Grigor Jovani

Grigor Jovani

Grigor Jovani u lind më 1959, në Gjirokastër. Fëmijërinë dhe rininë i jetoi në Laç të Kurbinit. Studioi filologji dhe u specializua për gazetari. Në Shqipëri punoi gazetar. Në vitin 1991 u shpërngul familjarisht në Athinë, ku është marrë me shtypin shqiptar të emigracionit. Ka drejtuar në kohë të ndryshme gazetat “Emigranti”, “Rilindja XXI”, “Albanews”, “Tribuna”. Aktualisht boton dhe drejton në Athinë revistën letrare dhe artistike “Pegasi”.
Ka botuar vëllimet me poezi “Botë pa dashuri” (1977), “Punishtja e ëndrrave” (2004), “Udhëtoj brenda vetes” (2008), “Blu e thellë” (2012), ka përkthyer librin “Monologë” të M. Kunderës (1997) dhe ka në shtyp librin “Vreshtat e Dionisit”. 
Është anëtar i Kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve “Litter-Art” në Athinë, bashkëpunon me median shqiptare dhe greke, si edhe me shtypin shqiptar të diasporës.


Poezi nga Grigror JOVANI


RILINDJE

Jam një diell, 
që loton
çdo mbrëmje.

Ëndërroj,
mbi çarçafët gri të reve.
Për të zbuar errësirën,
ndez ca yje,
lart në qiell.

Çdo mëngjes,
rilindem prapë, 
si diell.



XHEVAHIRET

I kam të ruajtura në një sënduk që s’hapet,
i përkëdhel herë pas here,
me mend,
xhevahiret.
Të isha grua, do t’i varja në qafë,
të më shtonin hiret.

Por janë bukuri, që nga burri nuk shpallen,
i kam mbledhur me zor,
një nga një,
nëpër vite.

Gurë të shndritshëm,
të mëdhenj e të vegjël,
të përpunuara nga mjeshtër,
por edhe të lënë, 
ashtu siç i gjeta,
fundnajave,
ndër dete.

Gjerdane të tërë,
me vuajtjet e një jete. 



DESHIRE 
PER TE FOLUR

Tek shoh
një lule,
që ujitet,

për dashurinë
tënde
më flitet. 



BURGJET E MIA

U fsheha mes degëve të pemëve
dhe i prenë.
U fsheha mes dallgëve të detrave,
i shteruan.
U fsheha në gërxhet e shkëmbinjve,
u vunë dinamit
dhe i shkatërruan.

U detyrova të fshihem mes gërmave
të librave.
Thanë se më mbyllën 
nëpër burgjet e mia
dhe u rehatuan.



SY TE DIELLTE

Një vajzë
me sy të ndritshëm
kaloi nga jeta ime.

Veç kurrë,
s’ia njoha mirë.

Nga dielli
ndërronin ngjyrë.



NE KETE BOTE

Gjithshka kam bërë deri më sot,
për ty e bëra.

Për ty kam folur,
gjithmonë ty të kam
në mendjen time.

Në këtë botë, ku s’të dëgjon
njeri,

të dëgjoj unë, 

e ëmbla,
e dëshpëruara,
e pashpresa, 

poezia ime.



LIMANET

Frymëmarr detëra,
tështitem erëra.

Nuk do të bëhem kurrë
poet,
limanesh të shkretuar.

Nuk pres të kthehet,
Odiseja.

Penelopa,
fëmijë të huaj ka në duar.



ANIJA 

Mbërriti natën vonë një anije prej druri
në port. E zuri gjumi menjëherë. Nuk
ndihet fare.
Nesër, kur do të zgjohet, do jem larguar
edhe unë. Destinacioni: Ishujt Kanare!
Do të kem veshur këmishë të bardhë. 
Pantallona mbi gjunj. Mbi flokë - 
një skufje detari.
Më ka pëlqyer gjithmonë të shtegtoj. Ngjaj
si Sebah Marinari. 
Anija prej druri fle në liman. Çlodhen shpirtërat 
e detarëve të mbytur.
Dua të flej mbi kuvertën prej druri dhe unë.
Por kam frikë se nuk zgjohem dhe nuk përshëndes, 
portin tim,
kur anija ka për t’u nisur.



MIQTE

Më zbardhen flokët,
më nxihen shokët.



IKJA E PAKTHYER

Do të vijë edhe radha ime dhe nuk e shikoj
edhe kaq të trishtuar.

Do të jetë si të jem zgjuar nga një ëndërr,
do të kem përftuar krahë, 
si një ëngjëll,
për duar.

Duke kapërcyer të tjera dete,
do të hyj në të tjera qiej.

Atje do më presin miqtë e mi të dikurshëm,
duke fryrë melodira, 
për ca zogj të çuditshëm,
që si papagaj 
u qëndrojnë përmbi fyej. 

Të gjitha do të jenë si dikur. Vetëm mamaja,
nuk do të më flasë me emrin e parë,
tashmë të harruar.

Atëhere, 
vetëm atëhere mund të më shkonte në mend
për t’u kthyer,

veçse historia tashmë do jetë shkruar. 



E DJELA

E djelë mbrëma. Në verandë,
përpara mbaj të hapur një laptop,
në faqen: “Të pabotuara”. 
Poshtë verandës,
tej në park,
çifte të dashuruara.

Ca zogj u sillen rreth e qark,
nuk tremben fare.

Ka kohë që në verandë
s’më ulen zogj.

Ndez një cigare.




VARKA E BRAKTISUR

Tani e dergjur jam,
këtu në breg.
Një grumbull kockash 
druri.
Dhe dikur,
dallgët do bëjnë të tyren:

do shpërbëhem. 

Një plakë e kalbur jam tani, 
vërtet,
por ende deti 
më dërgon ca dallgë

dhe dehem.




MISIONI

Ç’është ky “dikush”, që më ndjek hap pas hapi,
që vret kohën si unë dhe bën
të njëjtat gjëra?

Si të ketë hyrë dikush në jetën time. Dhe
pa më pyetur, 
i ndan më dysh të tëra...

Unë askund s’e kam parë. Asnjëherë
s’i kam folur. As që i bëhet vonë,
të më bëjë me dije.

Siç duket, nga vise të largëta ka ardhë. 
Me misionin e fshehtë: të më bëhet
hije.



E PARA

E vetmuara
dhe e pambrojtura, 
trëndafil i sapoçelur
poshtë tehut të hënës
tinzare.

Dashuria e parë,
ngrirë në një dritare.



TE DJELAT

I shpëtova vdekjes disa herë,
po kaq
më mbërtheu
çengelave.

Dhe ishte vdekja më e mjerrë.
Ajo e të djelave.



LOJA

U ul hëna të luante
lojën e saj
me trëndafilin. 

Ngeci 
nëpër gjemba
dhe mallkoi idilin.



PAK QETESI

Kur të vish mbi varr
mos u përkul, 
të vendosësh lule, 
të më thuash vjersha.

Mund të prekë pllakën
gjoksi yt.

Të qetësohem, desha.



BOTE E PAPRISHUR

Natën, kur dola, mëkatova.
Putha dikë. Pimë ca gota...

Megjithatë, pasi pagova,
u ktheva pas. S’qe prishur bota.



MINA ME SAHAT

E çuditshme, ç’erdh’ e m’u kujtua,
tek shfletoj një libër këtë natë:
romani i parë që kam lexuar,
fshehur nga im atë.
  
E lexoja poshtë një jorgani,
me një prozhektor të improvizuar.
Libri ngjante kaq i rëndë. Më dukej,
sikur minë mbaja nëpër duar.

Kur një natë vonë më mposhti gjumi
edhe ra mbi minën trupi im,
për çudi, nuk plasi. Si në ëndërr,
nën jorgan mungonte në agim.

Ç’farë magjie zhduku minën vrasëse
dhe ia fshehu nënës nën përparëse?!



LART DHE POSHTE

Më more në qafë,
duke më shtytur,

lart 
për t’u ngjitur.

Dhe humba 
gjëra 
kaq të bukura,

majë malit 
duke ndjekur 
flutura.

Kur këtu poshtë
mund të gëzosh

bukuri 
të padukura.



NUK E DIJA

- nënës -

Gërmo, gërmo 
edhe besoja,
se më në fund do të takoja.

Por nuk të ndesha asnjëherë,
gjeja veç dhe,
ndeshja në gurë.

Se nuk e dija. Tani vonë,
e mora vesh: 
nuk gjendesh kurrë!

Por unë gërmoj, gërmoj si kalë.
Kam humbur nënën! 
Dhe jam djalë!



HERA E FUNDIT

- babait -

E rregulluan dhe më thirrën në dhomë
për ta parë. Ishim vetëm. I shtrirë,
dukej sikur flinte. 
Ngjante i qetë. S’e kisha parë ndonjëherë 
me kostum. As në dasmën time, kur hidhte valle
dhe pinte. 
Ishte mëngjes. Duhej të ishte ngritur qyshkur.
Të kish ndezur cigaren e parë, duke rregulluar 
në fund të krevatit ca rraqe.
“Ngrehu, baba!”, i thashë. Dhe ndjeva, ndërkohë,
hidhësinë e lotëve,
që më rridhnin në faqe.



LYPSARI

Ma do mendja, 
nuk do lypja kurrë,
do pranoja vetë 
të zbres në varr.

Po atëhere, 
para Dashurisë,
pse gjithë jetës sime
jam lypsar?



KINEMAJA E VJETER

Ka kaq vite, që këtu s’kam ardhur.
Nuk e di në funksionon ende.
Me kujdes, 
mos gris në gozhda pantallonat, 
bëhem prapë fëmijë 
dhe hyj atje.

Njerëz hyjnë dhe dalin në ikona.
Gjithë heronjtë, 
që nuk u ngjava dot.
Ato gratë që fshehtas dashurova,
Greta Garbo
me ato sy gjithë lot.

Ç’nuk do jepja, që të hapej prapë
ky ekran, 
si një shtëpi plot dyer.
Por heronjtë që dolën nga ikonat
e kanë humbur rrugën 
për t’u kthyer.



REJA

Ti ishe re. Një re që u shkri
dhe ra mbi kopësht,
si në kosh.

Dhe mbeti qielli
bosh.



SHENJA GJUHESORE

Tani kërrusem,
vazhdimisht kërrusem,
jam bërë një presje
në hartimin tim.

Më vonë, është e qartë,
do zvogëlohem më tepër,
për t’u bërë një pikë
në përfundim.