Një erë e lehtë e ardhur nga gryka e lumit Drin të priste fytyrën si me brisk nga të ftohtit. Viti 84-tër po përgatitej të jepte shpirt e t’ia linte radhën 85-sës. Moti ishte lëshuar me tërë egërsinë e vet mbi Evropë sikur të kishte një inat të vjetër me kontinentin plak. Kastrioti ishte ulur në një cung në oborr dhe ia kishte ngulur sytë nga larg Bjeshkës së Velës që bardhësia e borës sa herë puthej me rrezet e shndritshme të diellit krijonte një dritë ftohtësie shpirtërore.
- Oh zot, - psherëtiu ai me vehte, - sonte është nata e Kërshëndellave dhe s'kemi as një kile miell për një byrek dhe ca petulla, vallë si do ta festojmë ditëlindjen e Jezu Krishtit?...
Për një çast sikur i oshëtiu si një zë i çjerrë zëri i mësues Avniut…
- Feja është opium për njeriun, e mashtron atë, e vë në gjumë. Ndaj ne duhet të jemi të lumtur se vetëm ne në Shqipëri po ndërtojmë shoqërinë më të mirë në botë, njëriun e ri të këtij shekulli, ndaj në shoqërinë komuniste të gjithë jemi të barabartë...
- Po po, - psherëtiu nëpër dhëmbë, - ke të drejtë shoku mësues të gjithë të barabartë jemi por të gjithë në skamje e varfëri të tejskajshme.
U ngrit ngadalë dhe si hapi me zhurmë derën e shtëpisë një derë e mbështjellë me plastmas që të paktën të mos hynte pa trokitur era dhe shiu brenda. Nënë Maria ishte ulur në krye të oxhakut dhe dridhej nga ethet. Kastrioti iu afrua dhe e puthi në ballë. Dy lotë dhimbje iu rrokullisën nëpër faqe.
- Nënë! - nisi të flasë me një trishtim të shkruar në fytyrë, - do të shkoj tek tezja të marr pak miell, sonte është ditëlindja e Krishtit dhe duhet ta festojmë se...
- Ule zërin biri im! - e ndërpreu e ëma, - se mos na dëgjon kush.
- Atëherë, ti dhe nënë daja na keni thënë se Krishti ndihmon çdo njeri të varfër dhe të pasur të planetit, të shëndoshë dhe sakat ndërsa komunistët...
- Shëët, a do të hyjmë në burg, pak kemi gjyshin apo do ta pësojmë dhe ne? Ti nuk merr vesh nga këto gjëra sepse je i vogël sa i ke mbushur të katërmbëdhjetat, por do rritesh biri im, do rritesh.
- Mirë, mirë nënë.
Iu afrua, i dha një përqafim të fortë mori një çantë prej lecke dhe doli.
Pa mbyllur mirë derën ktheu kokën edhe një herë dhe i foli të ëmës me zë të lartë:
- Sonte gjallë a vdekur do të kthehem me miell në shtëpi, kemi festë e duhet ta festojmë!
E ëma e vështroi me dhembshuri të birin që ishte burrëruar para kohe nga hallet dhe ndieu një dhimbje të tmerrshme shpirtërore. Sa u mbyll dera pa vetëdije nisi të qante me dënesë...
Një rig i hollë shiu përzier me breshnizë bore rrëshqiste nga retë.
Ishte mesi i natës. Edhe pak kilometra e ndanin nga fshati kojshi me të dhe hynte në zonën e Lezhës. Tek tezja kishte gjetur të njejtën varfëri dhe kishte ikur deri në Shkodër në këmbë ku kishte arritur të blinte ca kile miell falë një kushëriri të largët. Nata të shtinte frikën. Oshëtimat e ujqërve e tmerruan disa çaste.
- Zot i madh që je në qiell! - nisi të belbëzonte nëpër dhëmbë uratë nga bibla! - bukën tonë të përditshme falna sot…
Këmbët filluan ti ngrinin megjithëse i kishte mbështjellë me plastmas sepse çorapet i ishin bërë copë-copë. Ktheu kokën nga bjeshka Velë dhe iu duk sikur kryqi i shëndritshëm rrëzë malit tek kisha e Shën Eufomia kryqi që e kishin thyer komunistët kishte një driçim vezullues.
- O Zot! - psherëtiu me vehte, kur i hodhi një vështrim fushës së pafundme të Zadrimës, - sa larg shtëpisë qenkam, a thua bëj mirë ti bie nga Vau i Drinit se shkurtoj mjaft rrugë?!...
Si pa e kuptuar i ishte afruar lumit Drin i cili ishte mbushur plot dhe lëshohej turravrap
mespërmes fushës për në Lezhë. As nuk dukej se dikur aty ishte një va. Vetëm një tub që përdorej gjatë verës për vaditje shihej si shenjë. Kastrioti ktheu kokën prapa. Nata ishte ulur këmbëkryq me gjithë ftohtësinë e natës. Hypi me kujdes dhe nisi të rrëshqiste tërë frikë nëpër tub. Pak pa mbrritur në fund rrëshqiti dhe ra në Drin. Pa menduar ngriti dorën lart që të mos i lagej mielli.
Ashtu ngadalë-ngadalë duke ecur nëpër ujë doli në breg të lumit e u nis drejt fshatit të tij që ishte vetëm pak kilometra larg. Dhëmbët nisën ti kërcisnin nga të ftohtit. Një murlan i zi ia nisi vrapit nëpër fushë duke fishkëllyer një melodi mortore.
- Edhe pak, edhe pak! - mundohej ti jepte kurajo vehtes por më kot. Përveç rrobave edhe trupi po fillonte ti ngrinte akull. Ashtu duke u tërhequr zvarrë kishte arritur tek Suka e Cukajve. Një çast i doli si nëpër turbullirë gjyshja:
- Ah mor biri im! - nisi ti fliste ajo duke ia bërë me dorë nga ana e Sukës, - kur kam ardhur nuse tek Cukajt kjo Sukë ishte plot e përplot me arra, rrush, kumbulla ...
- Po pse e shiti gjyshi moj nënë?! - e ndërpreu ai si me habi.
- Jo, jo gjyshi nuk e shiti por ia morën me forcë komunistët për ta përdorur për kooperativën e re të fshatit.
- Po pse, se nuk do ishim kaq të varfër tani.
- Psenë se ka gjetur askush biri im. Djalli bëri çdo poshtërsi të dilte para Jezusit ndaj ka ardhë bota e djallit, komunizmi është djalli vetë por ki kujdes mos fol me askënd se e paguajmë shtrenjtë...
Boria e fortë e trenit të mëngjesit që vinte nga Shkodra e trembi disi Mark Korjen. Ia dha disi vrapit por meqë e pa se ishte vonë ndërroi drejtim e u nis për shkurt nga Suka e Cukajve. Dita akoma nuk kishte zbardhur. Kur u afrua nga mesi i Sukës dalloi një njeri të shtrirë që ishte tkurrur nga të ftohtit. U tremb disi por shkoi me nxitim drejt tij. Pa u afruar mirë dalloi Kastriotin e Cukajve me sytë gjysëm të hapur. Iu afrua dhe si dalloi rrobat e trupit të ngrira kallkan një ndienjë dhembshurie i përshkoi trupin. E preku në ballë, e levizi pak me shpresë se mos jepte ndonjë shenjë jete por më kot. Zemra e tij katërmbëdhjetë vjeçare s'kishte arritur ta duronte të ftohtin dhe ishte ndalur në rrugë. Poshtë kokës kishte çantën e leckës me pak miell. Marku i
mbylli lehtë sytë dhe si i bëri kryq belbëzoi lehtë nëpër buzë.
- Shpirti yt u preftë në paqe biri im! - dhe nuk arriti dot ta mbante vehten dhe nisi të qante me dënese, - dikur gjyshi yt u jepte argatëve të tij miell dhe mish për çdo
Kërshëndella ndërsa tani ti dhe jetën për bukën e gojës për dy kile miell në këtë natë të madhe të ditëlindjes së Krishtit. Oh Zot e shpërlaftë mortja këtë djall komunizmi.
Ktheu kokën nga bjeshka e Velës dhe nisi ti lutej Zojës Shën Eufomia që shpirti i Kastrioti të shkojë në parajsë dhe një ditë djalli i kuq që po drejtonte Shqipërinë të largohej dhe shpirtrat e shqiptarëve të jenë përsëri të lirë si dikur...
Marre nga libri me tregime "Përroi i Djallit" , Shtëpia Botuese ADA, Tiranë 2013
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen