Ka punuar mësues dhe më vonë drejtor shkolle në disa shkolla të Shqipërisë. Ka publikuar shkrime në gjithë shtypin shqiptar dhe ka qenë gazetar i gazetës "RD", kryeredaktor i gazetës së pavarur "Fjala e Lirë" dhe Drejtor i Televizionit "Dardan".
Në vazhdim të edukimit të tij të mëtejshëm ka studiuar në High Melton College, [South Thames College] për gjuhën angleze dhe për HNC, Certificatë e Lartë Nacionale në Britaninë e Madhe për Media Production (media prodhimtari). Ka marrë nivelin e lartë (Gradën-nivel A) për Communication Media (media komunikim) pranë Universitetit London South Bank University (2004). Më tej kreu studimet në London South Bank University, pranë Faculty of Arts and Human Sciences për Digital Film dhe Video Production (2004-2007). Autori ka fituar gradën e Masterit për Media, Kulturë dhe Politikë pranë Roehampton University në Britaninë e Madhe dhe është në ndjekje të studimeve të Phd-së për Media, Kulturë, Politikë.
Fatmir Terziu është autor edhe i disa dokumentarëve të sukseshmëm, skenarist i dhjetra filmave dhe botues online i revistës kulturore-informative “Fjala e Lirë".
Libra të botuara
- Mos Hesht
- Ecje ne Qelq
- Djalli i Argadasit
- Misteriozja
- Integrimi
- Rrëfenjat e xha Avramit
- Grykes
- Kritika Ndryshe : Një vëzhgim ne prozën dhe poezinë shqiptare (Pjesa e pare).
- Media Technologji
- Kritika Ndryshe : Një vëzhgim ne prozën dhe poezinë shqiptare (Pjesa e dyte).
- Kohebota
- The script, the simple and complicated
- Eagles Voices
- Një sy pas në letërsinë për fëmije
- Poezia haraçi tjetër për kohërat
- Kadare dhe kultura e kujtesës
- Tearing up the past
- The Argadas Devil
Poezi nga Fatmir Terziu
TIS
Është nata e zezë e ftohtë?
Nata është e ftohtë, por jo e zezë,
është shprazur atje lart, një re e qelqtë
Mbulon por nuk e fsheh dot qiellin.
Hëna trupkafshuar një syqetë verdhoshe
Vështron syflashkët çdo lojë mes grisë
Nata vazhdon tkurrjen, retë qoshe më qoshe
Një tis i hollë mes dy muajve vjeshtorë
Sjell në horizont ardhjen më të acartë...
Andej nga rruga e blirave një shtizë vazhdon thurrjen
Në garë e leshta e tjerrur lehtë nën furkë
Ca gjethe kacavirren avujve në ikje
Dhe një zë ledhator vjen me ngut...
Trupholla ime hedh hapin e parë
Të dytin e qetë dhe pastaj ngadalë
Unë leqendisur mes të bardhës
Ashtu zhubra zhubra e palë palë.
Flokëgjata ime shpurpuris flokët
‘Pusi që lahet vetë’ shkumbëbardhë
Unë s’ndjej më ftohët
Jo, jo s’është andrallë...
Belholla ime shtrin hapin e saj
Ndanë gjetheve vjeshtuke lë gjurmët
Fshij sytë e përgjumur si i zënë në faj
Në xhama ka zbritur tisi i mugët.
Është nata e zezë e acartë?
Kjo pyetje më ka mbetur risi
Dhe kohën e lexoj të praptë
Retë më mbetën, që më mbetën gri...
Dhe nata vazhdon tkurrjen,
përplas hënën mbi Oqean
drejt meje ky fraq i dehur Londre
ah sikur të të kisha pranë!
Dhe vazhdoj të pyes natën time
Të gritën e lashë tutje në xham
Vetja ikën kullot mes drurësh thatime
Dhe bari më kall zagushi nën këmbë...
Fusha ishte e shkërmoqtë
Si bari në gjirin e saj,
e egër deri në zveni
nën çatinë që pikohej nga loti im
e gjelbra kthehej në gri.
Një hymn delikat bartte melodinë
Në strofkën e mugët të mendimeve
E pikave po aq tullafe të shiut
Liqenj lotësh mbushnin bllokun tim
Dy fjalë për hijen e blirave
Më mbetën atje tek ajo rrugë
hapa që u tretën në asfalt
Dhe një zemër që digjet prush.
Dy fjalë janë thënë disa herë
Poetët i kanë në majë të gjuhës
Nëse ju më kuptoni drejt
Edhe kësaj radhe i shoh të udhës.
Por nata më kacavirret prapë
Të pyes në është e zezë apo e acartë...?!
Tis...
Si vetë kjo jetë plot plagë!
SHENJË MIRADIJE
Kthemë e mira ime, përshfaqjen
në lotin e patharë
kuitje grahmash në tavanin e kaltër
vetëm për të të parë
aq pak sa një drithmë të marrë
në ikjen time të përditshme
në pritjen pafund
miradi.
Sa peshë paska kjo shenjë
e mira ime s’e di
krokamë
çmendurake
deri në pambarim.
Kthemë të paktën,
e mira ime një lot
të shoh botën që dogjëm të dy!
VARG BËRNSIAN [1]
Tiganë që skuqin jashtë syve të mi,
Gjellëra të shkyera mes bimësh thatime
Gjellëra. Ngutje për drekë, darkë dhe ...
Sytë janë ngulur thellë në tiganë
Aty ku një zë bie si cikërrimë. Gati
Të drekosemi o njerëz
Ushqimin të ngjeshim thellë në stomak
Një pikëpyetje për trurin që hyn pak në lojë.
Kalojnë përzhitjet e qulljet në tavë. Jeta është varur në ushqim.
Tek shpina e tryezës mbulesa: pjata, lugë, pirunj, thika,
Tutje në brendësi të njeriut: një gargara zorrësh, kryengritje!
Në mur të kuzhinës tablo gjellërash me reflekse
Nga rruga erë buke të pjekur gjetkë
Gati raki, sallatëra, meze
Dhe ikën një vakt, një ditë.
Njeriu në ikje, turravrap stinor
Larg nga Robert Bërnsi, larg
Gjellë e tij e moçme skoceze
Në qypa balte malt wiski të vjetruar
Mbi kapakë të librit me trëndafila të kuq
Shtrirë sofraxhiu i dashuruar...
Dhe ashtu mes rakisë tipike shqiptare
Gojëtrashur gjerbon ndonjë varg Bërnsian
“Si trëndafil çel dashuria. Në mes të kopshtit tim”
Mbeç me shëndet, për ty ngre gotën,
Mos u mërzit, o shpirt!
Sikur ta bredh me këmbë tokën,
Të gjej, por vetëm prit!”
Dhe prapë sytë nga tigani, tryeza, pjatat...
Si tiganë skuqin sytë e mi...
[1] Robert Burns, the great Scottish poet.
“A Red, Red, Rose” by Robert Burns
KOHËDIMRAT I MARDHUR
Dimra të ngrirë,
fjetanakë,
vizërimeve ngatarraqe të fletores së zverdhur
pushtuar nga nusërime germash.
Kur tastiera godet
hedh një sy nga pas
shoh ledhatime në zhgarravinat e mia
dritëhijesh.
Kush e mardhi qetësinë e dimrave të mi?
Një jastëk i munguar
erëloti që parfumosej netëve të gjata
mes ëndërrave e shkepa padashje
lecka të grisura rroba trebrezash
mbushën dhomën e zbrazët kubike
si ikje lotake
e qullët,
e lagët
dëshpëruake,
vaj medet pa maraz,
për grisjen e asaj nate
që kurrë s’u arnua më pas...
kohëdimrat i mardhur.
KITARA E SHPIRTIT
Luaj intime me kitarën e shpirtit
Këngën e lindjes deri sa të vdesë
Për atë që është skllave e jetës
Atë brilante të muzikës, Perëndeshë.
Ajo më mëson si të luaj në harmoni
Uljen,
ngritjen
dhe ikjen nga kjo jetë
Bën që shpirti të fluturojë vetë
Aq sa dhe gëzimi digjet lehtë ... në gji
Aq sa përkushtimi kthehet në dhimbje
Pa kërkuar leje për të pandalshmen serenatë
Me një sy andej nga Krasta* në atë ikje
Dhe një tjetër tutje atje larg në udhën e gjatë.
E thata shkrepëtimë e shpirtit
Dërgon mesazhe ditë e natë
Të pafolurat sekrete mes dhimbjes
Puthjet e prushta m’i bën dhuratë.
E arta ngrohtësi e zemrës
Zbraz itualin e saj të tiktakeve
Dhe zbret furishëm si ujët e bjeshkës
Për të fikur flakën mes dy zjarreve.
Perëndeshë e bardhësisë sime
Çohu! Ngrehu dhe hajde me mua
Të dëgjosh kitarën e shpirtit tim
Siç dëgjojnë pemët dhe gurrët
Siç dëgjojnë pikat e shiut
Siç dëgjojnë rrëketë atje poshtë
Siç dëgjojnë dallgët e plotfuqishme të Oqeanit
Siç dëgjon vetë Londra e paqetë
Siç dëgjojnë dimrat, vjeshtat
Siç dëgjojnë verat dhe pranverat
Siç dëgjon ikja e lehtë e serenatës sime...
Dhe luaj e luaj intime me kitarën e shpirtit
Këngën e lindjes deri sa të vdesë
Për atë që mbeti skllave e tretjes
Atë brilante të bardhësisë, Perëndeshë.
Kur të shkrihen akujt e vendit tim
do të rikthej atë serenatë të lënë në mes
Dhe shpirti im le të digjet krejtësisht
Ta dini kitara ime kur s’do të vdesë!
*Krasta: Në Elbasan njihet si ‘simbol’ i banesës së fundit, pasi nën të janë varrezat e qytetit.
NË KËNDDHOMËN E VJEDHUR
Si kohë tandemi pa hapësirë
gulatem
me lugën e vjedhur dasmave,
në xhepin plot supë e paçë bagëtish.
Në një gjethe të freskët rrushi
mbroj deri në dhimbje
hallvën e pjekur moçëm në identitet
ndjej aromën e saj deri në Londër
në Tamiz, në Wandle Park
në çdo qytet.
Çudi si të ndiqka erëmira rrugëve?
Si struc i fshehur në kënddhomën e vjedhur
netë të errëta pus,
zgjuar,
pafjetur
vetëm nga të pështirët(!)
SONET NË DITËLINDJEN E NËNËS
Kënga e zogjve, e vetmja orë në shtëpinë tonë
masnim me të tendosjen e Dimrit,
ajo njoftonte stinën kur çelnin karakaftet
dhe kur duhet të nxirrnim këmishën e vetme nga rafti...
Prej zogjve dinte nëna kur duhej mbledhur balta
që të thurte çerepët e bukës së ngrohtë
e dinin, zogjtë, kur shfaqej “jorgani i fukarait”*.
Dëgjonim kështu me sy të pafjetur. Kënga e zogjve
na zgjonte në mesnatë dhe bëheshim palë
me ikjen e lehtë të nënës
që shkërmoqte gurë nën këmbë të zbathura
duart dhe sytë i bëheshin pikë,
larg mungesës së babait
edhe duke ecur sikur qëndiste pajën e motrave.
Kënga e zogjve lajmëronte edhe lulet rreth shtëpisë,
Skalitur pranverat me lëndina bari të gjelbër,
Anës mureve të gurta dhe rrethit të avllisë.
Zogjtë gjenin qoshkat e mureve dhe ngrinin foleja,
se kudo gëlqerja kishte shenjën e gishtave të nënës,
brezi me ngjyrë dheu të kuqërremtë,
ndante të bardhën nga e zeza dimërore.
Sot e kësaj dite falënderoj këngën e zogjve
Edhe pse ndonjëherë kam mëkatuar me ta
Gurë dhe çarqe u ngreja atëherë mes arës,
me gjasa se mbroja “vjedhjen” e kokrrave të misrit
ndjej edhe sot dhimbjen therëse të pendesës
mungesën e këngëve të zgjimit të natës së gjatë
që mbase gdhiu prej këngës së tyre lutëse, prekëse...
U jam mirënjohës zogjve, të gjithë qiejve,
Më së shumti atyre që ndodhi të vinin në atdheun tim,
u ndjehem borxhli që kurrë nuk i falënderova,
për zgjimin herët në Ditëlindjen e Nënës...
me druajtjen mos i bënin fajtor edhe ata...
*Dielli ishte një legjendë më vete e ardhur nga kohërat.
Ai quhej “jorgani i fukarait”.
DIKUR
Në rrugën e mavijosur nga rrapat e moçëm
hije troshanake
shtrihen e shtriqen pa fron
të ardhur nga brigjet
me... o Zot kushedi
gjethet e rëna nën rrapa
dhe gjuhët në pafundësi
luajnë mbylla-hapa.
Në rrugën e pushtuar nga drithmat
nuk ka fare qetësi...
Ardhja, ikja
dhe prapë ikja dhe ardhja
janë tashmë kllapia e vetme
në kuleta dhe në çanta.
Përhumbja e hijeve në rrugën e mavijosur
një ëndërr e keqe
dritat janë fikur
kohëbotë tjetër, e kërrusur
deri në dhimbje mendjengritur
pleq azilantë të trullosur.
LANGOSJE
Këllqet mbetja e vetme
e radhëpërdorur në jetën time
shtriqej në çdo CV
teksa merrja urdhërin e brendshëm për punë.
“Ai s’ka këllqe!”
Mu bë gjarpri i jetës
Që s’më pickoi kurrë.
MOLIV I TRETUR
Moliv i thërmuar
pa ankime,
gjurmëlënës në shpirtra,
etjen e ktheve në përshpirtje.
Eh, moliv i thërrmuar
Deri në tretje!
Sa vlerë ka karboni yt
në atë rrugë të gjatë,
sa peshë ka trupi yt
tashmë i thatë...?
Moliv i ardhur nga larg
Me ty festova ditëlindjen e vargjeve.
PA EMËR
Nuk kisha arsye të kisha të dashurën time pranë
Gjinj të gjëmbët më sollën mbrëmë ëndrrat.
Asnjë dashnore s’kishte arsye të ishte aq pranë,
Aty ku era pikturonte me frymë;
Dhe shkundadegët ndërtonin tempuj dashurie, brenda aortës
Për të zgjuar ardhjen e ndjeshme.
Nuk duheshin çarçafë të bardhë, të hekurosur
As mobilje të shtrenjta s’kisha ç’ti doja
Në tabakanë e ëndrrës time përhumbja,
Kishte qetësuar deri në themel lagjen trupore...
Mure pa korniza. Pa portrete të varura në gozhdë,
Vetëm lakuriqësi tej e mbanë odës kuadrat
Filiza të njoma verdhoshe në mes
Ngarë në atë korije pa fener.
Në qoshin e zi skëterrë të ëndrrës
Memecëria kish bërë pronën e vet.
Shkulandreqës tërbues në përpëlitje e sipër
Diku një tufë trëdafilësh shpërndarë pa vlerë.
Erë që ngulmonte në qetësinë time
Piktore e stisur e dashurisë
Me pjesën e mbytur të fytyrës
Kërkonte të rivizatonte të bërën pis...
PAK IKJE NË 14 SHKURT
Në kopshtin e komshiut
dy qenër trazonin dheun me këmbët e tyre,
me qenëlehje, tipike të asaj stine
gati qenore,
me qepje të pashkulshme
ashtu sipas modës së tyre.
Përreth gardhit,
kishte vetëm ferra dhe qepë të njoma
të vetmet prodhime që pushtonin gjysmën e vitit,
deri në ardhjen e tepruar të shirave.
Në vend të luleve,
pluskonin e harbonin manaferra
që ushqenin pjesën tjetër shtazore.
Ciklonin sytë shtazorët në ikjen kuqaloshe
memorandum marrëveshjesh me atë kënd
duke lënë pas vetëm glasat.
Aty mungonin vetëm komshinjtë
të paktën atë natë të vonë dimri
kishin marrë me qira Kopshtin e Edenit,
për të bekuar ikjen e qenve.
Në atë kopësht
ikja ishte modë
ardhja e qenve nuk bënte çudi.
Dhe ndihej aq afër lehja e tyre
Atë natë kur qentë bënë zullum trëndafilët
Të vetmit e paikur të 14 Shkurtit.
LAKURIQËSIA
Na mjafton edhe kaq. Kaq dhe pikë.
Puthja iku bashkë me puthjen
buzët, sytë dhe vetë shqisat u harruan.
Puthja? Ngjizja e buzëve kishte vdekur?!!!
Një moçal i qelbur përtej dritares
që kishte prodhuar qymyrin e atyre viteve.
Paqja kishte marrë udhën e saj
këllqe të përthyera nën rrogoz,
parada e perdeve të najlonta
që luanin me hënën kukamçefti, në mes të natës,
një vazo me bishta cigaresh në dysheme...
Ja, pra kaq e kishte puthja!
Lulet në vazo kishin kohë që ngrinin kokat,
për të retushuar atë paqe të ngratë
diku në mes të dhomës lakuriqësia
me orën lavjerrës nënshkruante kontratë.
FALEMINDERIT PËR DITËN,
FALEMINDERIT PËR NATEN!
Në këtë jetë ne nuk mund të bëjmë
gjëra të mëdha, por gjëra të vogla
me dashuri të madhe. (Nënë Tereza)
Në udhën e gjatë të metaforave
Me kafshë,
me insekte,
me shtazëri në vetvete
Hapa ngutës. Tretje dhe puthje
Jetë që matet me akrepat lëvizës
Ditënatë kacavjerrëse mes aritmetikës
Zbrazja e lavjerësve në ulërimë e sipër.
Faleminderit për ditën, ...faleminderit për natën!
Bikini të strukura sënduqeve modernë
Në këtë udhë të qepur për askushedi
Tufa lulesh që mbajnë erëmyku mbi mermer
Një grimë,
një premtim,
një zhgënjim që therr.
Faleminderit për ditën, ...faleminderit për natën!
Krehje të instikta gjatë kësaj udhe
Në xhama,
reflekse,
pllaka kristal
Akuj të ngrirë. Akuj të shkrirë
Statujat me mish të ftohtë gërryejnë vetveten
“Ky lindi hero!”, ... “kjo vdiq heroinë!”
Faleminderit për ditën, ...faleminderit për natën!
Harresa të ngutshme në fletore me vija
Mes shifrave njëshe,
dyshe
... apo trinjake
Hutime çasti. Përlotje dhe ikje
Jetë që riciklohet mes memories
Gjurmë të moçme, shenjëza motake
Prehje në fushën e largët
Faleminderit për ditën, ...faleminderit për natën!
KTHINË
Gjethja u mbajt fort tek dega.
Dega u mishërua tek trungu...
dhe trungu zuri fort vend tek rrënja.
(Autori)
Kohë e butë. Trokitje rrezesh. Freski.
Larushi mahnitëse në gri
Krokama shkurti nën hardhi.
“Damarë të vegjël”- kujdes janë delikatë
Zëri i shartuesit vjen ende nga larg
Kujdes o i ngratë...
... kokrrat do të hahen vitin tjetër!
Vitin tjetër...?!
Dhe unë i besoj premtimit.
Është ikja e mëngjesit në dhomën e ngrohtë
rutinë e zhurmshme vesëmëngjesi.
Në xhamin karshi përthyhet një rreze
Është koha kur ora të ngre me zor
Dhe le pas atë sfilitje trupore.
Dhe unë e pikturoj ditën.
Çadrat hapen si me komandë në rrugicën time
Londra s’paralajmëron asnjëherë
Avujt të mjegulltë
Si topla sheqeri zbukurojnë neonët e rrugës
Shkrihen njësoj dimër e verë.
Dhe unë bëhem pjesë e tyre.
Një kunjë shkrepëse ecën majëkrahu me hijen time
matet me aventurën e shkuar ditë e natë
edhe pse mjerisht ka mbetur e lagur.
Dhe unë vazhdoj ecjen time.
Është vjelur tashmë rrushi atje larg
Stonecastle ka emër tjetër!
Mirësisht me emër lirie...
Dhe unë tashmë jam zgjuar.
Vreshti im ka ditëlindjen time
(Ah, dhe unë...., ai është kapitull tjetër.)
Im atë ma pati thënë mes krismash
“Vreshti do të jetë dëshmitar për kohërat
atëherë kur do tu duhet të kujtojnë lirinë
me verë Rahoveci do trokasin gotat!”
2.
Mesditë. Në zyrën time janë zjarr kompjuterat
nga trokitjet e zhurmta mbi tastiera
zhurmë-mërmërima kompjuterike dhe shushama e letrave në print.
Mbi tryezë një fshirëse, buzëvarur tretet mbi fletë.
Hapësirën gri e lexoj enkas
dhe fjalëzgjoj me heshtjen time...
është diku larg udhëtimi i fjalës.
Gotëkërcitje të lehta në dasëm
Një dhëndër, një nuse, qindra dasmorë
Një kronikan numëron nën zë
Ime më këndon me forcë
Këngën e lënë në mes atë kohë lufte...
Shoh mbi tryezë sërish gomën që fshin vetveten.
3.
Messhkurti. Si Shkurt më. I gritë.
Në dërrasa ngulen gozhdë të mëdha
Astarë të kuq u qepen rreth e qark
Të prodhojnë pak simetri me kohën
Që u iku aq larg e larg shekujve.
Yjet, zgjaten e zgjaten këpusin veten
në një sfond blu. I moçmi Kuqezi përlotet.
Gotat prodhojnë Hymnin. E ndërsa
Bota nis trokitjet
mijëra cifla i heqin me kujdes nga trupi
aq sa vetë lashtësia e të Moçmit.
Diku ende dinakëria vazhdon tërsëllimën
mbi një udhë të mjegulltë
ata luajnë veç me kthinën.
E SHKUAR NË TRI KOHË
Në katin e tejmë është parajsa
E tejqelqtë duket pamja e saj.
Ngrihet e ulet magjishëm kopsa
Sa herë nga penxherja sytë mbaj...
Në katin e largët është parajsa,
Për syrin e pangopur që lakmon
Ngul e shkul gozhdë mbi dërrasa
Të nxirë nga çekiçi thonjtë.
Në katin përballë ishte parajsa
Ustait i kishte mbirë si në përrallë...
“Dil sërish në dritare, ... se plasa
Të të shoh ty kam veç mall!”
Në katin e tejmë shfaqet parajsa
Sa herë tashmë që dielli perëndon
Por, atje tej sheh veç zogj e glasa
Dhe, ... një zë plakushi që rënkon...
RUTINË
Yjet ikin tutje
E kaltra në gji i merr,
Rrugicës zgjohen zhurmat,
Një rreze nis e bredh,
Nga dritarja vështroj turmat,
Hapësirat gjullurdi:
Me zor pres të shtunat
Të çlodhem pak tek ti.
PADREJTËSI
Një qenush bën ujdi
Me ferrën pranë tij
Lehtë e ngre këmbën
Dhe fap bën një vijë.
Era i shkund gjethet
Ferrës nën avlli
Qenushi zë e meket
Për këtë padrejtësi.
LOTË - IKJE - IKJESH...
(Kushtuar viktimave të 21 Majit)
Vija të nxirra shpirtit të ngurtë të tokës beton
e hekurt në dihama të përthyera përshpirtjesh
Diku një lemzë ka nisur dhe s’pushon
Murmurima,
vaje
lotë-ikje...
ikjesh...
Asfalti bojëgri nxin
Pret shiun të rrëmojë në shpirtin e tij
Ju ikje të qeta lemeritëse shpirtrash gërshetë
Kur s’do ikni nga ky udhëtim që tret...
Vajza të brishta një jetë studenti me ëndërra plot hare
Psherëtinë: fjalën ta kthesh në këngë është thjesht
Eh, nëse doni të kuptoni psherëtimën e tyre ndiqni atë këngë
Që grabiti në kulmin e moshës së tyre Qafa e Vishës
Grykëthyera e thatë me dhimbje në zemër
Ikja e strukur e dhjetra të rrinjve...
Prekni të zezën e asfaltit që ende rrënkon
Dhe gjeni arsyen e ikjes
Ritmin e krakosur të hekurave
Pastaj shënojeni diku dosjeve, fill
Për të mos ardhur më një ikje e tillë...
Një lule poshtë gurit të vrarë
tromaksur me natën e errët
jep një shenjë jete, një shpresë
mijëra sy pastaj atje pikëtakohen...
ende krokama e hekurt s’është shuar
atje tej ku këngën vazhdojnë zogjtë
pemët bëjnë roje nderi këkëulur
e gjitha lëviz, zgjohet alarmohet flet shqip
dhe dhimbja kapërcen të gjitha gjuhët e Botës.
Vija të nxirra shpirtit të ngurtë të tokës beton
e hekurt në dihama të përthyera përshpirtjesh
Diku një lemzë ka nisur dhe s’pushon
Murmurima,
vaje
lotë-ikje...
ikjesh...
