshira s'u duk,
Mbetej të rrëzoja edhe unë të mirat e mia,
i rrëzova dhe prisja fjalë mëshirimi:
"Mos,s'bën mirë kështu".
Edhe më tej nga harresa freskuar
rrëzova edhe tjetrin sy,
Tani urreja atë që kërkonte t'më mëshironte
dhe i thashë tjetrit:
"Sa keq, je bërë për Mëshirë"

Pyjet e imazhit tim janë plakur,
Eci në një botë të pamëshirë,
që s'kupton se Mëshira sadopak peshon
dhe thërras në kët' botë të turbulluar:
"Shën  Mëshirë"



Dëshpërimi i Orfeut

Heshtni o muza,heshtni o nimfa!
Ndaleni argëtimin!
Jam unë, babai i këngës,
që lirës dy tela i shtova,
për nder të nëntë muzave,
motrave të sime mëje.
Jam këngëtari tragjik,dragonjtë në gjumë i vura.
Sirenat,memece i bëra,
degët të përkulen e gurët të lëvizin.
Heshtni të gjithë!Jeta ime vdiq!
Buzëqeshja e saj më ka braktisur...
Ja,po tundet dheu në natën pa tinguj,
unë vërtitem në errësirë e kërkoj Euridikën.
Në botë mbeti vetëm ëndrra ime e vyshkur
me  sytë e tu të ngrirë që zemrën e thërrmuan.
Fatkeq unë jam,të humba Euridikë!
Nga ofshamat,ngashërimet,këngët i thura.
Njomëzakja ime e brishtë,
delikatja me napë të hollë mbështjellë...
Kurmi yt i ngrohtë më la të ftohtë në qoshen time,
rrahjet e zemrës sate tinguj të butë më zgjuan,
nga zemërimi i ndezur,
këndoj për ty pa gaz e ngushëllim.
Oh,ç'gjëmë e zezë më gjeti!
Ktheva kokën dhe përgjithmonë të humba,hyjnesha ime!
Filli i vetëm që me tokën më lidhte,u shkëput,
më kanë humbur udhët,nga të shkoj,shpresën lut.
Mes ujërave udhëtoj dhe bota ka frikë të më shikojë
se etja u shtohet prej tingujsh magjepës.
Ndërsa unë me një etje që s'shuhet kurrë,vajtoj...
Në muzgun ngjyrë jargavan,
një kokë e prerë tundet mbi valë,
tashmë nuk i duhet më as jetës,as vdekjes.
Ku është rruga e jetës sime?Ku është e adhuruara
Euridikë?
Dëgjoni këngën time rrëqethëse
që shkrihet në heshtje mes pikëllimit...
Koka ime në Ebro gjithnjë do të këndojë,
se besnik i një dashurie që humbi unë mbeta...
Në ishullin e Lemnosit një kokë këngëtare
në tempull më në fund u përjetësua...

Nexhat Rexha

Nexhat Rexha

Nexhat Z. Rexha, U lind më 01 shkurt 1956 në Topanicë, Komuna e Dardanës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, të mesmen në Dardanë, kurse Fakultetin Filologjik – Gjuhë dhe Letërsi Shqipe në vitin 1980. 
Merret me krijimtari letrare në zhanrin e poezisë, prozës dhe kritikës letrare. Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Kryeredaktor i revistës letrare "Nositi" - Dardanë. Anëtar i redaksisë së revistës letrare "Agmia" - Gjilan. Redaktor dhe recensent i shumë librave letrar dhe shkencor. Fitues në disa konkurseve letrare. Poezitë e tij janë publikuar në shumë gazeta, revista dhe albume poetike. Po ashtu, ato janë përkthyer edhe në disa gjuhë. 
Punon profesor i Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Gjimnazin ”Ismail Qemali" në Dardanë dhe jeton në vendlindje.

.
Deri tani ka botuar:

  1. ”Ndrydhja e pikës K”- poezi, 2003.
  2. ”Unazë qiellore”- poezi, 2005. 
  3. ”Ligjërime  përjetimesh” - kritikë, 2006.
  4. ”Dhembja kujtesë”- poezi, 2008
  5. ”Binecuvantarea Secolelor”, ”Bekimi i shekujve”,  poezi, Bukuresht- 2009.
  6. ”Pikojnë heshtjet”- poezi, 2010.
  7. ”Fjala ruan kujtimin” - 2010
  8. “Etje E Pashuar” Poezi nga autorë të Dardanës - 2010 (Bashkautor).
  9. "Emra dhe vlera", kritikë, 2012.
  10. “Samtal Med Skuggorna “Bisede me Hijet”- 2012, poezi, në gjuhen suedeze.
  11. "Fluturojnë zogjtë në kafaz", poezi, 2014
  12. "Shtjellimi i tekstit", kritikë, 2015
  13. "Vlerësime letrare, kritikë, 2016
  14. "Shfletime dhe kundrime letrare, kritikë, 2018



Poezi nga Nexhat Rexha

I.

E DI SI FLUTURON TI

E di se ke ëndërruar këngën
Matanë shtatë kodrave në puthje

Për të shtënat e pushkëve 
Dhe jehonën e vdekjeve 
Të jetës dhe lindjes
Ti fluturoje si zogu 
Që do hapësirën e lirë

Kur rrugën tënde 
E caktoje vetë
Mbi krahë mbaje 
Barrën e shekujve dhembje

Bashkë me frikën ngasëse
Në tokë e në qiell
Ti i këndoje atdheut
Këngën e trishtuar

Nosit pupëlshpërndarës
Në fluturim ti i buzëqeshje
Hapërimeve me syrin tënd

E zemra e çelur kalonte
Kontinente armiqësish
Kurse ti përhapje melodinë skofiare 
Në livadhin gazmor


Aty fluturimi ateroi
Bashkë me yjet e përjetësisë




TI JE NATYRË

Kur më erdhi frymëmarrja
M’u çelën sytë
Dhe pranë meje ishe ti
Dridhjet shtangimet 
Shkrinë buzëqeshjen magjike
Ti kafshoje kohën e humbur
Atëherë më jep aromën e kopshtit të luleve
Natyra jonë vërshoi mbi trupin tonë
Tërësisht butësisht 
Lutjet mbuluan bekimin dhuratë
Natyrë me lotët tanë
Ne po shuajmë mallin e purpurt
Ti je natyrë në natyrën tonë




PIKËTAKIM

Për çdo ditë shoh pamje të trishtuara 
Nga ethet e pritjes
Për një pikëtakim buzësh
Nga dridhjet tërbuese

Valët e dalldisura 
Ngrijnë shikimet boshe 
Në amfiteatrin e në sofrën e pjatave tona
Krejt bosh

Kurse nata shkrin 
pikëtakimin ëndërrimtar
dhe buzët afrojnë 
Shijen e kësaj pritjeje magjepse

Ti vije në mesnatë
pa trokitur në derën time
çelësin kodues më vodhe
bashkë me tiktaket e zemrës

Simfonia e kësaj stine 
ndërroi shikimet e pritjeve
me ardhjen fluturuese
të aromës ngrohtësi

Më erdhi befasi 
Piktura shumëngjyrëshe me pika-pika
aty dukej nimfa
në brendi kishte sa shumë thellësi

Nuk di ishte ëndërr mashtrim
apo ti vije në kraharorin tim
sa kishte vapë sa kishte fllad
në këtë pikëtakim trokitjesh...




BUZË TË LODHURA

Të kërkoj gjithnjë pranë
Në lindjen dhe vdekjen e dashurisë
Ti kërkoje takim nën hijen
E drunjve hijerëndë
Për aromën e luleve trazuese
Para atij trupi të ngrirë
Jepnim e merrnim uratën
Derisa i lodhëm buzët për një jetë
E tash më thuaj
Kënd verboi lodhja më shumë
Puhizën e uritur
Atje përtej qiellit në fole
Kur vrapuam pa pushim
Për ta shpallur ditën tonë n` Iliri
U ngopëm me lot
Buzëlodhur këngë me besë
Takimin e ribëjmë
Ku bren miza hekur

II.

DIELLI VONOI SOT

Sot dielli vonoi lindjen
Në të vërtetë perde vuri
Mjegulla në këtë pranverë
Që s’ka mbarim 

Gjuajtjet me topa 
Trishtuan vendlindjen time
Nuk e pyetën as vonesën e diellit
E as teket e kësaj mjegulle sot

Për habinë e kësaj pranvere 
Mjegulla sot ishte bërë sebep
Për dëbimin tonë 
Nga shtëpitë tona

Ata bënë provokime e plaçkitje
Sa deshën e si mundën
Për të zënë 
Kohën e tredhur

Kallën shtëpi në prani të diellit
Dhe nuk u skuqën fare 
As nga dielli për pengesën 
Që i bënë sot

As nga mjegulla 
Që i solli në këtë dhe
Për hyrje-daljet ngulfatëse
Dhe shkelmimet e poshtëruese

Sot kur diellit iu bë me hile 
Kronika e ditës së sotme
Po shënohet me të zeza
Mercenarë kujdes nga hidhërimi i diellit

Më 11 maj, 1999




GDHENDJA 

Nëpër kohët tona lëvizjet po rrëshqasin
Për të marrë dheun nën këmbë
Dhe për të mos i dhënë llogari askujt
Kohë kreshnikësh po sillen ndër ne

Sa bukur tingëllojnë hingëllimat
Nëpër trotuaret e kafshimit 
Për të marrë e për të dhënë asgjë
Kohë e gdhendjeve pa ndërgjegje

Harrimtarët trakasin zhurmshëm
Portat e nëpërkëmbura me dredhi
Lakojnë emrat pa vetëdije nëpër rasa
Edhe më tej zgjimin vrasin pabesisht

Kur mungon zëri i plagëve 
Digjet ngushëllimi shekullor
Gurët shkulen në mjerimet arnuese
Kurse gdhendja mungon për pamjen të dua

Fati i shkulur i kohëve idealiste
Ka marrë rrugëtimin e Aga Ymerit
As Rozafë as Doruntinë
Gdhendja po e ha gdhendjen pabesisht




VJESHTA ME BASTUN

Në kohën moderne
Narcisët me bastun përvëlojnë
Në spektaklet verbëri fjalësh
Në interpretim janë të mjerë
Sa shumë plumba shpenzojnë
Për pamjen pasqyrë
Të pesë shqisat funksionojnë perfekt
Shqisën e gjashtë të fikur e kanë
Pa filluar lojërat
Vetëm forcojnë dinakërinë
Përsërisin kënaqësitë boshe
Të të mjerëve servilë
Mjerim kohësh mbretëron ndër ne
Urrejtje skilesh kultivojnë
Për të vrarë kohët
Me snobistë të rinj
Rolet ndërrojnë me interpretues elastikë
Skuqjet ngulfasin sprovën bajate
Si papagaj të pagëzimit befasues
Fjalëmaskuesit presin çastet
Me shpatën e fronit
Atdhe ruaj gjithmonë
Rrugët e mashtrimit
Se lirinë po e copëtojnë si qentë
Snobët mediokrët e narcisët
E këtyre vjeshtave bastunë




NDOSHTA

Ndoshta mund të jetë
Hera e fundit kjo ditë
Që po flasim
Me dritë

E ndoshta vrapojmë
Për jetë e mot
Për këtë ditë
Ama kjo do të ikë

Më fal zemër 
Nëse të kam lënduar
Më beso se kurrë keq për Ty 
Nuk kam menduar

Ti ke hyrë me magnet
Vetë ke pushtuar atë det
Bota ka sa rrotullime
Zemra e çiltër ruan kujtime

E në këto psherëtima
Gushën me lot kam larë
Fytyrën për ty e kam ndriçuar
Plagë e zemrës fishkëllen

Shi e re kjo tokë kërkon
Ikja ka dhe një mallkim
Sytë shtangen në një shikim
Ëndërr ishte e jo rënkim

Ndoshta valët sjellin mall
Për liqenin e tharë këtë verë
Ndoshta hija na freskon
Vetëm flladi zemrën shëron

Deti Jon ka dhe ca hidhërime
Pse vonesa në këto bashkime
Që nga Arta Preveza e Çamëria
Ndoshta Abetare e vonuar - shekulli im 

Më 29 shtator, 2012




PUTHJA E LUMIT IBËR

Në shtegtim damarët
Rrjedhin gjurmët e gjakut
Për dhembjen e brigjeve
Kurse puthjet vrasin
Gjuhën e kafshuar tinëzisht
Në fermanin e vonuar
Të mëngjesit vrastar
Akropolisi ynë ruan analet
Via Egnatia
Ti ke dhënë fjalën përjetësisht
Për mosndaljen e lumit tim
Dhe dikur diktoje 
Rrugëtimin e vonuar të Isës
Për ta puthur flamurin
E Mitrovica e baladave
Po grimcon nëntokën flori
Kurse Ura e Ibrit ndalon kalimin
Për Ty i shtrenjti Atdhe
Nuk je nyje e Gordit
Dukesh pa dylbi ylberi im
Dritaret shkëlqejnë pa mort
Në amfiteatrin Rexhep Mitrovica
Njerëzit takohen e çmallen
Në kronikën pritje për kalimin e urës
Kurse rrënjët bashkojnë dy anët në një lis 
Sa bukur bëjnë bisedën pa ndërmjetësim
Nuk kërkojnë leje në pikëtakimin e mesditës
Kur breznitë lidhën dashuri
Etja për Ty kall zemrën në thellësi
Puthjet e lumit Ibër rrjedhin në pafundësi 

Shkurt, 2013




PIKËTAKIM

Për çdo ditë shoh pamje të trishtuara 
Nga ethet e pritjes
Për një pikëtakim buzësh
Nga dridhjet tërbuese

Valët e dalldisura 
Ngrijnë shikimet boshe 
Në amfiteatrin e në sofrën e pjatave tona
Krejt bosh

Kurse nata shkrin 
pikëtakimin ëndërrimtar
dhe buzët afrojnë 
Shijen e kësaj pritjeje magjepse

Ti vije në mesnatë
pa trokitur në derën time
çelësin kodues më vodhe
bashkë me tiktaket e zemrës

Simfonia e kësaj stine 
ndërroi shikimet e pritjeve
me ardhjen fluturuese
të aromës ngrohtësi

Më erdhi befasi 
Piktura shumëngjyrëshe me pika-pika
aty dukej nimfa
në brendi kishte sa shumë thellësi

Nuk di ishte ëndërr mashtrim
apo ti vije në kraharorin tim
sa kishte vapë sa kishte fllad
në këtë pikëtakim trokitjesh...




PIKËTAKIM

Për çdo ditë shoh pamje të trishtuara 
Nga ethet e pritjes
Për një pikëtakim buzësh
Nga dridhjet tërbuese

Valët e dalldisura 
Ngrijnë shikimet boshe 
Në amfiteatrin e në sofrën e pjatave tona
Krejt bosh

Kurse nata shkrin 
pikëtakimin ëndërrimtar
dhe buzët afrojnë 
Shijen e kësaj pritjeje magjepse

Ti vije në mesnatë
pa trokitur në derën time
çelësin kodues më vodhe
bashkë me tiktaket e zemrës

Simfonia e kësaj stine 
ndërroi shikimet e pritjeve
me ardhjen fluturuese
të aromës ngrohtësi

Më erdhi befasi 
Piktura shumëngjyrëshe me pika-pika
aty dukej nimfa
në brendi kishte sa shumë thellësi

Nuk di ishte ëndërr mashtrim
apo ti vije në kraharorin tim
sa kishte vapë sa kishte fllad
në këtë pikëtakim trokitjesh...

Sonntag, 23. Dezember 2018

Mehmet Rrema

Mehmet Rrema

Mehmet Rrema u lind në Malësi të Krujës më 7.11. 1951. Ka mbaruar shkollën 8 vjeçare në vendlindje. Ka vazhduar shkollën e mesme profesionale, veterinare në Shkodër. Aty ka fillimet e para letrare. Është nderuar me çmimin e tretë më dramë në shkallë rrethi. Është marrë me poezi dhe prozë. Universitetin e ka mbaruar për mjekësi veterinare, ku ka punuar në disa rrethe e zona të vendit deri në vitin 1992, vit kur ndryshoi sistemi ekonomikoshoqërorë. Pastaj, ka emigruar në Itali. 
Mehmeti ka vazhduar ti përkushtohet pasionit të tij të kahershëm. Ka botuar romanin "Dosja e djegur" dhe përmbledhjet me poezi:"Valixhet e shpresave", "Le të përkulemiI". "Si humbi dashurua", "Loti yt digjte atë ditë" dhe "Dhuroje një buzëqeshje".


Poezi nga Mehmet Rrema


ORËT E QYTETIT

Atë ditë binin kambanat e lodhura të qytetit
Kulla e madhe qe lagur nga lotët. Qante.
Zogjtë e trembur nga një tufë sqifterësh
iknin nga mundeshin e fshiheshin nën pullaze

Korbat u ulën në degët e pemëve ne bahçet
e braktisura që patën mbetur të veja,
të veja patën mbetur edhe rrugët e sheshet
që çdo ditë mblidheshin tek orët e qytetit.

E pyesnin aty një burrë të motshëm, mjekërbardhë
që e pat marrë rolin e profetit, se mos dinte gjë
për fatin e tyre,e ai,pasi tundte kokën tre herë
ua tregonte orët e qytetit dhe kambanoren e madhe

Atë ditë orët s’ ranë si herët e tjera e ai s’e tundi kokën.
Një djalë pat dalë aty ku bashkoheshin katër rrugë
dhe thërriste me zë të lartë sa e dëgjonte edhe qielli.
Në këtë botë, nuk di ku të shkoj, nuk di ku të vij

Nuk di ku kam qenë, nga kam ardhur e kë do të takoj,
nuk e di as ku jam e as ku I kam trojet e etërve të mi.
Më thoni, ju lutem, në mos tek trojet, tek varret të shkoj
apo edhe ata si çdo gjë, janë kthyer në hi?

Atë ditëi moshuari mjekër bardhë prapë tregoi orën.
Vaji i sajë i ngjante vajit të Ajkunës në Lugjet e Verdha
Nga kulla e madhe, në tokë binin lotët
që si lumë shkonin e digjnin të mirat zemra

Sa herë e pat bërë këtë askush nuk e pat pyetur:
Kur?
E pyetën. Ai me dorën e rrudhur tregoi qiellin.
-Edhe shtatëdhjetë e dy ditë kemi për të pritur
derisa reja e zezë të na e liroi qiellin



NËSE DO TA THUASH NJË FJALË

Nëse
Nëse do ta thuash një fjalë
Për atdheun,
Thuaje me zë të lartë, sa qielli ta dëgjoi.
Nëse njerëzit nuk të dëgjojnë,
Merak mos ki;
Se fjala e mirë do të bëhet lule
Do të bëhet farë
E nga ajo farë do të mbijnë e të rriten
Lisa shtat lartë,
Sa nuk do të ketë furtunë që do t'i shembi.
Dhe ke për të parë
Se këto që sot nuk të dëgjojnë
Do të vijnë në hijen e lisave,
Do të vijnë e ashtu si janë mësuar
Duke u zvarritur do të kërkojnë të hipin në majë,
Por nuk do të munden
Se majat nuk janë për zvarranikë.
Ashtu siç nuk janë përmendore për tradhtarët,
Siç nuk janë kullat për të pabesët
Siç nuk janë nderimet pr të pa ndershmit

Nëse do ta thuash një fjalë për atdheun
Thuaje me zë të lartë
Me zë të qartë
Me zë kumbues
Me zë që të jehoi fusha dhe mali
Thuaje me fllad pranvere
Me aromën e tokës së punuar
Të bukës së pjekur
Të qumështit të zier
Thuaje me zë fëmije
Thuaje me dashuri nëne
E me besë burri.



MOS FOLPËR VENDIN TËND

Kurrë mos fol për vendin tënd
Kudo që të jesh
Me këdo që të jesh
Me gjuhën e karrigeve dhe të dollarëve,
Por fol me gjuhën e rojës së paepur
Të atdheut
Mos fol duke u zvarritur e as duke puthur
Këmbët a duke u zgërdhirë
Për t'u bërë qejfin të huajve.
Eee eeej, ju po ju them!
Juve ore juve pa shtyllë kurrizore që zvarriteni
Zvarriteni për të hipur në një karrige
Mos e nxirrni atdheun në treg
Vetëm se ai u ka dhënë një vulë
Se atdheu dhe nëna
Nuk kanë lindur për t'u shitur
Nuk janë lindur për të nëpërkëmbur
Por...ata...
Ata kanë lindur për t"ju rritur.



A MUND TE SHKULET MALI I ÇIKËS?

Nuk mbahet mend qëkur ka nisur kjo këngë
duke iu ngjitur shpatit te malit
herë si fllad i lehtë e herë si uragan
Disa thonë ajo lindi kur u duk mali
dhe në fusha ra vetëm
për te mbjellë e korr bereqet

Disa thonë se e patën kënduar vetëtimat
dhe jehonën e përcillnin rrufetë
nga njëri horizont në tjetrin
prandaj Iso mori fëshfërimën e erës
ngjyrën e zjarrit dhe shpejtësinë e vetëtimës
mori dhe forcën e uraganit.

Ndoshta këngëtarët e Isos zbritën nga horizonti
në monopatin e thepisur te malit
në krahët e flladit
dhe krijuan vend banimin aty në këmbë të malit
ndërsa muret i krijuan me Iso, jo me gurë
prandaj kënga nuk shuhet kurrë

Shumë e mësynë ta marrin shpatin e malit
e në gjuhen e tyre te lodhur te këndonin ison
po sa e merrnin udhën, nga mali zbrisnin vetëtimat
dhe gjuhë ngatërruarit merrnin rrokullimën
si gurë te shkulur që rrëzohen në shpat
E Iso vetë, qëndronte e ngulur në shkëmb
Qëndron e përqafuar me yllin e dritës

Shumë vijnë për ta takuar
e, ndoshta edhe për te marrë një copë
si hajmali, por...
por a mund te shkulet mali i Çikës?



NËN DRURËT E NGRIRË,
ACARI LOZTE ME JETËT E NJERËZVE

Nën drurët e ngrirë, acari lozte me jetët e njerëzve
që edhe ashtu, pa ngricën dhe dëborën ishin gatit të fikeshin
ndërsa nga ana tjetër bishat veshur me rroba të gjelbra
skërmitnin dhëmbët gati për të shkatërruar karkasa njerëzish

Një tufë korbash me gojë të hapura dhe sy që nxirrnin flakë
u lëshuan mbi banorët e çadrave të grisura duke u shtyrë
kush në trupat gjysmë pa jetë t'i ngulte dhëmbët më parë
kockat e dhe palcën e mbetur në trup me u thyer dhe grirë

Një i moshuar i ulur në baltën e njomë në prehër mbante
një fëmijë të porsalindur që mezi nxirrte një zë të mykur
nuk fshihej nëse qante për qumësht, nga të ftohtit apo qante
për nën e tij të shtrirë aty pranë që sapo kishte vdekur



A NDJEHEN SHQIPTARË KËTO KLERIKË

Vijnë e shkojnë veladonët e zi nëpër qytet
vetëm mjekra u zbardh e sytë e qelqtë në ballë
Mbi kurrizin e popullit duan të ngrenë pushtetin e vet
kush më shumë për tjetrin xhelozi mund të ngjallë

Vijnë të urtë, si të përvuajtur të qetë e ngadalë
rrethuar nga eskorta që i ndjek e ruan me kujdes
gjejnë një rast të volitshëm dhe e hedhin një fjalë
“Mos e harroni Perëndinë time që ju ndrit në mëngjes”

Nuk kërkon shumë prifti i futur nën veladonin e zi
se vetë Perëndi tek ne e ka sjellë që te vuaj
një poçe më verë e nga dashi ca mëlçi
Dhe një katedrale për qytetin që në qiell te arrij

Qan hallin e grigjës kleriku zemër blozë
se nuk jeton dot populli pa kambanore e minare
diku qiellin e preki kryqi, më tej një gjysmë hënë
vetëm për shqiptari, askush nuk i hedh dy pare

Lëreni atdheun, thonë, se mendon vetë Perëndia
shikojeni hartën sa bukur ua kemi qëndisur
rrini te qetë, gëzoni e qeshni o delet e mia
se ne jemi këtu për t’ju shëruar mendjen e prishur.

Futu klerik në strehën tënde veshur me ar
nëse vërtetë beson në Perëndi, lutu se keq nuk me vjen
le te vijë aty cilido që në shpirt është besimtar
po mbi çdo fe, ne kemi një atdhe që kund nuk e gjen.

Nuk jeni ndryshe nga te parët tuaj që dje,
na vrisnin atdhetarë e mallkonin gjuhen shqipe
pse s’ thatë një fjalë dje priftit serb, që për luftë bënte thirrje
T’i thoshit se ku flitet shqipja, është një komb, birë Perëndie.



TI VJEN NJË KRIM PËR TË NXITUR

Kthehu president andej nga ke lënë nënën
se në Kosovë nuk je mik.
Krimineli një ditë kthehet në vendin e krimit
dhe ti vjen një krim të ri për te nxitur

Erdhe në Kosovë o biri Sllobodanit
në atë vend që nuk guxon ta quash mik
u ndale tek liqeni ujë pastër i Ujmanit
por krimet e racës tënde ai s’i la, kot mos prit.

Erdhe me çakajtë, dhëmbët duke Skërmitur
se gjoja malli zemrën ta paska copëtuar
jo, mor jo. Erdhe arrogancë e frikë për te imponuar
se ti na qenke zot i pyllit, qiellit e ujit të kulluar

Të duruam se shqiptarët janë bijtë e arsyes e durimit
po mos guxo më thundrën nëpër trupin e Kosovës
ta kalosh si dikur në vitet e errët të zisë e trishtimit.
Kujdes se te kthejmë te turpëruar në sytë e gjithë botës

Se ende kjo tokë rënkon nga dhimbja që ti ke shkaktuar
ende gjaku i trimave në të nuk është tharë
o Kain i kohëve moderne me perla mbuluar
shko e pastrohu një herë para se në Drenicë me erdh

Nuk duron Drenica, nuk duron Kosova e Prekazi
erën tënde të mykur që kundërmon krim e tradhti
ik se nga qielli me gjithë trima zbret Adem Jashari
dhe ju kall në shkrumb, e u bën hi.

Ikën ditët tuaja te madhështisë kur shtypje popullin e urtë
tani matu mirë para se për Drenicë të marrësh udhë
mburresh president me atë betejë që të turpëruar u larguat
që pesëqind vjet mburreni me atë pop e atë luftë

Mburreni me atë Dushanin tuaj mjekër gjatë
se fisi juan ka ardhur nga tej diellit që s’pat lindur
këtë vend e patën ca burra te pashëm e besë artë
ju erdhët endacakë te përvuajtur bukë duke lypur

Ik, pra se nuk je ndryshe nga etërit tuaj barbar e te egër
merri me vete langonjtë që te ndjekin ngado
dhe mendohu mirë para se ta marrësh herë tjetër.
Porosi te jap. Me historinë e errët mos jeto. Ndrysho!



KAM MALLË SONTE

Ooo ç'mall kam sonte ta dëgjoj edhe një herë zërin
Ashtu të avashtë por me fjalët gurë themeli
Me atë buzëqeshjen tënde dua ta shuaj mallin
E të më thuash prapë si dikur; kështu thoshin të vjetrit

Sa mall kam s'e shpreh dot se fryma po më merr flakë
Të ulem, edhe një herë kokën ta mbështes në atë prehër
Aty pranë oxhakut të mund ta ndjej atë dorë të ngrohtë
Nëpër flokë t'më kaloi lehtë sikur është duke më krehur

Kam mall ta dëgjoj sonte atë zë prej burri të urtë
Tek flet, dhe me mashën e vogël ngacmon urët në zjarr,
Ta ndjej edhe një herë dua atë prekjet tënde aq të butë
Dhe të më marrësh për dore të vij me ty atje më varr

Të vij me ty atje s'më frikëson të ftohtit dhe as errësira
Në gjoksin tënd të ngrohtë ta mbështes kokën dhe të dëgjoj
Rrahjet e asaj zemre që, në gjithë botën ishte më e mira
Më lerë pra të vij aty bashkë me ty toka le të më mbuloi

Kam mall, po edhe nevojë për fjalën tënde thënë drejtë
Ashtu siç ja thoshe çdonjërit mikut, shokut të vjetrit a të riut
Se ashtu pra ke qenë e të mbajnë mend të gjithë në jetë
Në hak as me fjalë e as me vepra nuk i ke hyrë njeriu

Për ty gjithmonë një dhe një kanë bërë veç dy

Më duket e pështirë ajo që shoh e dëgjoj sot, tek ca të ri
kur babë e nënë i braktisin një apo pesë bija e bijë
Mos i raft askuj ta provojë, por një gjë mirë unë e di
Se në jetë kam ecur dhe do ec me kujtimin e mallit për ty

Vetëm një gjë, unë sot këtu po e them se e ndjej në shpirt
E ndjej si ajrin që thith dhe diellin që nga lart më ndriço
Ngado shkoj fjalët tuaja rrugës më shumë m'i bëjnë dritë
Ai shembulli yt mua gjithmonë që mendjen ma kthjellon

Sa mall kam sot aty pranë vatrës bashkë me ty të ulem
Ta ndjej atë aromën tënde që më ngroh dhe më forco
Ashtu siç dije me ngadalë për në jetë t'më tregoje rrugën
Se për mësimin e babait çdokush ka nevojë, më beso

Vonë kam kuptuar pse kur më mësoje si ta mpre lapsin
Më pate thënë të shkruaj drejtë, dhe kudo të kem kujdes
Se një të dënuar pa faj tre herë në grykë ia vunë litarin
Dhe ia hoqën kur litari i padrejtësisë u këput për herë të tretë

Oo, ç'mallë kam donte të shikoj edhe një herë buzë oxhaku
Se si të ndrit faqja kur bisedon me mysafirë ardhur për darkë
Dhe kur shkonin i shoqëroje deri atje ku i thoshim Lisi i Plakut
Shpesh vija dhe unë, se më pëlqente kur ktheheshim baskë



MË IKE I DASHUR, SYTË M'I KTHEVE NË KRUA
(Kohës së shkuar)

Mbrëmja uli vellon në liqenin e qetë
Valët e lehta lozin me kallamishte
Qante e mjera vajzë, qante me dënesë
po si nuk të erdhi keq që më le dhe ike

Mallkuar qofsh ti liqen i kaltër dhe i thellë
fundi t'u ktheftë në shkretëtirë që djeg
ia hape rrugën të ikë, e mua vetëm t'më lërë
me qyqen, zogun vajtimtar të vajtoj në breg

Ty natë e zezë, të mbuloftë zi' e përjetshme
që i fshehe thellë në gjirin tënd në errësirë
më thuaj, pra të lutem më thuaja ti kallamishte
thirre vdekjen të vijë të marrë, kij pak mëshirë

Më ike i dashur sytë m'i ktheve në krua
më le në gojë të ujkut të digjem, të zhuritem
më le mes bishave të egra,që të lozin me mua
eja dallgë e zemëruar më fut në gji, të mbytem

Digju shpirt i vrarë kthehu në hi, më iku dashuria
vdekje, të lutem ty, eja me përqafo, kij mëshirë
me ty të martohem të kaloj ditë e helmëta të mia
se ai qe më donte mbrëmë iku, iku nga Shqipëria

Ik dhe ti zemër, dil nga gjoksi, imja më nuk je
je dhurata, që atij kisha bërë, mbrapa nuk e marr
ai iku, rruga iu ktheftë në dritë për të parë dhe diell.
Shko atje, tek ai dhe thuaj se mua më gjen në varr

Zemrën po ta çoj s'kam çfarë ta dua, mbaje ti
trupin me vdekjen le ta martoj, ajo t'më marrë
jeta pa ty s'është jetë, kuptim s'ka, këtë ti e di
po erdhe një ditë lulen"Mos më prek" sillma në varr
______
Përgatiti për "Ora shqiptre", Adem Zaplluzha