Sali Bytyqi

Sali Bytyqi ka lindur më 29 maj 1962 në fshatin Dejë të Drinisë. Shkollimin fillor dhe të mesëm i ka kryer në Ratkoc dhe Rahovec, ndërsa studimet në Degën e Letërsisë shqipe të Fakultetit të Filologjisë në Universitetin e Prishtinës. Në vitin 2002 mbrojti temën e magjistraturës me titull “Funksioni simbolik i florës dhe i faunës në poezinë e sotme shqipe (1945-2000)”; në vitin 2009 temën e doktoratës “Vepra letrare e Azem Shkrelit”, po në këtë universitet.
Më 1983 është dënuar nga regjimi komunist për veprën penale – propagandë armiqësore, ndërsa nga 12 maji 1998 e deri në fund të tetorit 2000 ka qëndruar në burgjet: Prizren, Lipjan, Dubravë e Nish, si rob lufte.
Prej vitit 1990 ka punuar si mësues në shkollat fillore e të mesme në rrethin e tij.
Nga viti 2004, në gazetën e përditshme “Lajm” ka ushtruar detyrën e redaktorit të kulturës dhe atë të redaktorit gjuhësor, ndërsa nga viti 2009 punon në Degën e Letërsisë në Institutin e Albanologjisë në Prishtinë.
Me shkrime ka filluar të merret që gjatë kohës së studimeve, ndërsa ka marrë pjesë në sesione shkencore që janë organizuar brenda dhe jashtë vendit.
Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës dhe i Shoqatës së të Burgosurve Politikë të Kosovës.


Libra të botuar:

• (1994) – Rekuiem për lisat (poezi) “Art Pena”, Prishtinë.
• (2003) – Labirinteve të tekstit letrar (Kritika dhe recensione), “Sheshi”, Prishtinë.
• (2007) – In medias res (recensione), “Era”, Prishtinë.
• (2008) – Simbolet florike dhe zoomorfike në poezinë e sotme shqipe (1945-2000), (monografi), Instituti Albanologjik – Prishtinë.
• 2010 – Fjalë prej guri (Vepra letrare e Azem Shkrelit”, Instituti Albanologjik – Prishtinë.
• (2011) – Prej pseudoteorive deri te plagjiatura, Instituti Albanologjik – Prishtinë.
• (2011) – n’Rezervat (poezi), “Brezi ‘81”, Prishtinë.
• (2013) – What’s Left of the Dream (poezi anglisht-shqip) – USA.
• (2013) – Shkrime kritike për letërsinë (studime, kritika dhe recensione), Instituti Albanologjik – Prishtinë.
• (2014) - Dita që kot e bart mbi shpinë (poezi), “Embeta”, Prishtinë.

Poezi nga Sali Bytyqi

SA HERË TË KUJTOJ TY

(Gruas sime, Dritës)

Sa herë të kujtoj Ty

Para syve më del Penelopa e lashtësisë

E unë jam Uliksi që shtegton në detin e pa anë.

Sa herë të kujtoj Ty

Para syve më del Vasha që pret në shtëpi

                                                       vite e vite

E unë jam ushtari që jep shpirt përtej

                                           Urës së Qabesë.

BORXHI

Jetën ua kam borxh anonimëve të rreshtit të parë

Anonimeve të rreshtit të dytë e të rreshtit të tretë

Që i pritën me trupat e tyre bombat që u hodhën në mua

Anonimëve jetën ua kam borxh

Të gjithë atyre që i lanë fëmijët jetimë

                                                e gratë e veja

Atyre që u gjetën eshtrat e atyre e që ua kërkojnë ende

Atyre që sot gjenden në listat e të zhdukurve…

  

Librat i shkruan hipokritët

Kjo botë është e Djallit

Që i ra hise kur u nda nga Zoti

Librat i shkruan hipokritët

Jezuin e dënoi Ati

Se mori mbi kurriz barrën e huaj

Jo E Drejta  e  Romës

Njerëzit e Mëdhenj janë largpamës

Prandaj edhe gënjejnë aq shumë

Kur flasin për gjërat që s’arrijmë t’i shohim



TË THIRRA EDHE SONTE

Të thirra

Të më vish në ndihmë

Ashtu siç e thërriste Homeri i verbër muzën

E Fishta zanat

Se

Njeriu

Mbetur nën gërmadha

Ka nevojë për ndihmë

Ndaj të thirra...



ÇDO GJË KALON, TI JO

Mbyll sytë

Sytë Tu më dalin para

Hap sytë

Prapë të njëjtët sy shoh

Pamjet ia zënë vendin njëra-tjetrës

Në të njëjtin vend

Ti qëndron...

Më erdhe

Me buzët tua

Preke lehtë buzët e mia

Në kohën kur ndahej errësira nga drita

Dhe më the të heshtja

Të mos flisja asgjë

Vetëm të hapja sytë e të shikoja

Se ja po lindte një ditë e re

Ta jetoja sikur të ishte e fundit

Apo vetë Dita e Krijimit



TË PRES

Të pres,

Gjatë të pres

Dhe e ndiej thellë kënaqësinë e pritjes

Shumë gjatë

Të pres

Po nuk jam vetëm

Fytyra jote më përcjell kudo

Një jetë

Të pres

E s’ngopem duke shqiptuar emrin tënd...



FJALA ËSHTË DASHURI

E para ishte Fjala

Por edhe e fundit do të jetë

Ajo është dashuri

Fjala ishte para kësaj që shihet

Para kësaj që preket

Dashuri ishte ajo

Para se të ishte zogu në lis

Por edhe para se të dilte lisi nga dheu

Fjala ishte

Para se të notonte peshku në det

Por edhe para se të krijohej deti

Fjala ishte

Para se të lëshonte rrezet dielli

Por edhe para se të lëshonin dritë yjet natën

Ishte fjala

Dhe prapë

Kur më nuk do të jetë zogu në degë

Kur nuk do të jetë peshku në det

Dielli kur nuk do të lëshojë rrezet e tij

Fjala do të jetë

Se Ajo është dashuri



NË PRITJE

Duke të të pritur Ty

Numëroj sekondat minutat orët

Në fund e shoh se gjithë kjo punë ishte kot

Largësia nuk matet me orë

Ti je larg shumë larg

Je jashtë kohës e hapësirës

Atje ku vetëm shpirti Yt binjak mund të arrijë

Askush tjetër...

__________
Marrë nga sa-kra.ch