Freitag, 26. Juli 2013

Elida Buçpapaj

Elida Buçpapaj është poeteshë, publiciste dhe përkthyese. Ka lindur në Tiranë, ku aty ka ndjekur arsimin tetëvjeçar dhe gjimnazin. Studimet e larta i kreu në Universitetin e Tiranës, dega Gjuhë-Letërsi. Vokacionin për të shkuar e pati që fëmijë, por si e bija e vetme e poetit dhe publicistit Vehbi Skënderi, persekutuar nga regjimi, edhe Elida nuk u lejua të botojë krijimtari. Shkrimet e para fillon t‘i botojë duke nisur prej vitit 1991, në shtypin e postdiktaturës, tek gazetat Atdheu, Kosova, Rilindja Demokratike dhe Tribuna Demokratike. Në prag të rrëzimit të diktaturës është korrespondetja e parë grua nga Tirana tek Radioja Zëri i Amerikës. Në vitin 1992 fillon të kontribuojë si redaktore-opinioniste tek gazeta Zëri i Rinisë ; Ndërkohë është gazetare e lirë tek gazeta Republika, me një rubrikë fikse në faqen e parë ; Më 1994-1995 është editore tek Revista RTSH, së bashku me shkrimtarin Fatos Kongoli që ishte kryeredaktor i kësaj reviste. .Prej 1998, për dhjetë vjet jep kontributin e saj tek Bota Sot si redaktore-kolumniste, duke mbuluar rubrikën e politikës, aktualitetin dhe kulturën. Për dhjetë vite rresht, gati për çdo ditë, ka botuar me qindra kolumna, duke qenë një nga të paktat femrat e para shqiptare me aktivitet kaq të dëndur. Në atë kohë, kjo gazetë, me redaksinë qëndrore në Zyrih të Zvicrës dhe me redaksi të tjera në Prishtinë, Tiranë, Shkup, Frankfurt e Nju Jork arriti në 200 mijë kopje, tirazh i paparë ndonjëherë në historinë e gazetarisë shqiptare. Aktualisht është botuese dhe kontribuese e gazetarisë elektronike, ku bashkë me bashkëshortin e saj, shkrimtarin dhe publicistin e mirënjohur Skënder Buçpapaj janë editorë të portalit elektronik Zëri i Shqiptarëve www.voal-online.ch. Elida Buçpapaj ka lëvruar me sukses pothuaj të gjitha zhanret e shkrimeve publicistike dhe letrare, që nga kronika, reprotazhi, përshkrimi e deri tek analizat, komenet, replikat etj. Si përkthyese nga katër gjuhë të huaja, anglishtja, italishtja, frëngjishtja dhe gjermanishtja, po ashtu ka një aktivitet shumë të dendur, duke përkthyer e botuar në shtypin shqiptar majat e poezisë botërore, si Thomas Stearns Eliot, Carl Sandburg, Rabindranath Tagore, Wislawa Szymborska, William Blake, Edgar A.Poe, Guillaume Apollinaire, Arthur Schnitzler, Jorge Luis Borges, Cesare Pavese, Jacques Prévert, Marquèz etj etj.
 Nga viti 1991 është anëtare e Federatës Ndërkombëtare të Gazetarëve me qendër në Bruksel, Belgjikë. Është po ashtu anëtare e Shoqatës Ndërkombëtare të Gazetarëve APES, me qendër në Gjenevë, si dhe e Sindikatës së Gazetarisë Krijuese, me qendër në Zyrih. Elida Buçpapaj është anëtare e Shoqatës së Krijuesve Shqiptarë të Zvicrës dhe e Këshillit strategjik të Kuvendit të Shqiptarëve të Zvicrës. Prej vitit 1996 jetojn në Zvicër.

Libra të botuar:
  • Vij
  • Nuk jam e përjetëshme 
  • Rapsodi e Golgotës së Tranzicionit
  • Hiperbola dhe paralelizmi figurativ tek Cikli i Kreshnikëve , studim monografik
  • Rapsodi e Golgotës së Tranzicionit
  • Unë jam e përjetshme, SB OMSCA-1
  • Tirania e Tranzicionit, publicistikë
  • Traumat e Tranzicionit, publicistikë
Autorja ka edhe dy libra në proces botimi, një vëllim me poezi dhe një eseistikë.


Poezi nga  Elida Buçpapaj

SHQIPËRIA ASHT
 
Shqipëria asht diell,
andërr, zhgjandërr,
asht shi, breshër, borë,
furtunë, stuhi,
stuhi në gotë;
delir,
gënjim, zhgënjim
asht pranverë, verë,
verë e kuqe, e bardhë,
dehëse,
dehje
verë e dielltë,
Drin, Bunë, Vjosë,
Shkumbin, Valbonë;
asht Liqen, kodër, mal,
fushë e ultësirë;
asht ofshamë,
Oh,
Ohër, Prespë,
Shkodër, Vlorë,
Tiranë, Gjirokastër,
Vermosh, Durrës, Konsispol;
Shqipëria asht, geg e toskë,
asht shkodranë, tiranas,
lab e malsorë;
Malësi, Qytet e Bregdet;
asht shpresë, zemrim,
rebelim, pajtim,
e prapë zemëratë;
asht pyll, hije nëndiell,
det,
perëndim dielli në Adriatik,
perëndim dielli në Jon,
lindje e diellit në Dajt,
lindje e Diellit në Shkëlzen,
lindje e diellit
atje ku i thonë ujit ujë
e bukës bukë;
Shqipëria asht nana ime,
nana jote, nana jonë,
e vujtun, e coptume,
e zhvatun, e pakun,
e lindur, e rilindur, e ringjallur;
Shqipëria asht nisja,
fundi dhe vazhdimi jonë,
i gjithmonshëm, i gjithhershëm,
i përhershëm, i përjetshëm, eternel,
përpara se të lindnin qytetërimet,
atëher kur u ngjiz bota;
Shqipëria asht Eva dhe Adami,
asht fillimi i fillimit,
asht e para,
më përpara se fjala,
asht mrekullia dhe mërzia e botës,
e prapë mrekullia, e prapë mërzia,
asht trishtimi i zgjatur me kilometra;
Shqipëria asht trishtimi, gjenia dhe magjia;
asht shi, baltë, aluvion, trafik pakuptim;
asht dehja, fryma, frymëmarrja,
ajri, qielli, era,
balona në qiellin e rimtë të pranverës,
në dorën e vogël të një fëmije,
fëmijët, fëmijët asht Shqipëria
asht gjithçkaja, asht e gjitha ashtu si e ka lind Zoti
e nana…



UNË VIJ NË PREKAZ

Unë vij në Prekaz
mbi kalin
     e pikëllimit
prej plagosjes së natës
që s’fle
     nga ngashërenjat
     prej heshtjes
     të  njeriut
 
Se këtu fjalët 
i ka zënë gjumi i madh
i tokës
të skuqur
      si flamuri
 
         nga gjaku 
 
Unë vij në Prekaz
e çmendur
nga drithërenjat
      dhe përpëlitjet
     e Hënës
     nga vezullimet
     yjore
     prej përshkënditjes
     fosforeshente
     të  eshtrave
 
     të  njeriut 
 
Unë vij në Prekaz
dhe ngrij
     e palëvizur
     si mermeri i varreve
     nën harkun
     e violinave
     të  vajit
           të fijeve të barit
     që qajnë 
     nga mungesa
     e hapave
     të  fëmijëve 



MIRËMËNGJEZ PARIA !

Mirëmëngjez Paris ! 
Sot
      Jemi
            Gëdhirë
Në nje shtrat
     Të  dy të përgjumur
     Nga mosfjetja.
Unë bëj sikur
      Të  jem
Një pariziane e thekur,
ndërsa ti bën sikur të  jesh
pjesë monotone
      e përditshërisë 
     time… 
Dal në rrugë
Si të jetë diçka
     rutinë
Marr taksinë
Trokadero
Ejfel
Sheshi Konkor 1)
Sheshi Vandom 2)
Harku i Triumfit
Del Etual 3)
Palé Ruajal 4) 
 
Në një Kafé
     buzë  Senës
porosis kafe me qumësht,
si në poezinë
            e Zhak Preverit
dhe pastaj
filloj të llogaris
një dhe një bëjnë  dy
unë dhe ti Paris – 
 
Por llogaritë s’më dalin
Dhe filloj nga a para
një dhe një dhe një
bëjnë dy Paris,
unë banorja jote efemer
ndërsa ti dhe Sena eternel,
Paris...! 
 
1)La Place de la Concorde – Sheshi Konkord
2)La Place Vandôme – Sheshi Vandom



KUÇEDRA MA PATI ZILI FLUTURIMIN

Kuçedra
      Ma pati zili
Fluturimin 
Kuçedra
     me shtatë koka
           me flokë
të kokolepsur
     të  kuqe 
megjithëse i pati
      nën patronazh
      dhe nën kontroll
qiejtë
mua
      ma pati zili
fluturimin
megjithëse
      e bëri me dhunë
pronën e vet
qiellin
ajrin,
      detin
por përsëri nuk u ngop
dhe me makutërinë e saj
      të  shëmtuar
dhe të dënueshme
nga Zoti
ma pati zili
      fluturimin 
sepse kuçedra
megjithëse i kishte
      pushtuar
            shtatë qiejt
megjithëse
      kishte
            shtatë koka
shtatë palë sy
shtatë palë duar
rrëmbyese
shtatë palë flokë
      të  kokolepsur
            të kuqe
mua ma pati
zili
      fluturimin 
 
  
sepse ajo nuk i shijon dot
      trajtat
çuditbërëse
      të  reve
as afrimin
me hënë dhe
      diellin
as oqenin e thellë
      me orë të gjata
as mallin
gjatë ikjes dhe largimit
ajo s’kupton asgjë 
sepse të gjitha
shtatë kokat e saj
janë bosh
      si kafka të vdekurish
veç flokët e kokolepsura
      të  kuqe
I ka të vërteta
Dhe makutërinë
E shterpës
Dhe zilinë
      Për fluturimin tim
      Që  ma ka falur
Zoti
Siç m’i fali sytë
Si m’i fali
Edhe shqisat e tjera
      Për t’i kuptuar e para
Dhuntitë e Natyrës
Dhe Vyrtytin
Dhe për të shquar
Kafkat bosh
Dhe simbolistët
Dhe trukun
dhe rrengun
dhe kurthin që i ngre
mikut

E para
Mes njerëzve të mirë
Shpotitës
Tani
Që s’u mungon
Liria e fjalës
Tani
Që s’u mungon
Fantazia 
 
 
Për t’i krijuar
Qiejtë
Edhe kur mungojnë
Në përkohësi
Të gllabëruar
Nga kuçedra
      Me shtatë kafka bosh
Me flokë të kokolepsur
të kuqe
si komunizmi
si ajo kuçedra e përrallës
shqiptare
që kishte helmuar
ujin e pishëm
 
vetëm përkohësisht….! 



JAM SHI NË TIRANË

Jam shi në Tiranë
që bie rrëke
nëpër rrugët
mbi pluhurin
e harresës
ku janë shkërmoqur
grimca-grimca
si fosile antike
ditët e mia
 
 
jam shi në Tiranë
i gjithi lot
që gjarpëron
mbi xhamat
e dritareve
të shtëpisë time
nga ku shoh
orenditë e heshtura
të mbuluara
nga malli
jo metaforik
prej mospranisë …
 
 
jam shi në Tiranë
që bie me shtamba
kuturu
që bie vrullshëm
dhe me dënesë,
që bie
bubullueshëm
dhe me kryeneçësi
 
që bie
si një lumë
i rrëmbyeshëm
që e gëlltit Lanën
që i gëlltit lotët
 
si Drini
pa fré,
për të përmbytur kohën
që më la të ikur prej Tiranës…



KUR TI MUNGON
Ia kushtoj S.B.

Mbas disa ditësh ti do të vish
Kjo ditë është e paralajmëruar
Sipas profecisë së fatit
Është e saktë, e prerë,
Është e parathënë, e parabërë,
Deri në rrahjen e sekondës
Deri në rrahjen e pulsit
Që gati sa nuk e shpërthen venën e gjakut…
 
Mbas disa ditësh ti do të vish !
 
Duhet të isha pak Penelopë
Që ta përballoja këtë ndarje
Kaq reale
Që matet me kilometra
Që unë e mata, e peshova
E mata përsëri e përsëri
Duke përmbysur e ripërmbysur
Mijëra herë klepsidrën
Sepse të gjitha sekondat,
Orët, ditët,
të gjithë kohën, hapësirat, distancat,
Të gjithë këtë relief gjeografik
midis nesh
I cili nuk na lejon assesi të shihemi
Assesi të prekemi
E shndërrova në kokrriza rëre
Dhe pastaj e përmbysa dhe ripërmbysa
Si barka në det
Mijëra herë klepsidrën..
 
Sepse unë të dua më shumë se Penelopa Ulisin –
E ti mua më do më tepër se Ulisi Penelopën…

_______________
Biografia e autores është marrë nga shkshz.ch, kurse poezite nga profili i saj ne FB

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen